Człowiek
Inspirująca Hilaree Nelson
Co mają ze sobą wspólnego wielcy sportowcy i wybitni naukowcy?
Naomi Oreskes
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Inspirująca Hilaree Nelson
Człowiek
Niezwykłe przedmioty z epoki żelaza znaleziono w powiecie chełmińskim
Archeolodzy stwierdzili, że to pozostałości po rytuałach przedstawicieli kultury łużyckiej.
Agnieszka Krzemińska
26 stycznia 2023
Człowiek
Pyłek miejskich brzóz uczula bardziej
Mieszkańcy aglomeracji cierpią nie tylko z powodu większego stężenia tlenków azotu czy pyłów pochodzenia komunikacyjnego. Są też wystawieni na większe stężenie naturalnych alergenów.
Piotr Panek
25 stycznia 2023
Człowiek
Dzieci z zapłodnienia in vitro nie wykazują wad rozwojowych ani opóźnień w nauce
O braku różnic między dziećmi poczętymi w sposób naturalny i poza organizmem matki naukowcy mówili już wielokrotnie. Tym razem jednak ten wniosek przyniosło wyjątkowo duże badanie: dane zebrano wśród 400 tys. kilkulatków.
Paweł Walewski
24 stycznia 2023
Człowiek
Informacje estetyczne docierają do mózgu drogą szybkiego ruchu
Uczeni ustalili, że mózg następnie sumuje ich wartość i na tej podstawie decyduje, czy np. obraz mu się podoba, czy nie.
Marta Alicja Trzeciak
24 stycznia 2023
Człowiek
W neolicie ludzie rośli i się zabijali
Po badaniach prawie 6 tys. szczątków naukowcy zaproponowali odpowiedzi na dwa poważne pytania dotyczące naszych przodków.
Agnieszka Krzemińska
24 stycznia 2023
Podkast
Podkast 40. Marcin Ryszkiewicz: Jak samorodny geniusz Wallace stoczył się w niebyt
Urodzony 200 lat temu Alfred Russel Wallace był darwinistą doskonalszym niż sam Karol Darwin. Jego zainteresowania były szersze, a poglądy bardziej postępowe niż przekonania autora „O powstawaniu gatunków”. Dlaczego więc tak słabo go pamiętamy? Rozmowa z dr. Marcinem Ryszkiewiczem, geologiem, popularyzatorem nauki, znawcą myśli ewolucyjnej, autorem pulsara.
kj/pulsar
20 stycznia 2023
Człowiek
Smaki dzieciństwa utrwalają się w mózgu
Młoda mysz pojona czymś słodkim, zawsze już będzie lubiła dużo cukru w napojach. Naukowcy odkryli, dlaczego tak się dzieje – być może także u ludzi.
Marta Alicja Trzeciak
17 stycznia 2023
Reklama
Człowiek
Mykeńczycy i Minojczycy zawierali małżeństwa kazirodcze
Badacze doszli do tego wniosku po analizie 102 genomów starożytnych mieszkańców Krety, Grecji kontynentalnej i Wysp Egejskich. Stworzyli też pierwsze drzewo genealogiczne dla rodziny z basenu Morza Śródziemnego.
Agnieszka Krzemińska
16 stycznia 2023
Człowiek
Na ospę umierali już starożytni
Włoscy naukowcy doszli do tego wniosku sprawdzając, jak wirus rozgałęział się od jednego wspólnego przodka do różnych szczepów, które wygasały, albo rozprzestrzeniały się po świecie.
Agnieszka Krzemińska
12 stycznia 2023
Człowiek
Mieszkańcy Mezoameryki korzystali z 260-dniowego kalendarza od 1100 r. p.n.e.
Naukowcy stwierdzili, że daty kalendarzowe były brane pod uwagę już przez pierwszych budowniczych kompleksów ceremonialnych.
Agnieszka Krzemińska
9 stycznia 2023
Człowiek
Wikingowie przyciągali imigrantów
Badanie DNA średniowiecznych i współczesnych mieszkańców Skandynawii pokazało, że od VIII do XI w. na półwysep napłynęły duże grupy przybyszy z zachodu i wschodu.
Agnieszka Krzemińska
5 stycznia 2023
Podkast
Podkast 38. Paweł Korpal: Tłumacze przetwarzają emocje trzy razy
W jaki sposób drastyczne treści wpływają na psychikę tych, którzy je tłumaczą na inne języki? Czy może się na nich przenieść trauma osób doświadczonych tragedią? Czy profesjonalizm może ustrzec przed współprzeżywaniem? Rozmowa z dr. Pawłem Korpalem, który ukończył filologię angielską i skandynawską oraz psychologię. Pracuje w Zakładzie Studiów nad Przekładem (Wydział Anglistyki) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest finalistą Nagrody Naukowej POLITYKI 2022.
pulsar
5 stycznia 2023
Człowiek
Zaostrzenie prawa antyaborcyjnego ma związek z samobójstwami kobiet
Korelacja została potwierdzona precyzyjnymi metodami analitycznymi. Podstawą były dane dotyczące milionów Amerykanek z 42 lat.
Marta Alicja Trzeciak
3 stycznia 2023
Człowiek
Mindfulness jest równie skuteczny, jak lek przeciwlękowy
To pierwsze bezpośrednie porównanie działania medytacji i jednego z najskuteczniejszych używanych obecnie medykamentów – escitalopramu.
Marcin Rotkiewicz
3 stycznia 2023
Człowiek
Pamięć krótkotrwała działa inaczej i subtelniej niż sądziliśmy
Nie zmiany stanów komórek układu nerwowego, a szybkie modyfikacje w strukturze sieci ich połączeń pozwalają zapisywać informacje w naszej „pamięci podręcznej”.
Marta Alicja Trzeciak
3 stycznia 2023
Reklama
Człowiek
Mumii żywot pośmiertny
Podczas gdy popkultura wykorzystuje zakonserwowane ludzkie szczątki, by wzbudzać emocje, naukowcy czerpią z nich wiedzę o przeszłości, badając każdy skrawek wysuszonych ciał.
Agnieszka Krzemińska
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Mumii żywot pośmiertny
Człowiek
Małe mądrale
Dlaczego dzieci chłoną wiedzę jak gąbka?
(KKG)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Małe mądrale
Człowiek
Na Bliskim Wschodzie ryby z ogniska serwowano już 780 tys. lat temu
Ślady przygotowywania posiłków na ogniu datowane na więcej niż 100 tys. lat należą do rzadkości. Po części wynika to z tego, że bardzo łatwo ulegają one zniszczeniu. Trzeba więc szukać pośrednich dowodów.
Andrzej Hołdys
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Najstarszy gotowany obiad
Człowiek
Zmęczenie i geny
Czy są ze sobą powiązane?
(KKG)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Zmęczenie i geny
Człowiek
Osiem miliardów
Według ekspertów ONZ tylu jest ludzi na Ziemi. Kiedy ta liczba przestanie rosnąć?
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Osiem miliardów
Człowiek
Zmierzch oświecenia?
Krzysztof Szymborski
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Zmierzch oświecenia?
Człowiek
Nakarmić myśli
Wydajne mózgi ptaków są napędzane przez nadzwyczaj wydajne neurony
Tess Joosse
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Nakarmić myśli
Człowiek
Media społecznościowe powinny dzielić się danymi
W ten sposób pomogłyby w badaniach nad dezinformacją
Renée DiResta, Laura Edelson, Brendan Nyhan i Ethan Zuckerman
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Media społecznościowe powinny dzielić się danymi
Reklama
Człowiek
Media społecznościowe nas unieszczęśliwiają?
To da się naprawić
Daisy Yuhas
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Media społecznościowe nas unieszczęśliwiają?
Człowiek
Robert Oppenheimer: Rehabilitacja Prometeusza
USA przywracają honor najbardziej znaczącej postaci nauki XX w. Szef laboratorium, w którym stworzono bombę atomową, po 68 latach zostaje oficjalnie oczyszczony z zarzutów o szpiegostwo.
Karol Jałochowski
21 grudnia 2022
Człowiek
Polskie flisactwo trafiło na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO
Tradycja komponowania dywanów kwiatowych, sokolnictwa i bartnictwa oraz kultura szopkarstwa krakowskiego na liście już były. Teraz dołączają do niej spławy rzekami.
Sandra Wilk
16 grudnia 2022
Człowiek
Śpiewanie w kościele szkodzi bardziej niż w operze, czyli jakie choroby gnębią wokalistów
Badacze przeanalizowali grupy reprezentujące różne rodzaje śpiewu – od operowego po amatorski. I doszli do nietrywialnych wniosków.
Piotr Panek
16 grudnia 2022
Człowiek
FNP prezentuje: Marcin Pawłowski o drodze do kryptografii kwantowej
Jak zastosować zjawiska kwantowe w kryptografii, w tym w tworzeniu urządzeń, które mają zapewnić całkowicie bezpieczną, niemożliwą do dyskretnego podsłuchiwania komunikację – o swoich badaniach współfinansowanych z Funduszy Europejskich opowiada dr hab. Marcin Pawłowski z Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych Uniwersytetu Gdańskiego.
Materiał informacyjno-promocyjny
13 grudnia 2022
Człowiek
Ludwik Pasteur: ten, który utkał sieć na zarazki
Chciał być artystą, a został naukowcem. Nieprecyzyjnym, ale genialnym. Początkowo lekceważonym, później hołubionym. 200 lat temu urodził się Ludwik Pasteur, który odkrył sekretną moc bakterii.
Paweł Walewski
13 grudnia 2022
Człowiek
Agnieszka Krzemińska laureatką konkursu Popularyzator Nauki 2022
Autorka pulsara Agnieszka Krzemińska wygrała w kategorii Media. Finalistką jest także druga nasza dziennikarka – Marta Alicja Trzeciak.
sw/pulsar
9 grudnia 2022
Opinie
Polacy są jakby mniej skorzy do kategorycznych ocen niż inne nacje
Dane statystyczne prowokują do przypuszczenia, że potoczne przekonania o ogromnej polaryzacji naszego społeczeństwa niekoniecznie są prawdziwe.
Jerzy Tyszkiewicz
6 grudnia 2022
Reklama
Człowiek
CRISPR/Cas u bakteriofagów może dać początek rewolucji
System edytowania genów został odkryty również u wirusów atakujących bakterie. Okazuje się, że jest znacznie powszechniejszy, niż sądzono. Naukowcy już dopatrują się możliwości jego nowych zastosowań.
Jacek Kubiak
1 grudnia 2022
Człowiek
Makijaż dla macho
Wszyscy wiedzą, że panie dzięki nałożeniu kosmetyków na twarz mogą zwiększyć swoją atrakcyjność. Ale co z panami?
(OOŚ)
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Makijaż dla macho
Człowiek
Jak nienawiść do węży zmienia się w sieci w sympatię
Entuzjaści dzikiej przyrody działają na różnych platformach mediów społecznościowych – tworzą wspólnoty, popularyzujące dokładne informacje o wężach i obalające szkodliwe mity. Te starania zmieniają nawet najbardziej zagorzałych wrogów węży w ich żarliwych wielbicieli.
Emily Willingham
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Polubić węże
Człowiek
Z niektórymi osobami w śpiączce można się komunikować
Nie mogą ani mówić, ani się poruszać. Ale 15–20 proc. tych pacjentów wykazuje wewnętrzne oznaki świadomości podczas oceny za pomocą zaawansowanych metod obrazowania mózgu lub dokładnego monitorowania aktywności elektrycznej.
Jan Claassen, Brian L. Edlow
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Ukryta świadomość
Człowiek
Szczepionka na raka piersi
Uzyskano silną odpowiedź immunologiczną na białka sprzyjające nowotworzeniu.
(OOŚ)
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Szczepionka na raka piersi
Człowiek
Wirtualni idole
Gromadzą milionowe widownie, a markom, które promują, przynoszą krociowe zyski. Są piękni, wiecznie młodzi i nigdy nie bywają zmęczeni. Problem polega na tym, że nie istnieją.
Mariusz Sepioło
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Wirtualni idole
Człowiek
Beczki: na śledzie i kapustę oraz dobre trunki
Dzieje tych naczyń z klepek, których ludzie używają od tysięcy lat, są ściśle powiązane z alkoholem, ale nie od początku i nie tylko z nim.
Agnieszka Krzemińska
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Na wino, śledzie i kapuchę
Człowiek
Trzeba rozmawiać z uczniami o rasizmie
Nowe przepisy zabraniają takich lekcji, a przecież dialog zmniejsza uprzedzenia i ich dotkliwe skutki
Camilla Mutoni Griffiths, Nicky Sullivan
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Trzeba rozmawiać z uczniami o rasizmie
Reklama
Człowiek
Dekryminalizacja czy legalizacja?
W kwestii marihuany nie można działać pochopnie
Richard A. Grucza, Andrew D. Plunk
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Dekryminalizacja czy legalizacja?
Człowiek
Ewolucja improwizowała stawiając człowieka na nogi
Dokonane w ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci odkrycia paleoantropologiczne każą zrewidować tradycyjny, liniowy obraz. Dziś wiemy, że różne gatunki homininów, żyjące – nieraz równocześnie – w odmiennych środowiskach na terenie Afryki, eksperymentowały z dwunożnością, osiągając ją w różny sposób.
Jeremy DeSilva
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Ewolucyjny marsz homininów
Człowiek
Jerzy Duszyński, Adam Rotfeld: Nie wolno dopuścić do drenażu mózgów z Ukrainy
Nie zapominajmy o ukraińskich naukowcach. Trzeba im pomóc przetrwać, także znaleźć miejsce za granicą.
Jerzy Duszyński, Adam Rotfeld
29 listopada 2022
Człowiek
O roli zapachów w komunikacji społecznej ludzi wiemy zaskakująco mało
Czy o przyjaźni od pierwszego wejrzenia decyduje woń ciała? Jaki wpływ ma na przyciąganie seksualne?
Marcin Rotkiewicz
29 listopada 2022
Człowiek
Twarze ludzi sprzed wieków: rekonstrukcje czy wyobrażenia
Rekonstruowanie wyglądu ludzi z przeszłości na podstawie ich czaszek zaspakaja naszą ciekawość. Tylko czy gdybyśmy pokazali tym osobom ich wygenerowane dziś podobizny, to by się na nich rozpoznali? Niekoniecznie.
Agnieszka Krzemińska
28 listopada 2022
Człowiek
pulsar jedzie na Śląski Festiwal Nauki
Kto 4 i 5 grudnia będzie gościł na Śląskim Festiwalu Nauki KATOWICE organizowanym przez śląskie uczenie, których liderem jest Uniwersytet Śląski, ten spotka ekipę pulsara. Wybieramy się bowiem do Katowic i to w doborowym towarzystwie: na naszej scenie pojawią się związani z naszym portalem uczeni i popularyzatorzy.
pulsar patronuje
28 listopada 2022
Człowiek
Żaneta Świderska-Chadaj: Uczę algorytmy wykrywać nowotwory
O sensie życiowych niepowodzeń i walorach głębokich sieci neuronowych rozmawialiśmy z dr hab. inż. Żanetą Świderską-Chadaj, laureatką Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki techniczne.
Karol Jałochowski
24 listopada 2022
Człowiek
Ciąża przebudowuje mózg kobiety
Pod wpływem wysokiego stężenia estradiolu w mózgu ciężarnej dochodzi do zmian funkcjonalnych – głównie w sieci DMN.
Marta Alicja Trzeciak
23 listopada 2022
Reklama
Człowiek
Etanol a przyszłość narodu
Pojawiła się ostatnio publicznie teza, że spożycie alkoholu przez młode kobiety przyczynia się do zapaści demograficznej. Jakie są skutki jego działania i czy nauka może jednoznacznie powiedzieć, że zawsze negatywne dla płodności?
Jacek Kubiak, Katarzyna Czarnecka
22 listopada 2022
Opinie
Podróż Orient-Expressem, czyli niezbyt miła opowieść o dywanach
„No i wezwali go na dywanik”. „Eee tam, i tak zamiotą to pod dywan”. Ach, jakież to emocje potrafią nieraz rozpalić takie spekulacje. Albo zmrozić kew w żyłach.
Jerzy Rohoziński
19 listopada 2022
Człowiek
Marek Konarzewski: Czas zamknąć kwestię zmian w PAN
Nie będziemy się przejmować tym, że możemy się narazić którejś ze stron sporu politycznego – mówi prof. Marek Konarzewski, biolog i popularyzator nauki, wybrany właśnie na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk na lata 2023–26.
Marcin Rotkiewicz
15 listopada 2022
Człowiek
Wydarzyło się dziś: 8 miliardów ludzi na Ziemi
Przez całe tysiąclecia krzywa populacji narastała w ślimaczym niemal tempie. W 1800 roku wzrosła do jednego miliarda. Dziś jest nas ośmiokrotnie więcej. Dokąd zmierzamy?
pulsar
15 listopada 2022
Struktura
Marian Stala: Dostarczyciel horyzontów ogólnych
Był dawcą syntez, z którymi można było polemizować. Im bardziej doinwestowywał krytycznie wielkości Miłosza czy Barańczaka, tym silniej motywował do działania kontestacyjnego, z którego kiełkowały języki równie silne etycznie i estetycznie niepodległe.
Krzysztof Siwczyk
13 listopada 2022
Człowiek
Tatuaże starożytnych Egipcjanek nie tylko ozdabiały ciało, lecz także je chroniły
Szczątki kolejnych wytatuowanych kobiet znaleziono w Deir el-Medinah. Widnieją na nich najbardziej rozbudowane wzory, z jakimi do tej pory mieliśmy do czynienia.
Agnieszka Krzemińska
12 listopada 2022
Człowiek
Joanna Rak: Podczas demonstracji żadna ze stron nie powinna doznać krzywdy
O mechanizmach kontestacji politycznej, rosnących wpływach kultury przemocy i błędach policji w trakcie demonstracji mówi dr hab. Joanna Rak, laureatka Nagród Naukowych POLITYKI w kategorii Nauki społeczne.
Katarzyna Czarnecka
9 listopada 2022
Człowiek
Sensacyjne odkrycie we Włoszech: Apollo i Higieja wynurzyli się z toskańskiego błota
24 antyczne posągi z brązu znaleziono w starożytnych termach w San Casciano dei Bagni w Toskanii – ogłosił włoski minister kultury Gennaro Sangiuliano. To największy magazyn antycznych posągów z brązu, na jaki do tej pory trafili archeolodzy.
Agnieszka Krzemińska
9 listopada 2022
Reklama
Człowiek
Miłość homininów, czyli o przyciąganiu mimo różnic genetycznych
Fakt, że wszystkie szczątki najwcześniejszych ludzi współczesnych z czasów ich współwystępowania z neandertalczykami wykazują ślady intymnych związków, wydaje się znamienny. Świadczą o tym, że pojęcie ksenofobii było tym prymitywnym osobnikom zupełnie obce. Może więc dzisiejsza wrogość między wyglądającymi różnie grupami ludzi ma źródła bardziej w kulturze – by nie powiedzieć ideologii – niż w biologii?
Marcin Ryszkiewicz
8 listopada 2022
Człowiek
Karolina Ćwiek-Rogalska: Staram się odtworzyć biografię rzeczy
To, że żyjesz w poniemieckim domu i jesz na poniemieckich talerzach, wcale nie musi znaczyć, że potrafisz tę niemieckość zauważać. To można wynieść z domu, nauczyć się samemu, a niekiedy to przychodzi z czasem. Mówi tegoroczna laureatka Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki humanistyczne.
Agnieszka Krzemińska
2 listopada 2022
Człowiek
Dziedziczenie doświadczeń
Czy coś takiego może odbywać się za pośrednictwem DNA i przez ile pokoleń?
(KKG)
1 listopada 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022
Dziedziczenie doświadczeń
Człowiek
Wysoce asertywni menedżerowie mogą szkodzić firmom
Społeczeństwa i instytucje rozwijają się wtedy, kiedy ich członkowie nawzajem sobie pomagają. Dominujący przywódca wpaja zaś podwładnym przekonanie, że mogą się rozwijać wyłącznie kosztem innych.
Hemant Kakkar, Niro Sivanathan
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Kiedy dominacja się nie sprawdza
Człowiek
Czyjeś poczucie rzeczywistości można zaburzyć stosując psychiczną manipulację
Gaslighting ma prowadzić do tego, aby ofiara uznała, że jest „niespełna rozumu”. Oczywiście znanych jest wiele form maltretowania psychicznego. Wiemy jednak, że „robienie z kogoś wariata” należy do częstszych rodzajów przemocy domowej.
Paige L. Sweet
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Zrozumieć gaslighting
Człowiek
Jubileusz dobroczyńcy ludzkości
W tym roku obchodzimy 200-lecie urodzin Ludwika Pasteura
Tomasz Jagielski
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Jubileusz dobroczyńcy ludzkości
Człowiek
Niewiarygodni partnerzy
Władze Stanford University błędnie zakładają, że branża paliw kopalnych pomoże w pokonaniu kryzysu klimatycznego
Naomi Oreskes
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Niewiarygodni partnerzy
Człowiek
Hibernacja: do czego człowiek może jej potrzebować
Nasi przodkowie najpewniej potrafili regulować tempo procesów życiowych. W genotypie pozostał ślad po tej umiejętności. Czy zdołamy ją sobie przypomnieć i wykorzystać do ochrony i leczenia?
Marta Alicja Trzeciak
31 października 2022
Reklama
Człowiek
Naukowcy weryfikują zapisy w Biblii o konfliktach królestw Izraela i Judy
W spalonych minerałach są utrwalone informacje na temat pola magnetycznego Ziemi. Właśnie wykorzystano to w badaniach archeologicznych.
Agnieszka Krzemińska
31 października 2022
Człowiek
Dysforia to nie kaprys nastolatków
Niemal wszyscy młodzi ludzie, którzy z powodu niezgodności tożsamości płciowej przyjmują leki blokujące dojrzewanie, decydują się później na korektę płci.
Katarzyna Czarnecka
28 października 2022
Człowiek
Mumia niemowlaka ujawnia błędy w rodzicielskiej opiece
Wirtualna sekcja zwłok doskonale zachowanych szczątków syna austriackich arystokratów wiele mówi o tym, jak w XVII w. traktowano dzieci.
Agnieszka Krzemińska
27 października 2022
Człowiek
Wiara w teorie spiskowe związane z pandemią jest zaraźliwa jak wirus
Dlaczego racjonalni ludzie nagle zaczynają wierzyć w wyssane z palca historie? Odpowiedź właśnie znaleźli naukowcy.
Marcin Rotkiewicz
26 października 2022
Człowiek
Małgorzata Włodarczyk-Biegun: Biodruk 3D daje niesamowite możliwości
Możemy wytwarzać elementy narządów, żeby sprawdzić, jak będą na nie działały leki. Komórki rakowe i otaczającą je tkankę, żeby się dowiedzieć, jak bardzo nowotwór jest progresywny. Małe implanty, łączące kości z mięśniami, żeby ciało nie musiało odtwarzać skomplikowanej struktury połączeń. Mówi tegoroczna laureatka Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki ścisłe.
Marcin Rotkiewicz
25 października 2022
Człowiek
Znaki wycinane w drzewach przez Aborygenów pozostaną na zawsze
Rycie w pniach informacji nie było kiedyś tylko niezbyt ekologiczną zabawą. Oznaczenia sprzed wieków są źródłem wiedzy antropologicznej. Zadbać o nie postanowili australijscy naukowcy.
Agnieszka Krzemińska
21 października 2022
Człowiek
Co wyprawiali neandertalscy jaskiniowcy na Syberii
Udało się zsekwencjonować genomy kilkunastu neandertalczyków zamieszkujących dwie jaskinie. Dzięki temu pierwszy raz mamy wgląd w strukturę społeczną naszych dawnych kuzynów.
Agnieszka Krzemińska
19 października 2022
Człowiek
Marcin Napiórkowski: Opowiadajmy świat nie przez nagrody i kary, a zadania do wykonania
Wiele osób myśli, że człowiek podejmuje decyzje na podstawie analizy faktów. Nie, jesteśmy ludźmi i działamy pod wpływem opowieści. Musimy tworzyć nowe, żeby wydobyć się z przeszłości – mówi prof. Marcin Napiórkowski, autor książki „Naprawić przyszłość”.
Edwin Bendyk
18 października 2022
Reklama
Człowiek
Wojny pomagały w antycznej globalizacji
Badania DNA potwierdzają przekazy historyczne dotyczące konfliktów zbrojnych między Grekami a Kartagińczykami w V w. p.n.e. Pozwalają też odkryć, że do obrony kolonii na Sycylii najemnicy byli ściągani z bardzo daleka.
Agnieszka Krzemińska
14 października 2022
Człowiek
Człowiek dojrzewa długo, bo musiał się nauczyć być skutecznym łowcą-zbieraczem
Pozyskiwanie pożywienia wymaga wiedzy i doświadczenia. Naukowcy udowodnili, że ich zdobywanie zajmuje mniej więcej 20 lat.
Marcin Rotkiewicz
12 października 2022
Człowiek
Nagrody Nobla 2022: Spodziewane niespodzianki są najlepsze
Tegoroczni laureaci Nagród Nobla w dziedzinach medycyny, fizyki i chemii otworzyli nam oczy na ewolucję gatunku ludzkiego, na dziwność mikroświata, na procesy zachodzące w komórkach. I dali zachwycające narzędzia, które tę wiedzę będą tylko poszerzać. Prezentujemy rozbudowany materiał na temat tych uczonych i ich odkryć.
Agnieszka Krzemińska, Karol Jałochowski, Justyna Jońca
11 października 2022
Człowiek
Psy pomagają w rozumowaniu i wyczuwają złe samopoczucie
Bliski kontakt z psami aktywuje korę przedczołową ludzkiego mózgu. One zaś wiedzą, kiedy człowiek jest zestresowany.
Marcin Rotkiewicz
10 października 2022
Człowiek
Inwazja genialnych dzieci, desant zaradnej młodzieży
Lejda, niczym butelka nazwana jej imieniem, gromadzi ładunek. Ale nie elektryczny, tylko intelektualny. W tym holenderskim mieście odbyły się finały dwóch najważniejszych naukowych konkursów dla młodzieży i młodych uczonych – EUCYS i TalentOn. Przyszłość jeszcze ma sens.
Karol Jałochowski
7 października 2022
Człowiek
Bronisław Malinowski. Antropolog, któremu nie udało się zniknąć
100 lat temu „Dziki Polak” wyprowadził antropologów gabinetów i bibliotek. Zmusił, by spojrzeli na świat oczyma badanych przez siebie tubylców. A później spadł z piedestału. Za swoje i nie swoje winy.
Tomasz Targański
6 października 2022
Człowiek
Genetycy odkryli jeden z głównych motorów napędowych ewolucji
Pewne odcinki ludzkiego DNA mitochondrialnego integrują się z DNA jądrowym częstością 1 na 4 tys. urodzeń – donoszą brytyjscy naukowcy. Konsekwencje tego odkrycia będą dotyczyć nie tylko rewizji mechanizmów ewolucji, lecz także przyczyn powstawania nowotworów i innych chorób genetycznych.
Jacek Kubiak
6 października 2022
Człowiek
Dbajmy o zdrowie psychiczne dzieci
Metody zapobiegania kryzysom psychicznym u młodych ludzi istnieją, lecz szwankuje ich wdrażanie
Mitch Prinstein, Kathleen A. Ethier
1 października 2022
Scientific American z dnia 1 października 2022
Dbajmy o zdrowie psychiczne dzieci
Reklama
Człowiek
Źródła kreatywności
Wbrew stereotypom społeczności polegające na kolektywie wykazują inwencję w tym samym stopniu, co te ceniące indywidualizm
Thomas Talhelm
1 października 2022
Scientific American z dnia 1 października 2022
Źródła kreatywności
Człowiek
Kwantowi mutanci
„Upiorna” fizyka może wpływać na DNA
Lars Fischer i Gary Stix
1 października 2022
Scientific American z dnia 1 października 2022
Kwantowi mutanci
Człowiek
Nauka podczas snu
Aktywność śpiących mózgów powiązano z silniejszymi wspomnieniami
Rebecca Sohn
1 października 2022
Scientific American z dnia 1 października 2022
Nauka podczas snu
Człowiek
Kora wzrokowa jest tak plastyczna, że niewidomi mogą znów widzieć?
Jeśli technicznie dałoby się przywrócić wzrok dorosłej osobie niewidomej od urodzenia, to czy kora wzrokowa byłaby w stanie nauczyć się widzenia? Badanie jej plastyczności pozwala zbliżyć się do odpowiedzi.
Łukasz Bola
1 października 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022
Plastyczne mózgi niewidomych
Człowiek
Dzień Gier Planszowych
Flesz.
red.
1 października 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022
Dzień Gier Planszowych
Człowiek
Pierwszy piechur z Sahelu
Analiza kości udowej Sahelanthropus tchadensis wykazała, że to najstarszy znany nam dwunożny hominin, który 7 mln lat temu przechadzał się po afrykańskim lesie.
(HOLD)
1 października 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022
Pierwszy piechur z Sahelu
Człowiek
Nowy rodzaj synapsy
Czym jest i jak działa?
(KKG)
1 października 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022
Nowy rodzaj synapsy
Człowiek
Namiętni i pragmatyczni. Co hieroglify mówią o starożytnych Egipcjanach
200 lat temu odczytano hieroglify. Spodziewaliśmy się po starożytnych Egipcjanach mistyki i tajemnicy, tymczasem ich pismo dowodzi, że byli bardzo podobni do nas.
Agnieszka Krzemińska
28 września 2022
Reklama
Człowiek
Z powodu rtęci Majowie mieli swój antropocen
W glebie miast starożytnego ludu Środkowoamerykańskiego znajdują się tak duże stężenia metali ciężkich, że mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla pracujących tam archeologów.
Agnieszka Krzemińska
27 września 2022
Człowiek
Informacja kwantowa, białka, narkolepsja – „Noble” za fundamenty rozdane
Nagrody Breakthrough trafiają w ręce tych uczonych parających się badaniami podstawowymi, których odkrycia zmieniły naukowe i cywilizacyjne warunki gry. Właśnie przyznano tegoroczne.
kj/pulsar
26 września 2022
Człowiek
Przodkowie Anglików byli pacyfistami z Holandii, Niemiec i Danii
Migracja Jutów, Anglów i Sasów do Wielkiej Brytanii przebiegała pokojowo i była masowa. Badacze dowiedzieli się tego z genów wczesnośredniowiecznych i współczesnych mieszkańców wyspy.
Agnieszka Krzemińska
21 września 2022
Człowiek
Wiek królowej, wiek nauki
Jaki był świat, kiedy rodziła się Elżbieta Aleksandra Maria Windsor? Czego się o nim dowiedzieliśmy od roku 1926?
kj/kc/pulsar
19 września 2022
Człowiek
W poszukiwaniu pracy lepiej nie liczyć na rodzinę i przyjaciół
Badania milionów użytkowników portalu LinkedIn przetestowały jedną z najważniejszych teorii socjologicznych. I okazało się, że jest ona słuszna.
Marcin Rotkiewicz
15 września 2022
Człowiek
Albert Einstein: pomyłki to genialna rzecz
Jakie Albert Einstein popełniał błędy i dlaczego? Czym by się zajmował, gdyby żył? Czego jeszcze o nim nie wiemy? Opowiada o tym prof. Hanoch Gutfreund, fizyk, były rektor Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie – jeden z najwybitniejszych znawców dorobku i życia największego geniusza XX w.
Karol Jałochowski
14 września 2022
Człowiek
Ludzie paleolitu byli sprawnymi chirurgami
Ślady amputacji wykonanej 31 tys. lat temu znaleźli badacze na Borneo. Dowodzą one, że nasi dawni przodkowie mieli znacznie większa wiedzę medyczną, niż się do tej pory wydawało.
Agnieszka Krzemińska
13 września 2022
Zdrowie
Organoidy mózgowe: czy na pewno nie myślą i nie czują
Pomogą w leczeniu chorób układu nerwowego. Tylko jak ich nie skrzywdzić? To nie jedyny dylemat etyczny związany z badaniami tych miniaturowych organów.
Marta Alicja Trzeciak
13 września 2022
Reklama
Człowiek
Mężczyźni wierzą we wróżby chętniej niż kobiety
Nie ma znaczenia, czy dajemy wiarę przepowiedniom, czy nie. Gdy chodzi o pieniądze, jesteśmy skłonni na nich polegać.
Marcin Rotkiewicz
12 września 2022
Człowiek
Masajscy wojownicy porzucają patriarchat
Wykorzystali swoją popularność do edukacji w najbardziej znanym na świecie plemieniu Afryki. Walczą o zdelegalizowanie zwyczaju obrzezania kobiet, edukują o HIV/AIDS i biorą w obronę przyrodę.
Sandra Wilk
9 września 2022
Człowiek
Upgrade wszechczasów, czyli jedna mutacja zrobiła z nas ludzi
Mózgi neandertalczyków były równie duże jak u Homo sapiens, ale zdolności poznawcze – zapewne nie. Odkryto możliwą przyczynę.
Marcin Rotkiewicz
9 września 2022
Człowiek
Pożegnanie tajemniczego blondyna, czyli skąd pochodzili Indoeuropejczycy
Nie z Azji Środkowej, wschodnioeuropejskich stepów czy z Anatolii, ale z Kaukazu. Nie jedną drogą, tylko dwiema. I bez przemocy. Monumentalne badania genetyczne weryfikują teorie o pochodzeniu Indoeuropejczyków, którzy w Eurazji rozpowszechnili swój język i obyczaje.
Agnieszka Krzemińska
8 września 2022
« poprzednia
1
...
4
5
6
...
13
następna »
Reklama
Reklama