Ornitologiczna proza

Zwykły szary wróbel. Czy może być coś bardziej pospolitego i swojskiego niż on? Oczywiście że nie! Wróbel jest nasz, tak samo jak nasz jest bocian, orzeł i jaskółka. Ale czy ktoś się zastanawiał, skąd tak naprawdę ten zwykły wróbel wziął się w Polsce? Czy był tu od zawsze? Otóż przywędrował, a raczej przyfrunął gdzieś z okolic Azji Mniejszej. Od zawsze towarzyszył ludziom, dzięki którym mógł liczyć na łatwy posiłek. Z nimi też ruszał w drogę. Początkowo włóczył się za pasterzami, którzy zdobywali nowe pastwiska. Potem wraz z rozwojem cywilizacji wróbel przesiadł się w wygodne łodzie, statki, pociągi, aż w końcu odnaleziono go w samolotach. W ten sposób zdobył cały świat! Prawie cały, bo ciągle go nie ma w strefach polarnych. A co w takim razie ze szpakami i ich intrygującymi pogawędkami podczas objadania czereśniowych drzew? Są to jedne z najbardziej gadatliwych ptaków na świecie, które idealnie zapamiętują i odtwarzają wcześniej usłyszane dźwięki. Dawniej szpaki ćwierkały jak wróbel, piały niczym kogut, a dziś mogą na nas trąbić, udawać pilarkę lub wprowadzać nas w zakłopotanie, „wysyłając” ciągle SMS-y. Książka „Jej wysokość gęś” opowiada nie tylko o tytułowych gęsiach, szpakach i wróblach. Pod lupę autora trafiło gros innych gatunków ptaków, z których każdy jest bohaterem intrygującej opowieści. W sposób przystępny dla przeciętnego czytelnika autor wyjaśnia zawiłości ptasiej anatomii czy fizjologii. Dość trudno jednoznacznie skatalogować tę książkę jako pozycję naukową, zbiór opowiadań czy pamiętnik ornitologa, który stara się wytłumaczyć czytelnikowi, na czym polega bycie ptakiem. Wielkim atutem są fotografie bohaterów, czyli ptaków.

Jacek Karczewski, Jej wysokość gęś. Opowieści o ptakach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019