Bez śladu po krzyżowcach

Migracje dużych grup mężczyzn zazwyczaj na trwałe zmieniają genetyczny profil zamieszkującej podbite przez nich tereny ludności. DNA hiszpańskich konkwistadorów mają mieszkańcy Ameryki Południowej, a geny wojowników Czyngis-Chana – mężczyźni w zachodniej Azji. Badacze od dawna zastanawiali się, czy swój ślad genetyczny zostawili na Bliskim Wschodzie krzyżowcy, którzy zatrzymali się tam na 200 lat. Z tekstów wiadomo, że miejscowa ludność różnie była traktowana, ale stare badania genetyczne wykazały obecność europejskich haplogrup chromosomu Y u współczesnych Libańczyków. Opublikowane niedawno w „American Journal of Human Genetics” analizy wyjaśniły tę zagadkę.

Międzynarodowy zespół badaczy pobrał DNA ze szczątków znalezionych w Sydonie. Stała tam twierdza Królestwa Jerozolimskiego, o którą między 1100 a 1249 r. krzyżowcy toczyli walki z Arabami. W pobliżu znajdowały się dwa masowe groby z kośćmi 25 mężczyzn. Na to, że należały do krzyżowców, wskazywały ich wiek, ślady walki, monety i sprzączki do pasa. Materiał genetyczny pobrano od 16 osób, ale tylko od 9 udało się wyekstrahować DNA. Okazało się, że zaledwie trzech mężczyzn miało europejski genom, czterech – lokalny (taki jak kod genetyczny pięciu osób, które żyły w Libanie między III a VII w.), a dwóch – mieszany. Armia krzyżowców nie była jednolita genetycznie, a Europejczycy wchodzili w związki z lokalną populacją. Jednak kontakty te miały bardzo ograniczony charakter, bo we współczesnym DNA mieszkańców Libanu więcej jest śladów po starożytnych Rzymianach (to one mogły być odczytane wcześniej jako geny europejskie) niż po przybyłych 400 lat później krzyżowcach. Według prof. Chrisa Tylera-Smitha wygląda to tak, jakby na Bliskim Wschodzie po upadku Królestwa Jerozolimy bardzo starano się wyeliminować genetyczne dziedzictwo krzyżowców. Zupełnie inaczej niż w wypadku Mongołów czy hiszpańskich konkwistadorów.