Wiedza i Życie
Numer 8/2018
Poprzednie numery
Tematy miesiąca
Psychologia
Patriarchat: spadek po szympansach czy wytwór kultury?
W większości kultur to mężczyznom przypisuje się dominującą rolę w życiu gospodarczym i społecznym. Zwolennicy patriarchatu sądzą, że taki jest naturalny porządek i stoją za nim tysiąclecia doświadczenia. Jednakże szczegółowa analiza ludzkich korzeni sugeruje, że uzasadnienie idei wyższości płci męskiej nad żeńską nie jest tak proste, jak się wydaje.
Paulina Kłos-Wojtczak
Medycyna
Z kalendarza: Dzień Chorych na Osteoporozę
Szkielet i budujące go kości przez długi czas uznawano za bierny, niepozorny narząd o dobrze poznanej funkcji. Najnowsze badania ujawniają nowe oblicze tej tkanki. Wiedzie ona niezwykle dynamiczne życie: komunikuje się z innymi organami, reguluje metabolizm i podlega ciągłej przebudowie bez naszej świadomości. Naukowcy zaś próbują wytworzyć innowacyjne biomateriały, aby pomóc osobom, których kości szwankują. /Z archiwum WiŻ/
Katarzyna Kornicka
Metale szlachetne
Dzieje kosmicznego złota
Złoto od zarania dziejów było obok kamieni szlachetnych najbardziej pożądaną rzeczą na świecie. Symbolizowało bogactwo, władzę, a w skrajnych przypadkach nawet boskość. Przez nie knuto intrygi, mordowano, a nawet wywoływano wojny. Czasy obecne nie zmieniły znaczenia tego cennego kruszcu, czyniąc z niego ważny element światowych giełd i miernik bogactwa skarbu państwa.
Radosław Kożuszek
Astrofizyka
Galaktyczne sensacje
Chociaż Droga Mleczna jest najlepiej poznaną strukturą galaktyczną w całym wszechświecie, wciąż skrywa mnóstwo zagadek. Próbujemy je rozwiązać. Na przykład analizujemy, dlaczego otacza ją halo, albo zaglądamy do jej centralnie położonej czarnej dziury.
Przemek Berg
Reklama
Felietoniści
Krzysztof Szymborski
Zabójcza bliskość
Jerzy Bralczyk
W złotym kręgu
Andrzej Kajetan Wróblewski
„Papa”
Recenzje
Co widzi motyl?
red.
Hop na rower
Olga Orzyłowska-Śliwińska
Jądro ciemności
Jacek Sobota
Sięgajcie samego nieba
Olga Orzyłowska-Śliwińska
Pozostałe artykuły
Obalamy mity medyczne
Czy spożywanie dużych ilości owoców i warzyw jest korzystne dla zdrowia?
Olga Orzyłowska-Śliwińska
Inne spojrzenie
Piękno po morskiej bitwie
Morza i oceany wiecznie atakują ląd, siekają go i oblewają, powodując jego przebudowę, co prowadzi niekiedy do powstania zadziwiających geologicznych tworów. Nad brzegiem morskim zobaczymy też i inne cuda: świecące fale, dywany z muszli, skamieniałe lasy czy szklane plaże. /Z archiwum WiŻ/
Andrzej Hołdys
Sygnały
Everest – szczyt śmieci
Największa góra świata to także najwyżej położony ziemski śmietnik.
(HOLD)
Sygnały
Promieniotwórcze mleko z Czarnobyla
Wprawdzie od katastrofy tamtejszego reaktora minęły już 32 lata, ale jej skutki widoczne są do dziś.
(MD)
Sygnały
Donosy
Ze Skidmore College w USA donosi Krzysztof Szymborski
Krzysztof Szymborski
Sygnały
Organiczna Ceres
Pobliska planeta karłowata może zawierać znaczne ilości życiodajnych związków chemicznych.
(WŚ)
Sygnały
Większe neurony – wyższe IQ?
Co sprawia, że niektórzy są inteligentniejsi od innych? Czy to kwestia genów, czy liczby godzin spędzonych nad książkami?
(PKW)
Sygnały
Śpiewający wulkan Cotopaxi
O zamiarze erupcji informuje z wyprzedzeniem, rozpoczynając swój infradźwiękowy śpiew.
(HOLD)
Sygnały
Jądra zlepione z kwarków
Czy niebawem poznamy nowe niezwykłe pierwiastki?
(MD)
Sygnały
Migrena po przodkach
Ludzie przystosowali się do życia w ekstremalnych warunkach temperaturowych, zasiedlając nie tylko równik, ale i wieczną zmarzlinę. Jednak wszystko ma swoją cenę – u mieszkańców północnych rejonów Ziemi częściej pojawiają się migreny.
(KK)
Sygnały
Kabel sejsmiczny
Kable podmorskie, którymi wędrują po świecie nasze e-maile, fotki i filmiki, mogą się przydać do jeszcze jednego celu: zbierania danych o trzęsieniach ziemi.
(HOLD)
Sygnały
Magia bizmutu
Bizmut może pomóc w ograniczeniu emisji dwutlenku węgla i zapewnić nowe sposoby wytwarzania paliwa.
(JJ)
Reklama
Sygnały
Mikrob wykryje krwawienie
Opracowano czujnik na bazie zmodyfikowanych bakterii, który w przyszłości będzie śledzić stan naszego zdrowia.
(JJ)
Sygnały
Czarne dziury czy tunele?
Pomogą to ustalić detektory fal grawitacyjnych.
(WŚ)
Sygnały
Kto rano wstaje…
Najnowsze badania przynoszą pozytywne wieści dla rannych ptaszków. Okazuje się, że wczesne wstawanie koreluje z mniejszym ryzykiem zachorowania na depresję.
(KK)
Sygnały
Pamiętliwy brzuch. Dlaczego nie zapominamy o miejscach, gdzie dobrze zjedliśmy
Miejsca, w których dobrze nas nakarmiono, mózg zapisuje sobie w pamięci długotrwałej.
Andrzej Hołdys
Sygnały
Dla nas dzień, dla zwierząt noc
Z obawy przed ludźmi ssaki lądowe coraz częściej przestawiają się na nocny tryb życia.
(HOLD)
Sygnały
Odkleszczowa alergia
Niepozorne kleszcze są jeszcze bardziej niebezpieczne dla zdrowia człowieka, niż uważano do tej pory. Oprócz zapalenia opon mózgowych czy boreliozy wywołują śmiertelnie niebezpieczne alergie pokarmowe.
(KK)
Fizyka smaku
Apetyt w przestworzach. Hałas w samolocie wpływa na odczuwanie smaku
Kiedy samolot osiągnie wysokość przelotową, uszy pasażerów są narażone na hałas rzędu 80–85 dB, w zależności od odległości od silników. Taki huk ogranicza zdolność odczuwania smaku. Nie wpływa jednak w taki sam sposób na percepcję wszystkich rodzajów pożywienia.
Charles Spence
Technologie
Superokna
Zwykła szyba to już przeżytek. Wynalazki, które mają ją zastąpić, dopasowują się do pogody, chronią prywatność, pomagają rozświetlić pomieszczenie, same się czyszczą, a nawet działają jak komputerowy ekran.
Marek Matacz
Biologia
Jakie tajemnice skrywa morski plankton
Łyżeczka wody morskiej zawiera ponad milion mikroskopijnych stworzeń. Te biernie unoszące się w wodzie niepozorne organizmy odgrywają niebagatelną rolę w środowisku, umożliwiając rozwój życia na Ziemi. Dryfujący świat planktonu skrywa w sobie wiele tajemnic, które powoli wychodzą na jaw.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
Astrofizyka
Narodziny księżyców
Księżyce obiegające planety w Układzie Słonecznym uformowały się w wyniku działania różnych mechanizmów. Dochodziło do zderzeń, przechwyceń i rozrywania grawitacyjnego. Nie są to martwe bryły. Na każdym z księżyców dzieje się coś ciekawego.
red.
Geologia
Uparte góry
Góry Świętokrzyskie wielokrotnie rodziły się i umierały. Przy okazji wędrowały też po całym globie. Ich pierwsze wcielenie pojawiło się 500 mln lat temu daleko na południowych krańcach Ziemi.
Andrzej Hołdys
Chemia
Niezwykłe alkaloidy. Krótki przewodnik po toksycznych substancjach
Substancje te występują prawie wszędzie. Oprócz tych, które spożywamy na co dzień, jak kofeina, są też takie, z którymi raczej nie warto się stykać, ponieważ nawet w minimalnych dawkach mogą zabić.
Mirosław Dworniczak
Nowinki techniczne
Nowinki techniczne
(WBP), (MD)
Książki. Recenzje
Śmierć demokracji
Piotr Kroll
Książki. Recenzje
O naukowcach inaczej
Mirosław Dworniczak
Książki. Recenzje
Czym jest masa?
Mirosław Dworniczak
Laboratorium
Gdy zakwita woda
W określonych warunkach problem zakwitu wód dotyczy jezior i mórz. Przyczyną są gwałtownie namnażające się mikroorganizmy.
Paweł Jedynak, Renata Szymańska
Obiekty dziwne i ciekawe
Planety za płotem
Czy wokół najbliższej Słońcu gwiazdy krążą planety, a jeśli tak, to czy mogą gościć życie? Odpowiedź na te pytania jest coraz bliżej.
Weronika Śliwa
Głowa do góry
Sierpień. Niebieskie łzy
Weronika Śliwa
Listy czytelników
Listy czytelników
red.
redakcja | kontakty
Reklama
Nasze magazyny
Nasze
magazyny
Reklama
Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.
Powrót na stronę główną