Środowisko

Zmieniające się kolory chrząszczy stanowią zarówno kamuflaż, jak i ostrzeżenie

Olśniewająca obrona

Kate Golembiewski

Scientific American z dnia 1 października 2022

Olśniewająca obrona

Co sprawia, że królowe mrówek żyją dłużej, niż powinny?

Mrówcza fontanna młodości

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Mrówcza fontanna młodości

Podczas największego wymierania w dziejach Ziemi rzeki i jeziora wypełniły się bakteriami i glonami – i to może być memento dla dzisiejszego świata

Zabójcze zakwity

Chris Mays, Vivi Vajda, Stephen McLoughlin

Scientific American z dnia 1 października 2022

Zabójcze zakwity

Wzrost temperatur na Ziemi okazał się szczególnie korzystny dla jednej grupy zwierząt.

Gadzia gorączka

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Gadzia gorączka

Poznając zawczasu zamiary nawałnicy, możemy uratować ludzkie życie i dobytek

Na tropie rzek w atmosferze

F. Martin Ralph

Scientific American z dnia 1 października 2022

Na tropie rzek w atmosferze

Miało 90 m wysokości, a zrodził je wybuch wulkanu na Pacyfiku.

Tegoroczne megatsunami

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Tegoroczne megatsunami

W przypadku niektórych zwierząt można by uznać, że natura sobie z nich zażartowała, składając je z jakby niepasujących do siebie części.

Zwierzęce puzzle

Radosław Kożuszek

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Zwierzęce puzzle

Te, wydawałoby się, całkowicie bezbronne, miękkie i wilgotne stworzenia mają zęby, pazury i trujące żebra. A niektóre potrafią niezwykle mocno zaciskać szczęki.

Tajna broń płazów

Martyna Walerowicz

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Tajna broń płazów

Kwiaty same w sobie uchodzić mogą za dzieła sztuki stworzone przez naturę, ale jako część większej kompozycji zyskują nową jakość. Można z nich robić bukiety, wieńce czy girlandy. Skąd jednak bierze się je w zimie i jaką mają symbolikę?

Od rośliny do dzieła sztuki

Mariola Rabska

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Od rośliny do dzieła sztuki

Wulkaniczne rytmy wzmocnione przez czaszę lodową

Lodowy rezonans

Rachel Berkowitz

Scientific American z dnia 1 października 2022

Lodowy rezonans

Naukowcy podglądają maleńkich antarktycznych pływaków

Z kamerą wśród kryli

Andrew Chapman

Scientific American z dnia 1 października 2022

Z kamerą wśród kryli

Samce krzyżakowatych odskakują, by przeżyć kopulację

Miłosna przekąska

Jack Tamisiea

Scientific American z dnia 1 października 2022

Miłosna przekąska

Pterozaury mogły startować do lotu prosto z wody

Gadzia aeronautyka

Riley Black

Scientific American z dnia 1 października 2022

Gadzia aeronautyka

Naukowcy badają zwierzęce odchody, aby poznać tajemnice świata pasożytów

Kontrola jelit

Sasha Warren

Scientific American z dnia 1 października 2022

Kontrola jelit

Odgłosy wydawane przez krewetki mogą zachęcić młode małże do budowy nowych raf

GPS dla ostryg

Kate Golembiewski

Scientific American z dnia 1 października 2022

GPS dla ostryg

Po prawie dwóch dekadach oczekiwania na pola rolników z Filipin trafiło zboże, które po modyfikacji genetycznej jest wzbogacone w beta-karoten. Wkrótce pojawi się ono zapewne także w Bangladeszu i innych krajach regionu.

Rolnicy w Azji wreszcie mogą uprawiać ryż, który ratuje przed ślepotą

Ile prawdy jest w teorii, że Ziemia jest opiekuńcza? Czy życie na planecie rządzi się prawami drapieżnego współzawodnictwa, czy może solidarnej współpracy? Czy człowiek to globalny patogen, czy opiekun Gai? Czy ocalą nas maszyny? I wreszcie – co z ideą superorganizmu mają radzieccy anarchiści? Podkast z dr. Marcinem Ryszkiewiczem, geologiem, nagradzanym popularyzatorem nauki, autorem wielu książek na temat fenomenu ewolucji, życia na Ziemi i zadziwiającego zjawiska, jakim jest człowiek.

27 września 2022

Podkast

Marcin Ryszkiewicz: Technologia ocali nas i matkę naszą, Gaję

pulsar

26 września 2022

Im cieplej, tym te owady intensywniej rozkładają materię organiczną. A efektem jest zwiększenie emisji związków węgla.

Termity mogą podwyższyć temperaturę na Ziemi

Wołowinę, wieprzowinę i drób mogą nam zastąpić ryby i owoce morza. Taką alternatywę – korzystną dla naszego zdrowia i kondycji planety przedstawili naukowcy ze Szwecji i Kanady.

23 września 2022

Zdrowie

Jedzenie śledzi i łososi pomaga ratować klimat

21 września 2022

Z czułością dziś myślimy o ośle za sprawą filmu Jerzego Skolimowskiego „IO”. Ale od tysięcy lat emocje człowieka wobec tego zwierzęcia balansują między szacunkiem i pogardą, okrucieństwem i współczuciem, obojętnością i rozczuleniem.

Uparciuch, leniuch, żarłok? Czas zmienić wizerunek osła, bo przyczynił się do rozwoju cywilizacji

Agnieszka Krzemińska

21 września 2022

Gdyby Chiny zrealizowały swój plan o nazwie „Rzeka na niebie”, zaburzyłyby reżim wodny rzek i w praktyce zmodyfikowałyby nie tyle pogodę, ile klimat w całym regionie. To niepokoi Indie i kraje Azji Południowo-Wschodniej.

Podkradanie sąsiadom deszczu może skończyć się poważnym konfliktem

20 września 2022

Umiejętność generowania prądu rozwinęła u wszystkich ryb dzięki temu samemu mechanizmowi – podejrzewali naukowcy. Właśnie się okazało, że byli w błędzie.

„Elektryczne ryby” wyewoluowały kilka razy i to niezależnie

19 września 2022

Zmiana oświetlenia, zwłaszcza ulicznego, może mieć niekorzystny wpływa na ludzi i zwierzęta.

LED-y zanieczyszczają europejskie niebo

19 września 2022

Hydrobiolodzy i naukowcy z PAN zgodnie i stanowczo sprzeciwiają się rządowym koncepcjom ulepszania polskich rzek. Katastrofom takim jak na Odrze nie zapobiegnie budowa stopni wodnych. To pomysł sprzeczny z obecnym stanem wiedzy naukowej. A do tego nieekonomiczny.

Eksperci: Budowa stopni wodnych rujnuje ekosystem rzek

14 września 2022

„Wieczne kijanki” odsłaniają procesy ewolucji centralnego układu nerwowego. A w przyszłości być może pomogą ludziom, którzy doznali rozległych uszkodzeń mózgu.

Aksolotle potrafią odbudować swój mózg

7 września 2022

Jeszcze sto lat temu matematyczne prognozowanie warunków atmosferycznych wydawało się mrzonką. Aż pojawił się Lewis Fry Richardson. Jego heroiczna porażka wyznaczyła drogę innym. I dała początek współczesnej meteorologii.

Szklana kula wciąż zamglona, czyli od kiedy i na ile umiemy przewidzieć pogodę

7 września 2022

Pozyskiwanie agaru doprowadziło w latach 70. do wyginięcia niektórych roślin dennych. Teraz wszystko wskazuje na to, że ich populacje mogą się odrodzić.

Do Zatoki Puckiej wracają pożądane glony

6 września 2022

Część przebadanych roślin daje w aglomeracjach plony nie tylko zadowalające, ale w niektórych przypadkach nawet czterokrotnie większe niż na innych terenach.

Niektóre warzywa wolą życie miejskie

5 września 2022

Zdecydowana większość przebadanych odpadów w Oceanie Spokojnym to resztki akcesoriów używanych w zindustrializowanym, wielkoskalowym rybołówstwie.

To przemysłowe połowy zaśmiecają oceany

Od ponad 50 lat eksploracja głębin morskich przynosi odkrycia, które odmieniają nasz sposób myślenia o organizmach zamieszkujących oceany, lądy, a być może też inne planety.

Ingerując w życie oceanu, zagrażamy własnemu

Timothy Shank

Scientific American z dnia 1 września 2022

Prąd wsteczny

Duże drapieżniki mogą przywrócić interakcje zachodzące w ekosystemach przed tysiącami lat.

Dzikie osły boją się pum, na czym zyskuje flora

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Pradawne relacje

Trzmiele zapamiętują negatywne doświadczenia oraz wykazują zdolność do kompromisu i ryzyka. Wykazały to eksperymenty przeprowadzone przez zespół badaczy z Queen Mary University of London.

Trzmiele to pamiętliwi ryzykanci

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Wrażliwe trzmiele

Zagadkowe otwory w głębinach – czyje to dzieło?

Podziurkowane dno Atlantyku

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Podziurkowane dno Atlantyku

W kopalni złota i uranu w RPA natrafiono na wody głębinowe sprzed 1,2 mld lat zasobne w wodór i hel. Czy okażą się nowym surowcem energetycznym?

Woda z otchłani czasu

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Woda z otchłani czasu

Niektóre bakterie wolą „zjadać” tworzywa sztuczne niż resztki roślinne.

Zakochane w plastiku

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Zakochane w plastiku

Czy są nimi niewielkie skorupiaki?

Podwodni zapylacze

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Podwodni zapylacze

Co sprawia, że ptaki wydają tak różne dźwięki? Czemu służy ich śpiew? Kiedy się go uczą?

Skrzydlaci wirtuozi

Romuald Mikusek

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Skrzydlaci wirtuozi

Nowe roboty podwodne, instrumenty pomiarowe oraz genomika przyspieszyły tempo odkryć w najgłębszych zakamarkach oceanów. Naukowcy są zaskoczeni bogactwem i bujnością życia w tych otchłaniach.

Stwory z głębin

Mark Fischetti

Scientific American z dnia 1 września 2022

Stwory z głębin

Zjawisko od wieków intrygowało żeglarzy. Ale bezpośrednia jego obserwacja niezmiennie wiąże się z dużymi wydatkami i niemałym ryzykiem. Natura, funkcje i przyczyny powszechności świecenia organizmów wodnych wciąż nie są jasne.

Nieziemska łuna z morza-widma, czyli sekrety bioluminescencji

Michelle Nijhuis

Scientific American z dnia 1 września 2022

Sekret mlecznych mórz

Mapowanie dna morskiego przynosi nowe odkrycia zaskakujących form skalnych

Dno bez tajemnic

Mark Fischetti

Scientific American z dnia 1 września 2022

Dno bez tajemnic

Jedną z konsekwencji migracji fitoplanktonu jest zakres zmian klimatycznych. W roku 1995 Deborah Steinberg i inni naukowcy próbowali określić globalny budżet węglowy – ilość dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery i ilość z niej pobieraną, częściowo przez ekosystemy morskie. Budżet się nie spinał – powierzchnia oceanu pochłaniała więcej węgla, niż wynikało z teorii. Wtedy Steinberg zajrzała do głębi.

Siła miniaturowych migrantów, czyli jak ruch planktonu wpływa na planetę

Katherine Harmon Courage

Scientific American z dnia 1 września 2022

Ciche migracje

Naukowcy poszukujący nowych leków – przez dziesięciolecia koncentrujący się na biologii stworzeń lądowych, które były lepiej znane i łatwiej dostępne – teraz powszechnie zdają sobie sprawę, że to mikroorganizmy, które dominują w różnorodności biologicznej oceanów, są najbardziej prawdopodobnym źródłem leków morskiego pochodzenia.

Organizmy wodne pomogą, kiedy zawiodą leki ostatniego wyboru

Stephanie Stone

Scientific American z dnia 1 września 2022

Lecznicze wody

Dynamiczne morza

Jak ocean się organizuje

Mark Fischetti

Scientific American z dnia 1 września 2022

Dynamiczne morza

Niezależnie od tego, czy zatrzymamy emisje gazów cieplarnianych, czy nie, topniejący lód z największej wyspy świata podniesie poziom oceanów o co najmniej 27 cm.

Grenlandia spowoduje globalny potop

Najwięksi polscy wytwórcy nawozów sztucznych wstrzymali produkcję. Ale są inne sposoby uzyskiwania takich samych składników mineralnych dla roślin uprawnych. Wystarczy je upowszechnić.

29 sierpnia 2022

Opinie

Nawozy azotowe może rolnikom dać natura

Jeśli nowa metoda okaże się uniwersalna, pozwoli badać wczesne etapy rozwoju człowieka bez konieczności uśmiercania zarodków poczętych w procesie naturalnego zapłodnienia.

29 sierpnia 2022

Człowiek

Stworzono zarodki bez poczęcia – i bez naruszania tabu

Jacek Kubiak

25 sierpnia 2022

W Hiszpanii odkryto jedno z największych, najbardziej różnorodnych i najstarszych w Europie pól megalitów.

Megality przyszły z zachodu Europy

Agnieszka Krzemińska

22 sierpnia 2022

Pod tą medialną nazwą ukrywa się przedstawiciel haptofitów z gatunku Prymnesium parvum. Czym się charakteryzuje? Czy można się go z wody pozbyć?

Odra: złota alga, czyli kolejne wyzwanie dla rzeki

19 sierpnia 2022

Żeby uprawy były bardziej efektywne, naukowcy zmodyfikowali genetycznie mechanizm niefotochemicznego gaszenia energii. Da się to zrobić także w przypadku innych roślin, np. ryżu.

Plony soi można zwiększyć o jedną trzecią

19 sierpnia 2022

Dinozaury, podobnie jak wiele współczesnych kręgowców, miały gałki oczne w kształcie zbliżonym do kuli. Logika podpowiada, że w takim razie ich oczodoły również powinny być sferyczne. A jednak nie zawsze tak było.

Dinozaury: wielcy mięsożercy zrezygnowali z okrągłych oczodołów

17 sierpnia 2022

W jakim stanie jest Odra? Czy to początek, czy koniec katastrofy? Co można zrobić, żeby tragedie przyrodnicze nie zdarzały się w przyszłości? Jak dać wyniszczonej rzece nowe życie? Odpowiada prof. Piotr Parasiewicz z Instytutu Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza.

Odrę prawdopodobnie trzeba będzie tworzyć od zera

Sandra Wilk

16 sierpnia 2022

Modliszka zwyczajna, nadrzewek południowy, szarańcza wędrowna, widliszek, tygrzyk paskowany. Pojawiają się u nas z ludźmi, ale i o własnych siłach, wykorzystując ocieplenie klimatu.

Owady i pająki z Południa przybywają do Polski

13 sierpnia 2022

Śledzimy uważnie doniesienia instytucji badających jakość wód – w Polsce i w Niemczech. Co wiemy na pewno? Jakim informacjom nie ufać? Prezentujemy tylko wiarygodne wyniki badań.

Odra zatruta, a w mediach płyną plotki – artykuł aktualizowany

pulsar

12 sierpnia 2022

Badania, w których wykorzystano ultralekkie nadajniki przywracają ćmom należną im pozycję. Potrafią utrzymywać poprawny kurs niezależnie od kierunku wiatru.

Ćmom daleko do powietrznego planktonu

11 sierpnia 2022

Naukowcy podjęli benedyktyński trud zbadania kosztu środowiskowego kilkudziesięciu tysięcy produktów żywnościowych.

Przyrodzie najmniej szkodzi zdrowa żywność

9 sierpnia 2022

W wieku 103 lat odszedł James Lovelock, pomysłodawca idei Gai. Sformułowana przez niego pół wieku temu hipoteza, że Ziemia jest jak wielki organizm, na pewno go przeżyje. Szokowała, kusiła – i nadal wywołuje gorące naukowe spory.

Ziemia: matka dobra czy patologiczna

Marcin Ryszkiewicz

9 sierpnia 2022

Dlaczego mimo wielu krzyżowań, gatunki naczelnych pozostają „stabilne”? Trwające pół wieku badania pawianów rzucają na tę kwestię nowe światło.

Naczelne niechętnie tworzą hybrydy

Naukowcy mają sposób na nieśmiertelność? Nie. Ale ich wynalazek zwiększy dostępność naturalnych narządów do przeszczepów.

4 sierpnia 2022

Zdrowie

Świnie zmartwychwstają, ale tylko częściowo

Pawel Walewski

4 sierpnia 2022

Podobno Polska nie zaginie, dopóki płynie przez nią Wisła. Skoro tak, to pora, byśmy i ją, i inne rzeki – teraz schnące – zaczęli traktować z należnym im szacunkiem.

Wielkie pragnienie, czyli co zrobić, żeby do polskich rzek wróciła woda

Jędrzej Winiecki

2 sierpnia 2022

Na plechach glonu o nazwie krasnorost żyje pewien skorupiak – podwoik bałtycki. Okazuje się, że ma on swój niebagatelny udział w rozmnażaniu się tego wodnego organizmu.

Do listy zapylaczy dodajemy krewniaka stonogi

2 sierpnia 2022

Sekwoje wytwarzają dwa różne rodzaje pędów. Osiowe stanowią niewielką część korony. Ale za to wchłaniają wodę cztery razy szybciej niż wyglądające zwyczajnie pędy zewnętrzne.

W czasie suszy drzewa czerpią wodę z powietrza

Ula Chrobak

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

W czasie suszy drzewa czerpią wodę z powietrza

Maleńkie organizmy chwytają swoje ofiary za pomocą bogatej w węgiel wydzieliny

Śluzowe pułapki

Susan Cosier

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Śluzowe pułapki

Samice robią wszystko, żeby utrudnić drapieżnikom polowanie na młode. Wykorzystują m.in. słabsze rozchodzenie się fal akustycznych.

Na płytkich wodach wieloryby chodzą do żłobka

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Wielorybi „żłobek”

Leki, które przyjmujemy na dziesiątki dolegliwości – od bólu głowy po cukrzycę – finalnie docierają do strumieni i rzek. Tam szkodzą naturalnym ekosystemom i zwiększają oporność patogenów na antybiotyki. Nowe badania pokazują, jak poważny i wszechobecny to problem.

W wodach rzek pływa cała apteka

Andrea Thompson

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Leki głównego nurtu

W przeciwieństwie do motyli skrzydła ciem raczej nie zachwycają paletą barw – przyjmują głównie odcienie brązu i szarości. Badacze z Lund University (Szwecja) odkryli niedawno, że skromny wygląd to jedynie pozory.

W podczerwieni ćmy dają się zidentyfikować

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

W podczerwieni ćmy dają się zidentyfikować

Od początku XX w. oceany podniosły się o 18 cm. Precyzyjny zapis tej ekspansji mórz znaleziono w jaskiniach.

Skalne nacieki wskazują dawne poziomy mórz

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Skalne nacieki wskazują dawne poziomy mórz

Oto kilkanaście gatunków, które można zobaczyć latem na górskim szlaku. Spróbujmy je odnaleźć i zrobić im ciekawe zdjęcie.

Rośliny tatrzańskie

red.

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Rośliny tatrzańskie

Chociaż nie widać tego na co dzień, wiatr należy do najważniejszych czynników kształtujących powierzchnię Ziemi. Przez cały czas coś niszczy, przenosi lub buduje.

Wietrzny architekt

Justyna Jońca

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Wietrzny architekt

Ciągną się dziesiątkami kilometrów, a ich szerokość czasami nie przekracza nawet 100 m. Mierzeje to bardzo wrażliwe, ale też kłopotliwe dla zatok, kawałki lądu.

Mierzeje: kruche ale bezlitosne kreski piasku na wodzie

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Kreski piasku na wodzie

Ważki wyglądają, jakby pochodziły z innego świata. Ich przodkowie mieli kiedyś rozmiary mewy. Czym różnią się gatunki występujące w naszym kraju?

Drapieżne piękno

Marek W. Kozłowski

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Drapieżne piękno

Dieta dinozaurów pozwala rozwiązać ewolucyjną zagadkę

Dieta a ewolucja

Riley Black

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Dieta a ewolucja

W zachodnich stanach USA atmosfera coraz pożądliwiej wchłania parę wodną, wywołując susze i pożary

Spragniona wody

Ula Chrobak

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Spragniona wody

Zrozumienie mechanizmu adaptacji żab może rzucić światło na procesy, które pozwoliły innym zwierzętom przemieszczać się, szybując.

Błony pławne robią z żab lotników

Jack Tamisiea

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Błony pławne robią z żab lotników

Jak oddychają węże, gdy uśmiercają ofiarę uściskiem

Selektywne duszenie

Lars Fischer, Joanna Thompson

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Selektywne duszenie

Sekwoje czerpią wodę nawet z powietrza

Drzewa czerpią wodę z powietrza

Ula Chrobak

Hormon współpracy i ufności nie działa u kotów tak, jak u ludzi. Czy to przesądza, że nie są one wstanie nawiązywać zażyłych relacji? Niekoniecznie.

Kot domowy jest społeczny, ale indywidualnie

27 lipca 2022

W pogodzie nastał czas letnich ekstremów. To gniewna reakcja planety na wytrącenie jej z równowagi. Kwestią niedługiego czasu jest przekroczenie niewyobrażalnego do tej pory progu temperaturowego.

Europa w ogniu. Dzisiejsze rekordy zbledną przy następnych

26 lipca 2022

Ornitolodzy profesjonaliści wespół z amatorami przeprowadzili w górach tropików badania na globalną skalę. Szukali odpowiedzi na pytanie, dlaczego tamtejsze ptaki zajmują zaskakująco wąskie pasma wysokości – i je znaleźli.

Nie fizjologia, a konkurencja wyznacza ptasie siedliska

Jędrzej Winiecki

26 lipca 2022

Małe gryzonie poświęcają swoim uprawom wiele uwagi i energii. Ale podobnie postępują inne zwięrzęta.

Jak świstak został pierwszym rolnikiem

22 lipca 2022

Rosjanie twierdzą, że obrońcy nietoperzy z Charkowa produkują broń biologiczną. Ci jednak nie zamierzają się poddać, mimo bombardowań i ryzyka więzienia.

Ukraińskie nietoperze pod ostrzałem rakiet i absurdalnych oskarżeń

21 lipca 2022

Badanie ucha wewnętrznego pozwoliło odkryć, kiedy oraz w jakim tempie ptaki i ssaki zdobyły umiejętność ogrzewania swojego ciała, a także utrzymywania jego temperatury.

Stałocieplność przyszła później, ale za to szybciej

20 lipca 2022

Dziuple to skarbce bioróżnorodności. Szukajmy ich i zgłaszajmy leśnikom. To prosty i skuteczny sposób na ocalenie najcenniejszych przyrodniczo drzew, które zbyt często znikają w tartaku, papierni lub kotle elektrociepłowni.

Im więcej dziupli, tym zdrowszy las

Jędrzej Winiecki

20 lipca 2022

Odnalezione właśnie szczątki stworzenia sprzed ponad 500 mln są tak dobrze zachowane, że wyglądają, jakby padło ono wczoraj. Zwierzę posłuży jako ewolucyjny kamień z Rosetty.

Trójoki drapieżnik łączy żyjące i wymarłe stawonogi

15 lipca 2022

Mechanizm, który inne rośliny wykorzystują do zabliźniania ran, Drosera spatulata zmieniła w śmiercionośną broń.

Rosiczka to wojowniczka. Mechanizm obronny wykorzystała do zabijania

14 lipca 2022

Do połowy wieku najwyższy łańcuch górski Europy straci 80 proc. swoich lodowców. Żeby zapobiec nieszczęściom, takim jak lawina pod Marmoladą, trzeba je drenować. A same szczyty oplatać siecią czujników.

W Alpach ciepło roztapia lód i rozkrusza skały

11 lipca 2022

Pod szczytem Śnieżki być może rozstrzygnie się spór o to, kiedy właściwie rozpoczęła się naznaczona działalnością człowieka epoka geologiczna. Kto o tym zadecyduje i z jakich powodów? Odpowiada biochemiczka środowiska dr Barbara Fiałkiewicz-Kozieł.

Polskie torfowisko podpowiada, kiedy zaczął się antropocen

Agnieszka Krzemińska

10 lipca 2022

Podkast

Agnieszka Kloch: Pasożyt to jest sposób na życie

Dlaczego w przyrodzie nikt nie gra uczciwie? Jaki niezbadany kosmos nosi w sobie mysz? Dlaczego biologia jest nauką straszną? Dlaczego nie istnieje uniwersalna definicja pojęcia „życie”? O fascynującym zjawisku pasożytnictwa oraz paradoksach biologii rozmawiamy z dr hab. Agnieszką Kloch z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

pulsar

6 lipca 2022

Rodzime gatunki roślin przynoszą owadom więcej korzyści – w końcu współpracują ze sobą od paru tysięcy lat i przystosowały się do siebie. O ogrodnictwie przyjaznym zwierzętom i ludziom mówi brytyjski biolog, autor książki „Dżungla w ogrodzie”.

Dave Goulson: trzmiel chętnie przyleci do swojskiego kwiatu

6 lipca 2022

Śmierć ludzi pogryzionych przez rekiny zawsze wywołuje sensację i lęk. Tymczasem ofiar jest na świecie zaledwie kilka rocznie. Owszem, drapieżniki pojawiają się w pobliżu ludzkich skupisk, ale zapewne dla mięsa innych ryb.

Rekin atakuje rzadko – człowiek go zwykle mało interesuje

4 lipca 2022

Wśród biologów krąży żart: kokos to ssak, bo ma mleko i włosy. Ale i z klasyfikacją pospolitych mleczy czy mniszków są kłopoty. Wielu botaników nie do końca orientuje się w jej zawiłościach.

Zowią go świni pyskiem, wilczym zębem, kozim cyckiem. 365 twarzy mlecza

3 lipca 2022

To polarne zimy, wywołane przez wulkany, utorowały wielkim gadom drogę do sukcesu – dowodzą amerykańscy naukowcy. I rzucają nowe światło na kwestię triasowego wielkiego wymierania.

Opierzone dinozaury mrozów się nie bały

Fotosynteza nie jest zbyt efektywnym sposobem wykorzystania energii światła. Da się jednak obejść jej ograniczenia. To szansa na rewolucję w rolnictwie i kosmonautyce.

Hybrydowy system wykarmi rośliny nawet w ciemności

Podmuch wiatru unosi ze sobą nie tylko pyłki roślin. Podobnie jak niektóre wirusy człowieka przenoszą się z jednej osoby na drugą podczas stosunku, tak wirusy roślin wykorzystują ich pyłki do przejażdżki z rośliny na roślinę.

Kwietny pyłek nie przemieszcza się samotnie

Saima May Sidik

Scientific American z dnia 1 lipca 2022

Pyłek nie wędruje sam

Głodny komar może wyczuć wydychany dwutlenek węgla z odległości około 30 m. Z nowych badań wynika, że gaz ten aktywuje układ wzrokowy owada, tak by identyfikował on odcień właściwy ludzkiej skórze.

Komarom zapach poprawia wzrok

Niko McCar

Scientific American z dnia 1 lipca 2022

Polowanie na kolor

Kosmiczny gość wielkości Mount Everestu ok. 66 mln lat temu sprawił, że obraz rozpychających się wszędzie dinozaurów i przemykających w ich cieniu ssaków rozsypał się jak domek z kart. Te drugie jednak przeżyły. Między innymi dzięki wszystkożerności.

Upadek planetoidy dał ssakom szansę na sukces

Steve Brusatte

Scientific American z dnia 1 lipca 2022

Dlaczego ssaki wygrały?

Na południu Chin odkryto olbrzymi lej krasowy, na którego dnie był las. Zdaniem badaczy mogły tam przetrwać nieznane gatunki roślin i zwierząt.

Znaleziono podziemny azyl dla starych ekosystemów

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Dziura z lasem

Pomaganie innym zwiększa szanse na przetrwanie.

Altruizm i ewolucja

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Altruizm i ewolucja

Odnaleziono ją u wybrzeży zachodniej Australii na terenie Zatoki Rekinów.

Największa roślina na świecie

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Największa roślina na świecie

W Kanadzie znaleziono fragment skały, która podczas uderzenia meteorytu rozgrzała się do temperatury 2370°C, najwyższej stwierdzonej na powierzchni Ziemi.

Cyrkon zdradził rekord temperatury na Ziemi