Środowisko
Nowe gatunki na Mauritiusie nie zastąpią dodo
Przybysze z innych stron może i jedzą owoce, ale już ich nasiona roznoszą inaczej. Nie mogą więc odpowiednio pomóc roślinom w rozrodzie.
Marta Alicja Trzeciak
23 marca 2023
Środowisko
Woda na Ziemi zbierała się kropla po kropli
Do tej pory uważano, że H2O dotarła na nasz glob dzięki planetoidom powstałym za linią śniegu. Wydaje się, że ta hipoteza właśnie upadła.
Łukasz Tychoniec
23 marca 2023
Środowisko
Raport podsumowujący IPCC: Tykająca bomba jeszcze do rozbrojenia
Paradoksalne i tragiczne napięcie między wiedzą o kryzysie klimatycznym a niechęcią do podjęcia właściwych działań, stało się nieznośnym elementem rzeczywistości.
Edwin Bendyk
22 marca 2023
Człowiek
Niebieska alternatywa, czyli czas polubić owoce morza
Żywność z mórz i oceanów, jezior i rzek – a przede wszystkim ze stawów hodowlanych – stanie się podstawą białkowej diety zwierzęcej większości mieszkańców globu.
Andrzej Hołdys
22 marca 2023
Środowisko
Muszki owocowe czują smak substancji zasadowych
U owadów zidentyfikowano receptor Alka. Osobniki, u których go „wyłączono”, zjadały produkty, które były dla nich niebezpieczne.
Marta Alicja Trzeciak
20 marca 2023
Środowisko
Kumaki trują, ale i tak nie mogą czuć się bezpiecznie
Kolory Bombina variegata wyraźnie wskazują, że jest to płaz toksyczny. Jego naturalni wrogowie – zaskrońce – nie zawsze jednak dają się odstraszyć.
Piotr Panek
20 marca 2023
Środowisko
Pożary w Australii powiększyły dziurę ozonową nad Antarktydą
W powietrzu pojawił się chlor, który stanowi zagrożenie dla warstwy chroniącej nas przed nadmiernymi dawkami promieniowania ultrafioletowego.
Andrzej Hołdys
17 marca 2023
Środowisko
Za marnowanie jedzenia płacimy podgrzewaniem klimatu
Połowa gazów cieplarnianych emitowanych przez globalny system żywnościowy pochodzi z produktów, które tracimy.
Marcin Rotkiewicz
17 marca 2023
Reklama
Środowisko
Małpy lubią się kręcić na sznurze. I to wszystko
Obserwacje bawiących się naczelnych miały pomóc naukowcom zrozumieć, dlaczego ludzie lubią się odurzać. Nie udało się.
Marta Alicja Trzeciak
14 marca 2023
Środowisko
Najstarsze dowody na owadopylność znaleźli paleontolodzy
Permski owad o nazwie Tillyardembia był zapewne zainteresowany pyłkiem jako pokarmem. Wygląda jednak na to, że robił z nim coś więcej.
Piotr Panek
13 marca 2023
Środowisko
Dlaczego w ziemskiej atmosferze pojawił się tlen? To zasługa nie tylko sinic
Znaczenie miały tu także bogate w żelazo okruchy mineralne – stwierdzili naukowcy z University of Leeds.
Andrzej Hołdys
13 marca 2023
Środowisko
Afryka Wschodnia oddała wodę Kotlinie Kongo. Zyskał człowiek
Ponad prawdziwymi rzekami płyną rzeki atmosferyczne, czyli miliony ton pary wodnej. Naukowcy odkryli ich znaczenie dla naszych przodków.
Andrzej Hołdys
10 marca 2023
Środowisko
Mózgi owocówek są znacznie bardziej złożone, niż sądziliśmy
Układ nerwowy muszek sprawnie integruje doznania zmysłowe, dzieli zadania między półkule mózgowe i poświęca wiele uwagi procesom uczenia się.
Marta Alicja Trzeciak
9 marca 2023
Środowisko
Pasożytnicze królowe mogą wtargnąć do mrowiska lub pojawić się w nim spontanicznie
Uprzywilejowana kasta mrówek infiltruje gniazda i skłania robotnice do uległości oraz opieki.
Marta Alicja Trzeciak
8 marca 2023
Środowisko
Trzmiele potrafią uczyć się od siebie nawzajem
Naukowcy uzyskali pierwszy mocny dowód, że wiedza rozprzestrzenia się „kulturowo” w koloniach owadów społecznych.
Marcin Rotkiewicz
7 marca 2023
Środowisko
Stado działa efektywniej, gdy jego członkowie zapominają o własnej osobowości
Ryby ciernikowate zachowują się inaczej, kiedy są same i gdy przebywają w grupie. Supresja indywidualnych cech pozwala osiągnąć korzyść zarówno grupową, jak i osobistą.
Marta Alicja Trzeciak
6 marca 2023
Reklama
Środowisko
Niewielkie ocieplenie zwiększyło migrację dziesięciokrotnie
W Somalii, gdzie ludzie balansują na krawędzi przetrwania, wzrost średniej temperatury o 1°C doprowadził do załamania się produkcji rolniczej.
Andrzej Hołdys
3 marca 2023
Środowisko
Ptaszenie uczestniczące. Recenzja książki: John Alec Baker, „Sokół”
W kulturze anglosaskiej te notatki z podpatrywania ptaków ustawia się na półce z arcydziełami. A gdyby autor pożył dłużej, miałby szansę stać się ważną postacią coraz bardziej opierzonego ruchu ochrony przyrody.
Jędrzej Winiecki
2 marca 2023
Środowisko
Drzewa zmodyfikowane genetycznie dają nadzieję i budzą kontrowersje
Sposób na to, żeby drzewa efektywniej wychwytywały dwutlenek węgla, zaproponowała biotechnologiczna firma Living Carbon. Do połowy przyszłego roku planuje zasadzić nawet 5 mln sadzonek.
Marta Alicja Trzeciak
2 marca 2023
Środowisko
Dzięki opiekuńczym rodzicom mózgi ich dzieci rosły
Gatunki, które nie interesowały się swoim potomstwem, nie miały szans stać się „inteligentne”.
Marcin Rotkiewicz
1 marca 2023
Środowisko
Mamy w Polsce nowe gatunki potencjalnie chorobotwórczych glonów
Naukowcy znaleźli je w trakcie badań potoków, jezior, rzek i stawów oraz fontann od Zakopanego po Mikołajki.
Piotr Panek
1 marca 2023
Środowisko
Ptaki latanie zawdzięczają maniraptorom
Propatagium – struktura, bez której współczesne ptaki nie byłyby w stanie latać – pojawiła się u ich dawnych raczej uziemnionych przodków.
Marta Alicja Trzeciak
1 marca 2023
Środowisko
Wylęgarnia olbrzymów
W centralnej części Indii odnaleziono w jednym miejscu kolonię lęgową tytanozaurów.
(HOLD)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Wylęgarnia olbrzymów
Środowisko
Międzygatunkowa komunikacja
Więź łącząca ludzi z ewolucyjnymi krewnymi nie wygasła.
(KKG)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Międzygatunkowa komunikacja
Reklama
Środowisko
Wegekoty i wegepsy
Czy można żywić te zwierzęta tylko pokarmem pochodzenia roślinnego? Kiedy powinny jeść więcej? Co właściwie jest w karmie dla zwierząt? Jakie znaczenie ma jej rodzaj dla środowiska?
Radosław Kożuszek
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Wegekoty i wegepsy
Środowisko
Rogi, kolce i lance, czyli jak uzbrojone są chrząszcze
Niektóre gatunki mają przerośnięte pewne części ciała. Jak do tego dochodzi i do czego się przydaje?
Marek W. Kozłowski
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Ewolucja uzbrojenia u chrząszczy
Środowisko
O palczaku, który dłubania w nosie się nie wstydzi
Delikwent o imieniu Kali, palczak z Duke Lemur Center, ma – jak twierdzą naukowcy – wątpliwy zaszczyt zostania pierwszym przedstawicielem swojego gatunku, którego kamera przyłapała na tej dość obrzydliwej czynności.
Stephanie Pappas
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Imponująca dłubaczka
Środowisko
Pradawne stworzenia z trąbką przeżyły swój czas
Poza opabinią póżnokambryjskie wymierania przeżyło też parę innych kambryjskich osobliwości, choć wciąż nie wiemy, jak im się to udało i dlaczego później wymarły.
Riley Black
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Żywe skamieniałości w ordowiku
Środowisko
Czym różni się williwaw od habuba
W mediach coraz częściej pojawiają się informacje o ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Przywykamy do silniejszych huraganów, tornad czy wirów polarnych, ale skrajności atmosferyczne mogą stać się jeszcze bardziej dziwaczne – tak jak nadawane im nazwy.
Mark Fischetti
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Szalona pogoda
Środowisko
Zmierzono budzące grozę rozwarcie szczęk węża
Inwazyjne pytony birmańskie pełzające w regionie Everglades na Florydzie zjadają prawie wszystko, co wpadnie im w paszczę – a jest tego dużo. Wraz ze wzrostem liczby węży gwałtownie spada populacja małych ssaków, ale większe zwierzęta też nie są bezpieczne. Zauważono pytony połykające w całości aligatory i jelenie wirginijskie. Jak węże z paszczą szerokości kilku cali mogą pożreć coś tak wielkiego?
Bethany Brookshire
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Szerokie otwarcie
Środowisko
Burzyki szukają schronienia wewnątrz huraganu
Niczym surferzy śmigający po wielkich falach oceanicznych lub odważni meteorolodzy, ptaki z Morza Japońskiego celowo kierują się ku potężnym (i niebezpiecznym) cyklonom tropikalnym.
Jesse Greenspan
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Łowcy burz
Środowisko
W morderstwie namorzynowego lasu El Niño pomagał Księżyc
Zagadka pozostawała nierozwiązana od 2015 roku, kiedy to prawie 10% pozornie zdrowego lasu namorzynowego wzdłuż wybrzeża Zatoki Carpentaria w północnej Australii nagle obumarło.
Joanna Thompson
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Księżyc i namorzyny
Reklama
Środowisko
Niesforne jądro wewnętrzne
Wielka kula żelaza w środku Ziemi przestała w końcu wirować szybciej niż reszta globu?
(HOLD)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Niesforne jądro wewnętrzne
Środowisko
Rozkładające się ryby odsłaniają tajemnice powstawania skamieniałości
Gdyby wszystkie żyjące dziś organizmy nagle zakończyły życie, tylko około 1% z nich miałby szanse pozostać w stanie kopalnym i nie dotyczy to miękkich tkanek, które zachowują się znacznie rzadziej. Tymczasem to one dostarczają kluczowych informacji na temat biologii i ewolucji. Dlaczego udaje się czasem znaleźć skamieniałe jelita, ale nigdy nie odkryto kopalnych nerek?
Sasha Warren
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Cuchnące badania
Środowisko
Boczniak: sprytny morderca nicieni
Grzyb paraliżuje swoje ofiary związkiem zaliczanym do ketonów, który służy mu także do komunikacji.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Mięsożerne boczniaki
Środowisko
Biologiczna zagadka pochodzenia histonów być może zostanie rozwiązana
U Eukaryota, czyli organizmów, których komórki posiadają jądra komórkowe DNA wraz z wyspecjalizowanymi białkami zwanymi histonami tworzy chromatynę i. U bakterii tak się nie dzieje. Ten dogmat właśnie upada.
Jacek Kubiak
28 lutego 2023
Środowisko
Dinozaury malały i rosły stosując inne strategie, niż sądziliśmy
W toku ewolucji teropody mogły spowalniać i przyspieszać tempo wzrostu albo wydłużać i skracać czas jego trwania.
Marta Alicja Trzeciak
27 lutego 2023
Środowisko
Droga do wybaczenia, czyli jak godzą się zwierzęta
Przeprosiny są kosztowne. Muszą więc mieć duże znaczenie ewolucyjne. I to nie tylko dla ludzi.
Marta Alicja Trzeciak
25 lutego 2023
Środowisko
Chrząszcze i grzyby to zabójczy duet dla świerków
Owady skutecznie atakują drzewa, gdyż są naprowadzane na cel substancjami wytwarzanymi przez grzyby. Tę sprytną metodę być może da się jednak obrócić przeciw szkodnikom.
Marcin Rotkiewicz
22 lutego 2023
Środowisko
Trują i duszą, czyli jak grzyby walczą o lepsze życie
Wiedzę o fascynujących mykologicznych aktach pasożytnictwa i drapieżnictwa w znacznym stopniu zawdzięczamy polskim uczonym. A zwłaszcza kobietom.
Piotr Panek
19 lutego 2023
Reklama
Środowisko
Jeziora polodowcowe: zagrożenie i źródło prądu
Ciepło dobiera się w błyskawicznym tempie do wielu lodowców górskich. A ponieważ natura nie znosi próżni, w niżej położonych dolinach, zaczynają się tworzyć się jeziora. Oznacza to niebezpieczeństwo dla ludzi, ale i szansę na energię.
Andrzej Hołdys
16 lutego 2023
Środowisko
Plankton przeprowadził się bliżej tropików 8 lub 15 mln lat temu
Mikroskopijni mieszkańcy oceanów uciekali przed zimnem. Po dotarciu do ciepłych krajów, zróżnicowali się na wiele odmiennych gatunków.
Marta Alicja Trzeciak
15 lutego 2023
Środowisko
Kakadu jak „złote rączki”: umieją skorzystać z zestawu narzędzi
Postawione przed złożonym zadaniem papugi używają „młotków” i „wędek” w odpowiedniej kolejności i we właściwy sposób. A niektóre wolą wysilić się raz, a porządnie, zamiast przenosić narzędzia dwa razy.
Marta Alicja Trzeciak
14 lutego 2023
Środowisko
Prawdziwe drzewa nie są jak z „Avatara”
Sieci mikoryzowe są bardzo istotne dla relacji roślina-grzyb, ale interpretacja tych systemów mogła być przesadnie romantyczna. Za zbyt wybujałą wizję „internetu drzew” odpowiedzialność ponoszą zarówno media, jak i naukowcy.
Marta Alicja Trzeciak
13 lutego 2023
Środowisko
Kolonie w śniegu, czyli które ptaki lubią zimę u nas
Każde dziecko wie, że ptaki wędrowne zimę spędzają w ciepłych krajach. I każde się myli. Bo niektórym wystarcza Polska.
Jędrzej Winiecki
11 lutego 2023
Środowisko
Myszy przestaną wreszcie reprezentować węże w badaniach
Srokaty, clown, pająk – to tylko niektóre odmiany barwne pytonów hodowlanych. Aby zrozumieć, jak się dziedziczą te maści, uczeni użyli nowoczesnych technik oraz wylinek wysyłanych przez opiekunów tych gadów.
Marta Alicja Trzeciak
10 lutego 2023
Środowisko
Ludzie i delfiny łowią razem i na tym korzystają
Dwa szczytowe drapieżniki, zamiast konkurować ze sobą, podejmują współpracę. U wybrzeży Brazylii ludzie i walenie od lat kontynuują niezwykłą tradycję.
Marta Alicja Trzeciak
8 lutego 2023
Środowisko
Kolejne trzęsienie ziemi zagraża Stambułowi
Trwa liczenie ofiar i strat po katastrofalnym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło okolice dwumilionowego miasta Gaziantep. Tymczasem sejsmolodzy obawiają się również o losy miasta nad Bosforem.
Andrzej Hołdys
8 lutego 2023
Reklama
Środowisko
Śpiące wulkany wydychają mnóstwo siarkowodoru
Rdzenie lodowe wydobyte z centralnej części lądolodu Grenlandii ujawniły poziom aerozoli siarkowych opadających na powierzchnię lodu w latach 1200–1850.
Andrzej Hołdys
6 lutego 2023
Środowisko
Gdy Grenlandia kwitnie, oceanom przybywa wody
Gdy tylko Ziemia otrzymywała większe dawki ciepła, Arktyka łapczywie się na nie rzucała. Klimatolodzy nazywają to arktycznym przyspieszeniem. Czy w najbliższym czasie grozi nam to samo?
Andrzej Hołdys
4 lutego 2023
Środowisko
Kiedy sprawdzić, czy pies nie choruje na raka
Ryzyko pojawienia się nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem. Naukowcy go określili dla poszczególnych ras.
Marta Alicja Trzeciak
2 lutego 2023
Środowisko
Ziemski termostat powalczy z ociepleniem, jeśli dostanie wsparcie
Kluczowe znaczenie w regulacji temperatury planety odgrywa wietrzenie krzemianów. Schłodzimy jej powierzchnię, rozsypując ten minerał w ciepłych, wilgotnych regionach.
Andrzej Hołdys
2 lutego 2023
Środowisko
Neandertalczycy polowali na megasłonie
Zabicie takiego giganta oznaczało, że licząca 25 osób rodzina miała zapas mięsa na trzy miesiące. Taka zdobycz trafiała się łowcom raz na kilka lat.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Środowisko
Cenny mikrobiom
Rzadkie gatunki zwierząt mogą zostać uratowane dzięki probiotykom
Kate Evans
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Cenny mikrobiom
Środowisko
Czy da się rozmawiać z kotem?
Mruczki rozpoznają mowę swoich właścicieli
Tanya Lewis
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Czy da się rozmawiać z kotem?
Środowisko
Pszczele igraszki
Obserwacja bawiących się pszczół rodzi pytania dotyczące życia wewnętrznego bezkręgowców
Grace van Deelen
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Pszczele igraszki
Reklama
Środowisko
Motyl odstrasza spojrzeniem Mony Lisy
Naukowcy stwierdzili, że koncentryczne kręgi nie tylko wyglądają jak oczy, lecz także sprawiają wrażenie, że są zawsze skierowane na patrzącego, niezależnie od kierunku patrzenia. Ta optyczna iluzja, zwana „efektem Mony Lisy”, ma przestraszyć potencjalnych napastników i dać motylom wystarczająco dużo czasu na ucieczkę.
Maddie Bender
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Odstraszające spojrzenie
Środowisko
Mchy
„Na Pustyni Mojave półprzezroczysty kryształ zapewnia mszakom tak potrzebne im wytchnienie od słonecznego skwaru”. – „The New York Times”
Jane Hirshfield
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Mchy
Środowisko
Po co żaba zakłada pelerynę niewidkę
Zwierzęta o przezroczystym ciele to prawdziwa rzadkość. Do tej pory wykazano, że należą do nich niektóre gatunki krewetek, owadów, meduz i żab. W przeprowadzonych badaniach pod lupę wzięto zamieszkujące Amerykę Południową żaby z gatunku Hyalinobatrachium fleischmanni.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Przezroczysta żaba
Środowisko
Największe lodowce świata
Nowa klasyfikacja największych „rzek” lodu na Ziemi
Theo Nicitopoulos
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Największe lodowce świata
Środowisko
Na powierzchnię Ziemi powracają skały sprzed pół miliarda lat
Naukowcy zakładali, że materia skalna, która niegdyś została brutalnie potraktowana przez superkontynent Gondwanę i strącona przez nią do podziemi, albo zginie i przepadnie na zawsze, albo częściowo powróci, lecz najwcześniej za miliard lat. Tymczasem wygląda na to, że krążenie materii wewnątrz naszego globu odbywa się o wiele szybciej.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Ofiary Gondwany
Środowisko
Rowy oceaniczne to globalny śmietnik
W najgłębszych miejscach oceanów zbiera się mnóstwo sadzy i rtęci.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Rowy oceaniczne to globalny śmietnik
Środowisko
Samce os bronią się kolcami na genitaliach
Jadowite żądła mają tylko samice os. Samce Anterhynchium gibbifrons nie są jednak zupełnie bezbronne.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Nietypowa broń
Środowisko
Maść z muchy
Ostatnie lata przyniosły kolejną falę dowodów na inteligencję, pomysłowość i empatię dziko żyjących zwierząt, o które jeszcze nie tak dawno mało kto je podejrzewał. Zwierzęta potrafią zrobić np. leczniczą maść z owadów, kopać studnie, zapamiętać informacje na wiele lat czy wybrać narzędzie do polowania.
Przemysław Ziemacki
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Maść z muchy
Reklama
Środowisko
Mgła ma fatalną opinię, ale środowisko jej potrzebuje
Wprost lub pośrednio przyczynia się do wielu nieszczęść. Ale na świecie są i takie miejsca, gdzie żywa przyroda byłaby o wiele uboższa, gdyby ją jej zabrano.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Podstępna mgła
Środowisko
Jak żyć, kiedy ląd zalewa słona woda
W trakcie przypływu znikają plaże, przymorskie bagna, a czasem nawet sporej wielkości wyspy. Przez miliony lat rośliny i zwierzęta zamieszkujące wybrzeża rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska.
Radosław Kożuszek
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Na granicy dwóch światów
Środowisko
Zwierzęta stadne żyją dłużej
Funkcjonowanie w grupie niesie za sobą wiele korzyści. Nie tylko chroni osobniki przed głodem i zagrożeniami, ale też wspomaga rozród oraz „ćwiczy” mózg.
Marta Alicja Trzeciak
31 stycznia 2023
Środowisko
Ciepło z Amazonii rozgrzewa Tybet
Każde ekstremum klimatyczne jest jak pierwsza kostka domina: kiedy się przewróci, padają inne. Nawet na dystansie 20 tys. km.
Andrzej Hołdys
31 stycznia 2023
Środowisko
Nornik może być czuły nawet bez oksytocyny
Nazywa się ją hormonem miłości i przywiązania. Uznaje, że bez niej zwierzę ma kłopot z nawiązywaniem więzi. Nowe badania pokazują jednak coś innego.
Marta Alicja Trzeciak
30 stycznia 2023
Środowisko
Żbik: zapomniany dzikus europejski
Na hasło „rodzime dzikie koty” Europejczycy odpowiadają: rysie. O żbikach mało kto pamięta. To sprawia, że ich sytuacja nie jest tak dobra, jak mogłaby być.
Przemysław Ziemacki
27 stycznia 2023
Środowisko
Polarne glony wpływają na ziemski klimat
Wytwarzany przez nie benzen i toluen umykają do atmosfery. Trzeba uwzględnić ich znaczny wpływ na procesy kształtowania się chmur.
Andrzej Hołdys
27 stycznia 2023
Środowisko
Pierścienice postanowiły poczekać z rozwojem tułowia
Zwierzęce embriony przestrzegają genetycznej instrukcji budowy ciała. Chyba że wymaga ona ważnych modyfikacji. Wtedy np. więcej czasu poświęcają na budowę szyi, albo najpierw tworzą gruczoły rozrodcze, a dopiero później pozwalają sobie dorosnąć.
Marta Alicja Trzeciak
27 stycznia 2023
Reklama
Podkast
Podkast 41. Jędrzej Winiecki: Nie trafia do mnie alarmistyczny ton
Całej przyrody nie uratujemy, ale czy możemy zrobić coś lokalnie, żeby nie czuć się bezsilnie i podle? Nawet nie mając wykształcenia przyrodniczego? Jak uratować las, zagajnik, choćby pojedyncze drzewo? I przy okazji dołożyć cegiełkę do gmachu nauki? Rozmowa z Jędrzejem Winieckim, pasjonatem natury, przyrodnikiem amatorem, aktywistą, dziennikarzem pulsara i POLITYKI, autorem tekstów poświęconym mchom, porostom, chrząszczom, ptakom.
pulsar
27 stycznia 2023
Środowisko
Toksyczne glony mogą wpływać na agresywne zachowanie fok
Okrzemki z rodzaju Pseudonitzschia powodują zaburzenia neurologiczne. Z ich powodu prawdopodobnie zmienia się także zachowanie zwierząt.
Piotr Panek
26 stycznia 2023
Środowisko
Pył z Afryki i Azji przyhamował nieco globalne ocieplenie
Ekspansja pustyń od połowy XIX w. sprawiła, że w ziemskiej atmosferze znajduje się dziś znacznie więcej cząstek mineralnych. Delikatnie hamują wzrost temperatur powietrza na globie.
Andrzej Hołdys
26 stycznia 2023
Środowisko
Słonie ratują Ziemię, bo prawidłowo „uprawiają” lasy
Afrykańscy megaroślinożercy wiedzą, które drzewa rozsiewać, a które przerzedzać. Postępują rozsądniej niż niejeden leśnik. I są bardzo skuteczni.
Marta Alicja Trzeciak
25 stycznia 2023
Środowisko
Za to, że dotyk sprawia przyjemność, odpowiadają konkretne neurony
Przypadkowe odkrycie może doprowadzić badaczy do odpowiedzi na pytanie, dlaczego fizyczna bliskość odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu mózgu.
Marta Alicja Trzeciak
23 stycznia 2023
Środowisko
Dziura ozonowa powoli się zmniejsza
Powłoka chroniąca Ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym nad obszarami pozabiegunowymi może powrócić do stanu sprzed pół wieku już w 2040 r. W 2066 r. osiągnie tę normę nad Antarktyką.
Przemysław Ziemacki
23 stycznia 2023
Środowisko
Wiewiórki lepiej wychodzą na optymizmie niż na pesymizmie
Te niewielkie ssaki żyjące na terenie kanadyjskiego Jukonu obstawiają zakłady i uprawiają fizjologiczny hazard. Stawką w rozgrywce nie są jednak pieniądze, lecz biologiczny fitness.
Marta Alicja Trzeciak
21 stycznia 2023
Środowisko
Lemur ma w genomie takie same wirusowe wstawki jak owca i niedźwiedź polarny
Retrowirusy endogenne mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie przez tysiące, a nawet miliony lat. Jak się okazuje, dotyczy to także zwierząt ze sobą niespokrewnionych.
Marta Alicja Trzeciak
19 stycznia 2023
Reklama
Środowisko
Zombie niekoniecznie atakują, czyli pytanie o zamrożone patogeny
Czy globalne ocieplenie uwolni z topniejącej wiecznej zmarzliny uśpione od wieków groźne bakterie i wirusy?
Marcin Rotkiewicz
19 stycznia 2023
Środowisko
Środkowa część Grenlandii jest najcieplejsza od co najmniej tysiąca lat
Naukowcy spodziewali się, że ocieplenie klimatu dotrze w końcu także do centralnych rejonów wyspy. Nie podejrzewali jednak, że różnica będzie tak duża.
Andrzej Hołdys
18 stycznia 2023
Środowisko
Jeden to wszyscy, czyli jak działają superorganizmy
W koloniach niektórych gatunków zdolności poznawcze jednostek są wykorzystywane dla dobra ogółu, a kluczowe decyzje podejmowane demokratycznie. Zazwyczaj.
Marta Alicja Trzeciak
14 stycznia 2023
Środowisko
Rola starych drzew jest wciąż niedoceniana
Badania na Borneo podważają dotychczasowe przekonania o wkładzie starych i młodych ekosystemów leśnych w bilans dwutlenku węgla.
Piotr Panek
13 stycznia 2023
Środowisko
ExxonMobil świadomie kłamał na temat przyczyn globalnego ocieplenia
Koncern wypuszczał nieprawdziwe informacje w tym samym czasie, kiedy jego naukowcy trafnie przewidywali, że m.in. spalanie ropy i węgla podniesie temperaturę atmosfery.
Marcin Rotkiewicz
13 stycznia 2023
Środowisko
Plankton pomoże ocenić stan zdrowia oceanów
Antropogeniczne chemikalia przenikają do „ciał” mikroskopijnych organizmów. Naukowcy analizują próbki zbierane od 1931 r.
Marta Alicja Trzeciak
12 stycznia 2023
Środowisko
Zamykanie plaż: sposób na ochronę ekosystemu
Ludzie spacerują po nadbałtyckim wybrzeżu dla przyjemności. Niestety, swoją obecnością niepokoją zwierzęta, które na piasku odpoczywają, żerują czy zakładają gniazda. Jak zaspokoić potrzeby obu grup?
Przemysław Ziemacki
12 stycznia 2023
Środowisko
Najliczniejsze sinice oceanu przekazują sobie paczki z genami
Tychepozon – to nazwa odkrytego właśnie mechanizmu, który pozwala małym organizmom wchłaniać obce DNA.
Piotr Panek
11 stycznia 2023
Reklama
Środowisko
Madagaskar traci w szybkim tempie bezcenną bioróżnorodność
Przywrócenie jej do stanu z czasów sprzed przybycia człowieka zajęłoby miliony lat.
Marcin Rotkiewicz
10 stycznia 2023
Środowisko
Odkryto pierwszy organizm, który może się żywić wyłącznie wirusami
Żyjące w słodkich wodach orzęski o nazwie Halteria zbadano na razie w laboratorium. Niewykluczone jednak że również w naturze ich dieta składa się z cząsteczek zakaźnych.
Marcin Rotkiewicz
10 stycznia 2023
Środowisko
Organizmy lądowe w permie zabiło Słońce
Intensywna aktywność wulkaniczna i zakwaszenie oceanów doprowadziły do wyginięcia większości gatunków morskich. Lądowe ucierpiały z powodu promieniowania UV.
Marta Alicja Trzeciak
9 stycznia 2023
Środowisko
Flora Antarktyki jest znacznie starsza niż przypuszczano
Polscy naukowcy dowiedli, że pewien gatunek utrzymywał się w Antarktyce przez dwa miliony lat. Przetrwał nawet maksima zlodowaceń.
Piotr Panek
5 stycznia 2023
Środowisko
Nocą mieszkańcy wód zmierzają ku światłu
Każdej nocy, gdy tylko zajdzie słońce, wielka liczba małych stworzeń morskich unosi się z głębin do najwyższych warstw wszechoceanu.
Andrea Gawrylewski
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Nocni wędrowcy
Środowisko
Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt
Pojawiły się na Ziemi ok. 600 mln lat temu. Naukowcy właśnie poznali zawartość ich jelit.
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt
Środowisko
Dlaczego zwierzęta stają się kanibalami
Poczynając od ameb, pochłaniających się nawzajem, po niedźwiedzie polarne pożerające młode niedźwiadki, kanibalizm jest powszechny w świecie przyrody. Jednak to ryzykowny sposób na zdobycie pożywienia.
Fionna M. D. Samuels
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Groźny ścisk
Środowisko
Ziemski termostat
Obozowisko sprzed 780 tys. lat nad nieistniejącym już dziś jeziorem Hula w północnym Izraelu. Ilustracja Ella Maru
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Ziemski termostat
Reklama
Środowisko
Młode tyranozaury wędrowały wspólnie
Paleontolodzy niewiele wiedzą o dzieciństwie ogromnych tyranozaurów. Skamieniałości takich maluchów są rzadkie i mało wnoszą do naszej wiedzy na temat zachowań tych zwierząt. Teraz jednak odkryto ślady ich miniaturowych stóp w skałach sprzed około 72 mln lat, z których wynika, że te tyranozaurowe maleństwa wędrowały parami.
Riley Black
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Dino-ferajna
Środowisko
Piękna salina
Choć brzmi jak imię eleganckiej damy, salina to miejsce pozyskiwania soli, najczęściej z wody morskiej. Niektóre z salin zachwycają wyglądem, zwłaszcza gdy spojrzymy na nie z lotu ptaka.
Olga Orzyłowska-Śliwińska
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Piękna salina
Środowisko
Mój ojciec wlatuje w huragan
Sandy Solomon
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Mój ojciec wlatuje w huragan
Środowisko
Karaczany
Mają zęby w żołądku. Błyskawicznie wyczuwają ruch powietrza. Niektóre biegają z prędkością 3 km/h, inne syczą ostrzegawczo. Samce zalecają się do samic, oferując im słodkooleistą wydzielinę swoich gruczołów. Może warto polubić te owady?
Marek W. Kozłowski
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Karaczany
1
2
...
13
następna »
Reklama
Reklama