Środowisko

22 marca 2023

U owadów zidentyfikowano receptor Alka. Osobniki, u których go „wyłączono”, zjadały produkty, które były dla nich niebezpieczne.

Muszki owocowe czują smak substancji zasadowych

20 marca 2023

Kolory Bombina variegata wyraźnie wskazują, że jest to płaz toksyczny. Jego naturalni wrogowie – zaskrońce – nie zawsze jednak dają się odstraszyć.

Kumaki trują, ale i tak nie mogą czuć się bezpiecznie

20 marca 2023

W powietrzu pojawił się chlor, który stanowi zagrożenie dla warstwy chroniącej nas przed nadmiernymi dawkami promieniowania ultrafioletowego.

Pożary w Australii powiększyły dziurę ozonową nad Antarktydą

17 marca 2023

Połowa gazów cieplarnianych emitowanych przez globalny system żywnościowy pochodzi z produktów, które tracimy.

Za marnowanie jedzenia płacimy podgrzewaniem klimatu

17 marca 2023

Obserwacje bawiących się naczelnych miały pomóc naukowcom zrozumieć, dlaczego ludzie lubią się odurzać. Nie udało się.

Małpy lubią się kręcić na sznurze. I to wszystko

14 marca 2023

Permski owad o nazwie Tillyardembia był zapewne zainteresowany pyłkiem jako pokarmem. Wygląda jednak na to, że robił z nim coś więcej.

Najstarsze dowody na owadopylność znaleźli paleontolodzy

13 marca 2023

Znaczenie miały tu także bogate w żelazo okruchy mineralne – stwierdzili naukowcy z University of Leeds.

Dlaczego w ziemskiej atmosferze pojawił się tlen? To zasługa nie tylko sinic

13 marca 2023

Ponad prawdziwymi rzekami płyną rzeki atmosferyczne, czyli miliony ton pary wodnej. Naukowcy odkryli ich znaczenie dla naszych przodków.

Afryka Wschodnia oddała wodę Kotlinie Kongo. Zyskał człowiek

10 marca 2023

Układ nerwowy muszek sprawnie integruje doznania zmysłowe, dzieli zadania między półkule mózgowe i poświęca wiele uwagi procesom uczenia się.

Mózgi owocówek są znacznie bardziej złożone, niż sądziliśmy

9 marca 2023

Uprzywilejowana kasta mrówek infiltruje gniazda i skłania robotnice do uległości oraz opieki.

Pasożytnicze królowe mogą wtargnąć do mrowiska lub pojawić się w nim spontanicznie

8 marca 2023

Naukowcy uzyskali pierwszy mocny dowód, że wiedza rozprzestrzenia się „kulturowo” w koloniach owadów społecznych.

Trzmiele potrafią uczyć się od siebie nawzajem

7 marca 2023

Ryby ciernikowate zachowują się inaczej, kiedy są same i gdy przebywają w grupie. Supresja indywidualnych cech pozwala osiągnąć korzyść zarówno grupową, jak i osobistą.

Stado działa efektywniej, gdy jego członkowie zapominają o własnej osobowości

6 marca 2023

W Somalii, gdzie ludzie balansują na krawędzi przetrwania, wzrost średniej temperatury o 1°C doprowadził do załamania się produkcji rolniczej.

Niewielkie ocieplenie zwiększyło migrację dziesięciokrotnie

3 marca 2023

W kulturze anglosaskiej te notatki z podpatrywania ptaków ustawia się na półce z arcydziełami. A gdyby autor pożył dłużej, miałby szansę stać się ważną postacią coraz bardziej opierzonego ruchu ochrony przyrody.

Ptaszenie uczestniczące. Recenzja książki: John Alec Baker, „Sokół”

Jędrzej Winiecki

2 marca 2023

Sposób na to, żeby drzewa efektywniej wychwytywały dwutlenek węgla, zaproponowała biotechnologiczna firma Living Carbon. Do połowy przyszłego roku planuje zasadzić nawet 5 mln sadzonek.

Drzewa zmodyfikowane genetycznie dają nadzieję i budzą kontrowersje

2 marca 2023

Gatunki, które nie interesowały się swoim potomstwem, nie miały szans stać się „inteligentne”.

Dzięki opiekuńczym rodzicom mózgi ich dzieci rosły

Naukowcy znaleźli je w trakcie badań potoków, jezior, rzek i stawów oraz fontann od Zakopanego po Mikołajki.

Mamy w Polsce nowe gatunki potencjalnie chorobotwórczych glonów

Propatagium – struktura, bez której współczesne ptaki nie byłyby w stanie latać – pojawiła się u ich dawnych raczej uziemnionych przodków.

Ptaki latanie zawdzięczają maniraptorom

W centralnej części Indii odnaleziono w jednym miejscu kolonię lęgową tytanozaurów.

Wylęgarnia olbrzymów

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Wylęgarnia olbrzymów

Więź łącząca ludzi z ewolucyjnymi krewnymi nie wygasła.

Międzygatunkowa komunikacja

(KKG)

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Międzygatunkowa komunikacja

Czy można żywić te zwierzęta tylko pokarmem pochodzenia roślinnego? Kiedy powinny jeść więcej? Co właściwie jest w karmie dla zwierząt? Jakie znaczenie ma jej rodzaj dla środowiska?

Wegekoty i wegepsy

Radosław Kożuszek

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Wegekoty i wegepsy

Niektóre gatunki mają przerośnięte pewne części ciała. Jak do tego dochodzi i do czego się przydaje?

Rogi, kolce i lance, czyli jak uzbrojone są chrząszcze

Marek W. Kozłowski

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Ewolucja uzbrojenia u chrząszczy

Delikwent o imieniu Kali, palczak z Duke Lemur Center, ma – jak twierdzą naukowcy – wątpliwy zaszczyt zostania pierwszym przedstawicielem swojego gatunku, którego kamera przyłapała na tej dość obrzydliwej czynności.

O palczaku, który dłubania w nosie się nie wstydzi

Stephanie Pappas

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Imponująca dłubaczka

Poza opabinią póżnokambryjskie wymierania przeżyło też parę innych kambryjskich osobliwości, choć wciąż nie wiemy, jak im się to udało i dlaczego później wymarły.

Pradawne stworzenia z trąbką przeżyły swój czas

Riley Black

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Żywe skamieniałości w ordowiku

W mediach coraz częściej pojawiają się informacje o ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Przywykamy do silniejszych huraganów, tornad czy wirów polarnych, ale skrajności atmosferyczne mogą stać się jeszcze bardziej dziwaczne – tak jak nadawane im nazwy.

Czym różni się williwaw od habuba

Mark Fischetti

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Szalona pogoda

Inwazyjne pytony birmańskie pełzające w regionie Everglades na Florydzie zjadają prawie wszystko, co wpadnie im w paszczę – a jest tego dużo. Wraz ze wzrostem liczby węży gwałtownie spada populacja małych ssaków, ale większe zwierzęta też nie są bezpieczne. Zauważono pytony połykające w całości aligatory i jelenie wirginijskie. Jak węże z paszczą szerokości kilku cali mogą pożreć coś tak wielkiego?

Zmierzono budzące grozę rozwarcie szczęk węża

Bethany Brookshire

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Szerokie otwarcie

Niczym surferzy śmigający po wielkich falach oceanicznych lub odważni meteorolodzy, ptaki z Morza Japońskiego celowo kierują się ku potężnym (i niebezpiecznym) cyklonom tropikalnym.

Burzyki szukają schronienia wewnątrz huraganu

Jesse Greenspan

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Łowcy burz

Zagadka pozostawała nierozwiązana od 2015 roku, kiedy to prawie 10% pozornie zdrowego lasu namorzynowego wzdłuż wybrzeża Zatoki Carpentaria w północnej Australii nagle obumarło.

W morderstwie namorzynowego lasu El Niño pomagał Księżyc

Joanna Thompson

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Księżyc i namorzyny

Wielka kula żelaza w środku Ziemi przestała w końcu wirować szybciej niż reszta globu?

Niesforne jądro wewnętrzne

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Niesforne jądro wewnętrzne

Gdyby wszystkie żyjące dziś organizmy nagle zakończyły życie, tylko około 1% z nich miałby szanse pozostać w stanie kopalnym i nie dotyczy to miękkich tkanek, które zachowują się znacznie rzadziej. Tymczasem to one dostarczają kluczowych informacji na temat biologii i ewolucji. Dlaczego udaje się czasem znaleźć skamieniałe jelita, ale nigdy nie odkryto kopalnych nerek?

Rozkładające się ryby odsłaniają tajemnice powstawania skamieniałości

Sasha Warren

Scientific American z dnia 1 marca 2023

Cuchnące badania

Grzyb paraliżuje swoje ofiary związkiem zaliczanym do ketonów, który służy mu także do komunikacji.

Boczniak: sprytny morderca nicieni

Katarzyna Kornicka-Garbowska

Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023

Mięsożerne boczniaki

U Eukaryota, czyli organizmów, których komórki posiadają jądra komórkowe DNA wraz z wyspecjalizowanymi białkami zwanymi histonami tworzy chromatynę i. U bakterii tak się nie dzieje. Ten dogmat właśnie upada.

Biologiczna zagadka pochodzenia histonów być może zostanie rozwiązana

Jacek Kubiak

28 lutego 2023

W toku ewolucji teropody mogły spowalniać i przyspieszać tempo wzrostu albo wydłużać i skracać czas jego trwania.

Dinozaury malały i rosły stosując inne strategie, niż sądziliśmy

27 lutego 2023

Przeprosiny są kosztowne. Muszą więc mieć duże znaczenie ewolucyjne. I to nie tylko dla ludzi.

Droga do wybaczenia, czyli jak godzą się zwierzęta

25 lutego 2023

Owady skutecznie atakują drzewa, gdyż są naprowadzane na cel substancjami wytwarzanymi przez grzyby. Tę sprytną metodę być może da się jednak obrócić przeciw szkodnikom.

Chrząszcze i grzyby to zabójczy duet dla świerków

22 lutego 2023

Wiedzę o fascynujących mykologicznych aktach pasożytnictwa i drapieżnictwa w znacznym stopniu zawdzięczamy polskim uczonym. A zwłaszcza kobietom.

Trują i duszą, czyli jak grzyby walczą o lepsze życie

19 lutego 2023

Ciepło dobiera się w błyskawicznym tempie do wielu lodowców górskich. A ponieważ natura nie znosi próżni, w niżej położonych dolinach, zaczynają się tworzyć się jeziora. Oznacza to niebezpieczeństwo dla ludzi, ale i szansę na energię.

Jeziora polodowcowe: zagrożenie i źródło prądu

16 lutego 2023

Mikroskopijni mieszkańcy oceanów uciekali przed zimnem. Po dotarciu do ciepłych krajów, zróżnicowali się na wiele odmiennych gatunków.

Plankton przeprowadził się bliżej tropików 8 lub 15 mln lat temu

15 lutego 2023

Postawione przed złożonym zadaniem papugi używają „młotków” i „wędek” w odpowiedniej kolejności i we właściwy sposób. A niektóre wolą wysilić się raz, a porządnie, zamiast przenosić narzędzia dwa razy.

Kakadu jak „złote rączki”: umieją skorzystać z zestawu narzędzi

14 lutego 2023

Sieci mikoryzowe są bardzo istotne dla relacji roślina-grzyb, ale interpretacja tych systemów mogła być przesadnie romantyczna. Za zbyt wybujałą wizję „internetu drzew” odpowiedzialność ponoszą zarówno media, jak i naukowcy.

Prawdziwe drzewa nie są jak z „Avatara”

13 lutego 2023

Każde dziecko wie, że ptaki wędrowne zimę spędzają w ciepłych krajach. I każde się myli. Bo niektórym wystarcza Polska.

Kolonie w śniegu, czyli które ptaki lubią zimę u nas

Jędrzej Winiecki

11 lutego 2023

Srokaty, clown, pająk – to tylko niektóre odmiany barwne pytonów hodowlanych. Aby zrozumieć, jak się dziedziczą te maści, uczeni użyli nowoczesnych technik oraz wylinek wysyłanych przez opiekunów tych gadów.

Myszy przestaną wreszcie reprezentować węże w badaniach

10 lutego 2023

Dwa szczytowe drapieżniki, zamiast konkurować ze sobą, podejmują współpracę. U wybrzeży Brazylii ludzie i walenie od lat kontynuują niezwykłą tradycję.

Ludzie i delfiny łowią razem i na tym korzystają

8 lutego 2023

Trwa liczenie ofiar i strat po katastrofalnym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło okolice dwumilionowego miasta Gaziantep. Tymczasem sejsmolodzy obawiają się również o losy miasta nad Bosforem.

Kolejne trzęsienie ziemi zagraża Stambułowi

8 lutego 2023

Rdzenie lodowe wydobyte z centralnej części lądolodu Grenlandii ujawniły poziom aerozoli siarkowych opadających na powierzchnię lodu w latach 1200–1850.

Śpiące wulkany wydychają mnóstwo siarkowodoru

6 lutego 2023

Gdy tylko Ziemia otrzymywała większe dawki ciepła, Arktyka łapczywie się na nie rzucała. Klimatolodzy nazywają to arktycznym przyspieszeniem. Czy w najbliższym czasie grozi nam to samo?

Gdy Grenlandia kwitnie, oceanom przybywa wody

4 lutego 2023

Ryzyko pojawienia się nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem. Naukowcy go określili dla poszczególnych ras.

Kiedy sprawdzić, czy pies nie choruje na raka

2 lutego 2023

Kluczowe znaczenie w regulacji temperatury planety odgrywa wietrzenie krzemianów. Schłodzimy jej powierzchnię, rozsypując ten minerał w ciepłych, wilgotnych regionach.

Ziemski termostat powalczy z ociepleniem, jeśli dostanie wsparcie

2 lutego 2023

Zabicie takiego giganta oznaczało, że licząca 25 osób rodzina miała zapas mięsa na trzy miesiące. Taka zdobycz trafiała się łowcom raz na kilka lat.

Neandertalczycy polowali na megasłonie

Rzadkie gatunki zwierząt mogą zostać uratowane dzięki probiotykom

Cenny mikrobiom

Kate Evans

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Cenny mikrobiom

Mruczki rozpoznają mowę swoich właścicieli

Czy da się rozmawiać z kotem?

Tanya Lewis

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Czy da się rozmawiać z kotem?

Obserwacja bawiących się pszczół rodzi pytania dotyczące życia wewnętrznego bezkręgowców

Pszczele igraszki

Grace van Deelen

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Pszczele igraszki

Naukowcy stwierdzili, że koncentryczne kręgi nie tylko wyglądają jak oczy, lecz także sprawiają wrażenie, że są zawsze skierowane na patrzącego, niezależnie od kierunku patrzenia. Ta optyczna iluzja, zwana „efektem Mony Lisy”, ma przestraszyć potencjalnych napastników i dać motylom wystarczająco dużo czasu na ucieczkę.

Motyl odstrasza spojrzeniem Mony Lisy

Maddie Bender

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Odstraszające spojrzenie

„Na Pustyni Mojave półprzezroczysty kryształ zapewnia mszakom tak potrzebne im wytchnienie od słonecznego skwaru”. – „The New York Times”

Mchy

Jane Hirshfield

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Mchy

Zwierzęta o przezroczystym ciele to prawdziwa rzadkość. Do tej pory wykazano, że należą do nich niektóre gatunki krewetek, owadów, meduz i żab. W przeprowadzonych badaniach pod lupę wzięto zamieszkujące Amerykę Południową żaby z gatunku Hyalinobatrachium fleischmanni.

Po co żaba zakłada pelerynę niewidkę

Katarzyna Kornicka-Garbowska

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Przezroczysta żaba

Nowa klasyfikacja największych „rzek” lodu na Ziemi

Największe lodowce świata

Theo Nicitopoulos

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Największe lodowce świata

Naukowcy zakładali, że materia skalna, która niegdyś została brutalnie potraktowana przez superkontynent Gondwanę i strącona przez nią do podziemi, albo zginie i przepadnie na zawsze, albo częściowo powróci, lecz najwcześniej za miliard lat. Tymczasem wygląda na to, że krążenie materii wewnątrz naszego globu odbywa się o wiele szybciej.

Na powierzchnię Ziemi powracają skały sprzed pół miliarda lat

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Ofiary Gondwany

W najgłębszych miejscach oceanów zbiera się mnóstwo sadzy i rtęci.

Rowy oceaniczne to globalny śmietnik

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Rowy oceaniczne to globalny śmietnik

Jadowite żądła mają tylko samice os. Samce Anterhynchium gibbifrons nie są jednak zupełnie bezbronne.

Samce os bronią się kolcami na genitaliach

Katarzyna Kornicka-Garbowska

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Nietypowa broń

Ostatnie lata przyniosły kolejną falę dowodów na inteligencję, pomysłowość i empatię dziko żyjących zwierząt, o które jeszcze nie tak dawno mało kto je podejrzewał. Zwierzęta potrafią zrobić np. leczniczą maść z owadów, kopać studnie, zapamiętać informacje na wiele lat czy wybrać narzędzie do polowania.

Maść z muchy

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Maść z muchy

Wprost lub pośrednio przyczynia się do wielu nieszczęść. Ale na świecie są i takie miejsca, gdzie żywa przyroda byłaby o wiele uboższa, gdyby ją jej zabrano.

Mgła ma fatalną opinię, ale środowisko jej potrzebuje

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Podstępna mgła

W trakcie przypływu znikają plaże, przymorskie bagna, a czasem nawet sporej wielkości wyspy. Przez miliony lat rośliny i zwierzęta zamieszkujące wybrzeża rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska.

Jak żyć, kiedy ląd zalewa słona woda

Radosław Kożuszek

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Na granicy dwóch światów

Funkcjonowanie w grupie niesie za sobą wiele korzyści. Nie tylko chroni osobniki przed głodem i zagrożeniami, ale też wspomaga rozród oraz „ćwiczy” mózg.

Zwierzęta stadne żyją dłużej

31 stycznia 2023

Każde ekstremum klimatyczne jest jak pierwsza kostka domina: kiedy się przewróci, padają inne. Nawet na dystansie 20 tys. km.

Ciepło z Amazonii rozgrzewa Tybet

31 stycznia 2023

Nazywa się ją hormonem miłości i przywiązania. Uznaje, że bez niej zwierzę ma kłopot z nawiązywaniem więzi. Nowe badania pokazują jednak coś innego.

Nornik może być czuły nawet bez oksytocyny

30 stycznia 2023

Na hasło „rodzime dzikie koty” Europejczycy odpowiadają: rysie. O żbikach mało kto pamięta. To sprawia, że ich sytuacja nie jest tak dobra, jak mogłaby być.

Żbik: zapomniany dzikus europejski

Wytwarzany przez nie benzen i toluen umykają do atmosfery. Trzeba uwzględnić ich znaczny wpływ na procesy kształtowania się chmur.

Polarne glony wpływają na ziemski klimat

Zwierzęce embriony przestrzegają genetycznej instrukcji budowy ciała. Chyba że wymaga ona ważnych modyfikacji. Wtedy np. więcej czasu poświęcają na budowę szyi, albo najpierw tworzą gruczoły rozrodcze, a dopiero później pozwalają sobie dorosnąć.

Pierścienice postanowiły poczekać z rozwojem tułowia

Całej przyrody nie uratujemy, ale czy możemy zrobić coś lokalnie, żeby nie czuć się bezsilnie i podle? Nawet nie mając wykształcenia przyrodniczego? Jak uratować las, zagajnik, choćby pojedyncze drzewo? I przy okazji dołożyć cegiełkę do gmachu nauki? Rozmowa z Jędrzejem Winieckim, pasjonatem natury, przyrodnikiem amatorem, aktywistą, dziennikarzem pulsara i POLITYKI, autorem tekstów poświęconym mchom, porostom, chrząszczom, ptakom.

Podkast

Podkast 41. Jędrzej Winiecki: Nie trafia do mnie alarmistyczny ton

pulsar

Okrzemki z rodzaju Pseudonitzschia powodują zaburzenia neurologiczne. Z ich powodu prawdopodobnie zmienia się także zachowanie zwierząt.

Toksyczne glony mogą wpływać na agresywne zachowanie fok

26 stycznia 2023

Ekspansja pustyń od połowy XIX w. sprawiła, że w ziemskiej atmosferze znajduje się dziś znacznie więcej cząstek mineralnych. Delikatnie hamują wzrost temperatur powietrza na globie.

Pył z Afryki i Azji przyhamował nieco globalne ocieplenie

26 stycznia 2023

Afrykańscy megaroślinożercy wiedzą, które drzewa rozsiewać, a które przerzedzać. Postępują rozsądniej niż niejeden leśnik. I są bardzo skuteczni.

Słonie ratują Ziemię, bo prawidłowo „uprawiają” lasy

25 stycznia 2023

Przypadkowe odkrycie może doprowadzić badaczy do odpowiedzi na pytanie, dlaczego fizyczna bliskość odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu mózgu.

Za to, że dotyk sprawia przyjemność, odpowiadają konkretne neurony

23 stycznia 2023

Powłoka chroniąca Ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym nad obszarami pozabiegunowymi może powrócić do stanu sprzed pół wieku już w 2040 r. W 2066 r. osiągnie tę normę nad Antarktyką.

Dziura ozonowa powoli się zmniejsza

23 stycznia 2023

Te niewielkie ssaki żyjące na terenie kanadyjskiego Jukonu obstawiają zakłady i uprawiają fizjologiczny hazard. Stawką w rozgrywce nie są jednak pieniądze, lecz biologiczny fitness.

Wiewiórki lepiej wychodzą na optymizmie niż na pesymizmie

21 stycznia 2023

Retrowirusy endogenne mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie przez tysiące, a nawet miliony lat. Jak się okazuje, dotyczy to także zwierząt ze sobą niespokrewnionych.

Lemur ma w genomie takie same wirusowe wstawki jak owca i niedźwiedź polarny

19 stycznia 2023

Czy globalne ocieplenie uwolni z topniejącej wiecznej zmarzliny uśpione od wieków groźne bakterie i wirusy?

Zombie niekoniecznie atakują, czyli pytanie o zamrożone patogeny

19 stycznia 2023

Naukowcy spodziewali się, że ocieplenie klimatu dotrze w końcu także do centralnych rejonów wyspy. Nie podejrzewali jednak, że różnica będzie tak duża.

Środkowa część Grenlandii jest najcieplejsza od co najmniej tysiąca lat

18 stycznia 2023

W koloniach niektórych gatunków zdolności poznawcze jednostek są wykorzystywane dla dobra ogółu, a kluczowe decyzje podejmowane demokratycznie. Zazwyczaj.

Jeden to wszyscy, czyli jak działają superorganizmy

14 stycznia 2023

Badania na Borneo podważają dotychczasowe przekonania o wkładzie starych i młodych ekosystemów leśnych w bilans dwutlenku węgla.

Rola starych drzew jest wciąż niedoceniana

13 stycznia 2023

Koncern wypuszczał nieprawdziwe informacje w tym samym czasie, kiedy jego naukowcy trafnie przewidywali, że m.in. spalanie ropy i węgla podniesie temperaturę atmosfery.

ExxonMobil świadomie kłamał na temat przyczyn globalnego ocieplenia

13 stycznia 2023

Antropogeniczne chemikalia przenikają do „ciał” mikroskopijnych organizmów. Naukowcy analizują próbki zbierane od 1931 r.

Plankton pomoże ocenić stan zdrowia oceanów

12 stycznia 2023

Ludzie spacerują po nadbałtyckim wybrzeżu dla przyjemności. Niestety, swoją obecnością niepokoją zwierzęta, które na piasku odpoczywają, żerują czy zakładają gniazda. Jak zaspokoić potrzeby obu grup?

Zamykanie plaż: sposób na ochronę ekosystemu

12 stycznia 2023

Tychepozon – to nazwa odkrytego właśnie mechanizmu, który pozwala małym organizmom wchłaniać obce DNA.

Najliczniejsze sinice oceanu przekazują sobie paczki z genami

11 stycznia 2023

Przywrócenie jej do stanu z czasów sprzed przybycia człowieka zajęłoby miliony lat.

Madagaskar traci w szybkim tempie bezcenną bioróżnorodność

10 stycznia 2023

Żyjące w słodkich wodach orzęski o nazwie Halteria zbadano na razie w laboratorium. Niewykluczone jednak że również w naturze ich dieta składa się z cząsteczek zakaźnych.

Odkryto pierwszy organizm, który może się żywić wyłącznie wirusami

10 stycznia 2023

Intensywna aktywność wulkaniczna i zakwaszenie oceanów doprowadziły do wyginięcia większości gatunków morskich. Lądowe ucierpiały z powodu promieniowania UV.

Organizmy lądowe w permie zabiło Słońce

9 stycznia 2023

Polscy naukowcy dowiedli, że pewien gatunek utrzymywał się w Antarktyce przez dwa miliony lat. Przetrwał nawet maksima zlodowaceń.

Flora Antarktyki jest znacznie starsza niż przypuszczano

5 stycznia 2023

Każdej nocy, gdy tylko zajdzie słońce, wielka liczba małych stworzeń morskich unosi się z głębin do najwyższych warstw wszechoceanu.

Nocą mieszkańcy wód zmierzają ku światłu

Andrea Gawrylewski

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Nocni wędrowcy

Pojawiły się na Ziemi ok. 600 mln lat temu. Naukowcy właśnie poznali zawartość ich jelit.

Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt

Poczynając od ameb, pochłaniających się nawzajem, po niedźwiedzie polarne pożerające młode niedźwiadki, kanibalizm jest powszechny w świecie przyrody. Jednak to ryzykowny sposób na zdobycie pożywienia.

Dlaczego zwierzęta stają się kanibalami

Fionna M. D. Samuels

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Groźny ścisk

Obozowisko sprzed 780 tys. lat nad nieistniejącym już dziś jeziorem Hula w północnym Izraelu. Ilustracja Ella Maru

Ziemski termostat

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Ziemski termostat

Paleontolodzy niewiele wiedzą o dzieciństwie ogromnych tyranozaurów. Skamieniałości takich maluchów są rzadkie i mało wnoszą do naszej wiedzy na temat zachowań tych zwierząt. Teraz jednak odkryto ślady ich miniaturowych stóp w skałach sprzed około 72 mln lat, z których wynika, że te tyranozaurowe maleństwa wędrowały parami.

Młode tyranozaury wędrowały wspólnie

Riley Black

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Dino-ferajna

Choć brzmi jak imię eleganckiej damy, salina to miejsce pozyskiwania soli, najczęściej z wody morskiej. Niektóre z salin zachwycają wyglądem, zwłaszcza gdy spojrzymy na nie z lotu ptaka.

Piękna salina

Olga Orzyłowska-Śliwińska

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Piękna salina

Mój ojciec wlatuje w huragan

Sandy Solomon

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Mój ojciec wlatuje w huragan

Mają zęby w żołądku. Błyskawicznie wyczuwają ruch powietrza. Niektóre biegają z prędkością 3 km/h, inne syczą ostrzegawczo. Samce zalecają się do samic, oferując im słodkooleistą wydzielinę swoich gruczołów. Może warto polubić te owady?

Karaczany

Marek W. Kozłowski