Środowisko
Małe bezkręgowe drapieżniki wyłamują się ze schematów
Ten sam gatunek obunogów, stworzeń zwykle o ograniczonym zasięgu, zamieszkuje przeciwległe obszary oceanów.
Piotr Panek
3 października 2023
Środowisko
Słoniczka Trąbka zmarła, ale pomogła rozwikłać tajemnicę precyzji słoniowej trąby
Dotychczasowe dane na temat nosa największych zwierząt lądowych były mało szczegółowe. Sytuację zmieniła tomografia komputerowa o bardzo wysokiej rozdzielczości.
Marta Alicja Trzeciak
2 października 2023
Środowisko
Polskie bociany lądują w pół drogi. Znalazły sobie wielki supermarket
Wydawałoby się, że wiemy już wszystko o bocianach białych i ich corocznych podróżach pomiędzy Europą i Afryką. A jednak nie. Czasy się bowiem zmieniają, a wraz z nimi swoje zwyczaje modyfikują także te ptaki, cieszące się w wielu krajach, w tym w Polsce, olbrzymim respektem.
Andrzej Hołdys
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Bociany odlatują… na wysypiska
Środowisko
Wyrok na pustynię
Pustynia Thar, która pojawiła się 5 tys. lat temu i zasypała cywilizację Indusu, zniknie w wyniku przesunięcia się monsunów.
(HOLD)
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Wyrok na pustynię
Środowisko
Nie tylko do latania
Zapewniają ochronę przed słońcem i deszczem, pozwalają unosić się w powietrzu oraz pływać w wodzie, służą do kamuflażu i demonstracji barwy. Pióra to nieodzowny atrybut ptaków. Z ich zalet od dawna korzystają także ludzie.
Justyna Jońca
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Nie tylko do latania
Środowisko
Niewierny jak ptak
Para gołąbków długo była symbolem szczęśliwego małżeństwa. Obraz ten został zniszczony przez postęp technologiczny, bo gdy ornitolodzy do swoich badań wprowadzili testy na ojcostwo, okazało się, że ptasia niewierność jest na porządku dziennym.
Ewa Nieckuła
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Niewierny jak ptak
Środowisko
Pustynne płazy
Płazy kojarzymy głównie ze środowiskiem wilgotnym. Są jednak takie gatunki, które żyją na pustyniach.
Radosław Kożuszek
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Pustynne płazy
Środowisko
Cenne chwasty
Chociaż warunki w miastach, a częściowo też na polach uprawnych różnią się znacznie od naturalnych, pewna grupa roślin przystosowała się do zasiedlania terenów zmienionych przez człowieka.
Mariola Rabska
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Cenne chwasty
Reklama
Środowisko
Toksyczne pióra
Odkryto dwa nowe gatunki trujących ptaków
Carrie Arnold
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Toksyczne pióra
Środowisko
Osiem kilometrów pod powierzchnią morza żyje sobie pewien dennik
„One naprawdę nie mogą już zejść głębiej” – mówi oceanolog Alan Jamieson z University of Western Australia kierujący zespołem, który dokonał odkrycia.
Tom Metcalfe
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Życie w głębinach
Środowisko
Grzyb drapieżnik
W głębi atlantyckich lasów wschodniej Brazylii grupa biologów dostrzegła kędzierzawą fioletową łodyżkę wystającą z liściastej ściółki. Kiedy odkrywcy ją odsłonili, zobaczyli na jej końcu ukrytym w glebie zmumifikowanego pająka owiniętego w cieniutkie jak nitka strzępki grzyba.
Allison Parshall
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Grzyb drapieżnik
Środowisko
Ewolucja gigantów
Zauropody to bez wątpienia największe zwierzęta, jakie kiedykolwiek chodziły po Ziemi. Nowe badania rzucają światło na powody ich pędu ku gigantyzmowi
Michael D. D’Emic
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Ewolucja gigantów
Środowisko
Zięby Darwina jak ich patron: znów uczą o ewolucji
Tym razem te ptaki pokazały, ile genów wystarczy, by doprowadzić do zróżnicowania cech w krótkim czasie.
Wojciech Mikołuszko
29 września 2023
Środowisko
Dlaczego wyginęły dinozaury? Komputery zasiewają wątpliwości
To nie asteroida spowodowała globalne ocieplenie, które przyczyniło się do wielkiego wymierania sprzed 66 mln lat – rzekły maszyny. Paleontolodzy nie bardzo im wierzą.
Wojciech Mikołuszko
28 września 2023
Środowisko
Wirujące monstra budzą się coraz wcześniej
Lądy wokół Zatoki Meksykańskiej oraz południowe Chiny to regiony regularnie odwiedzane przez cyklony tropikalne. W tej rutynie coś się jednak zmienia.
Andrzej Hołdys
28 września 2023
Środowisko
Te, co pełzną i spulchniają, czyli ile żywności zawdzięczamy dżdżownicom
Bez działalności tych podziemnych bezkręgowców plony zbóż czy strączków byłyby znacznie uboższe – ustalili badacze z Colorado State University.
Marta Alicja Trzeciak
26 września 2023
Reklama
Środowisko
Za 250 mln lat kontynenty się połączą. Dla ssaków to zła wiadomość
Geolodzy wykonali symulację klimatu na nowym gigantycznym lądzie nazwanym Pangea Ultima. Będzie on rozlokowany głównie w tropikach i strefie podzwrotnikowej.
Andrzej Hołdys
25 września 2023
Środowisko
Paleopatologie, czyli na co chorowały dinozaury
Infekcje, nowotwory, deformacje zębów, złamania kości, zapalenia stawów, awitaminozy. Zwierzęta sprzed milionów lat miały problemy prawie takie same jak współczesny człowiek. Czy dziś bylibyśmy w stanie je leczyć?
Wojciech Mikołuszko
23 września 2023
Środowisko
Maleńkim pływaczkom mózg do nauki nie jest potrzebny
Meduzy Tripedalia cystophora mają rozproszony układ nerwowy, pozbawiony centralnego ośrodka. Mimo to, jeśli chodzi o nabywanie pewnych umiejętności, są podobne do muszek owocowych, myszy i ludzi.
Wojciech Mikołuszko
22 września 2023
Środowisko
Jaskiniowa murena: ewolucja przyłapana na gorącym uczynku
Rybie żyjącej w ciemnych jaskiniach jeden zmysł jest niepotrzebny. Pozbywa się go więc, tyle że w dość osobliwy – choć znany u człowieka – sposób.
Marta Alicja Trzeciak
22 września 2023
Środowisko
Motyliczka wątrobowa przejmuje całkowitą władzę nad mrówkami
O tym, że pasożyt z gromady przywr umie manipulować swoimi ofiarami, było wiadomo od dawna. Jak bardzo się w tym procederze wyspecjalizował, odkryli teraz badacze z Danii.
Marta Alicja Trzeciak
20 września 2023
Środowisko
Jak zmienia się klimat? Trzeba zapytać słonia albo fokę
Tradycyjne pomiary temperatury powietrza czy zasolenia wody są niewystarczające – piszą naukowcy w „Nature Climate Change”. I zachęcają do częstszego wykorzystania niestereotypowych metod.
Marta Alicja Trzeciak
18 września 2023
Środowisko
Po co dzbanecznikom wymyślne kołnierzyki? Odpowiedzieli matematycy
Królowa nauk dysponuje narzędziami, które pomagają znaleźć rozwiązania zagadek z wielu dziedzin. W przypadku azjatyckich roślin mięsożernych kluczowa okazała się m.in. geometria.
Wojciech Mikołuszko
15 września 2023
Środowisko
Ptaki - jaki związek mają nauka śpiewu i rozwiązywanie zagadek
214 osobników latających przeszło testy poznawcze. I udowodniło między innymi, że pewne cechy mózgów łączą ich z ludźmi.
Wojciech Mikołuszko
14 września 2023
Reklama
Środowisko
Ziemia u kresu wytrzymałości: przekroczyliśmy 2/3 granic bezpieczeństwa
Planeta zapewniała stabilne warunki rozwoju ludzkości przez ostatnie 12 tys. lat. Ten okres – ostrzegają naukowcy – właśnie się kończy. Na nasze własne życzenie.
Andrzej Hołdys
14 września 2023
Środowisko
Imperium Tybetańskie dobił klimat
Niektóre powody upadku tego potężnego organizmu państwowego są znane od dawna. Dziś badacze wskazali kolejny.
Agnieszka Krzemińska
13 września 2023
Środowisko
John Veron: Jeśli koralowce wyginą, Ziemia pogrąży się w chaosie
– One są jak kanarki w kopalni: ich śmierć to zwiastun katastrofy. Jeśli wyginą, zacznie się masowe wymieranie – mówi John „Charlie” Veron, najbardziej ceniony na świecie znawca raf, którego wykładu będzie można posłuchać w sobotę w Krakowie.
Wojciech Mikołuszko
11 września 2023
Podkast
Podkast 63. Maciej Robert: Jestem wciąż na rzecznym głodzie
Jak czuje się mieszkaniec osieroconego przed wodę miasta? Z jaką emocją patrzy na strumienie, potoki, cieki? Rozmowa z Maciejem Robertem, poetą, eseistą, krytykiem literackim i filmowym, autorem książki „Rzeki, których nie ma”.
Katarzyna Czarnecka
8 września 2023
Środowisko
Golec piaskowy może pomóc ludziom się odmładzać
To zwierzę, zwane także nagim kretoszczurem, to gryzoń występujący w krajach rogu Afryki. Funkcjonuje pod ziemią, w wąskich tunelach i komorach, żywi się bulwami i korzeniami roślin. Najbardziej zadziwiające jest to, że dożywa nawet 28 lat, podczas gdy inne gryzonie, np. myszy i szczury, zwykle najwyżej 2 lata.
Jacek Kubiak
8 września 2023
Środowisko
Kubki i słomki z papieru nie są dla środowiska lepsze od plastikowych
Rezygnacja z jednorazowych naczyń z tworzyw sztucznych miała być działaniem proekologicznym. Okazuje się jednak, że dla przyrody tylko jedno rozwiązanie jest korzystne.
Wojciech Mikołuszko
8 września 2023
Środowisko
Gdy korporacje mówią, że pomagają przyrodzie, to mówią?
Wielkie międzynarodowe firmy chwalą się w swoich raportach, że odnawiają środowisko. Skrupulatna analiza ujawnia, że właściwie nie bardzo wiadomo, co i jak robią.
Wojciech Mikołuszko
7 września 2023
Środowisko
Znamy jedno z największych zagrożeń dla dużych morskich zwierząt
Jednocześnie – uważają naukowcy – jest to jeden z najłatwiejszych do rozwiązania problemów, z jakimi współcześnie mierzą się walenie, rekiny czy żółwie.
Marta Alicja Trzeciak
7 września 2023
Reklama
Środowisko
Czy dinozaur mógł być prawie jak bocian? A dlaczego nie?
W niczym nie przypominał krwiożerczych tyranozaurów, choć był teropodem. Nie latał, choć blisko mu było do ptaków. Oto dziwaczny łowca z Fujian, jak nazwali go odkrywcy.
Wojciech Mikołuszko
6 września 2023
Środowisko
El Niño utrudnia Puszczy Amazońskiej pracę na rzecz klimatu
Roślinność wyłapuje ponad jedną czwartą emitowanego przez nas dwutlenku węgla. W ten sposób hamuje – do spółki z oceanami – tempo globalnego ocieplenia. Szczególną funkcję pełni w tym bilansie największy ziemski las. Dlatego wyniki badań, które publikuje dziś „Nature Climat Change”, trzeba potraktować jak sygnał ostrzegawczy.
Andrzej Hołdys
4 września 2023
Środowisko
Ogromny pradawny wieloryb
Czy było to najcięższe zwierzę w historii Ziemi?
(WŚ)
1 września 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2023
Ogromny pradawny wieloryb
Środowisko
Jak ćmy udowadniają swoją męskość?
Na trop nietypowego zjawiska wpadli badacze z North Carolina State University (USA), przyglądając się zwyczajom godowym ciem uznawanych za szkodniki roślin.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 września 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2023
Owadzie feromony
Środowisko
Wieloryby: Islandia już nie zabija, ale inne zagrożenia nie zniknęły
Czy płetwale różnych gatunków, humbaki, wale szare, wale grenlandzkie, walenie południowe, japońskie i biskajskie oraz kaszaloty (jedyne zębowce w tym towarzystwie) mają szansę odbudować swoją populację? Eksperci powątpiewają.
Andrzej Hołdys
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wieloryby powracają, ale nie wszystkie
Środowisko
Pustynne zwierzę z Arktyki
Historia wielbłądów, nie tylko ta najnowsza, zaskakuje. Zwierzęta symbolizujące spalone słońcem pustynie zamieszkiwały kiedyś Arktykę. Są niezwykle odporne na odwodnienie. Ich mleko robi teraz karierę, a futro i skóra inspirują technologów.
Ewa Nieckuła
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Pustynne zwierzę z Arktyki
Środowisko
Roślinne przeprowadzki, czyli w wodzie żyje się łatwiej
Chociaż zasiedlenie lądów przez rośliny było wielkim sukcesem ewolucyjnym, część z nich powróciła do środowiska wodnego. Zyskały nie tylko możliwość przemieszczania się, ale także korzystania z tego, co daje woda.
Mariola Rabska
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Rośliny na fali
Środowisko
Wyjście na ląd
Jakim zwierzętom wodnym się to udało? Czy wiemy już wszystko o ich ewolucji?
Radosław Kożuszek
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wyjście na ląd
Reklama
Środowisko
Płonące pola pod Włochami niepokoją badaczy
Naukowcy opublikowali w „Nature Communications” wyniki badań poświęconych najniebezpieczniejszemu, zdaniem wielu ekspertów, wulkanowi europejskiemu.
Andrzej Hołdys
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wybuchowe Włochy
Środowisko
Planeta źle znosi marnowanie żywności
Około jedna trzecia gazów cieplarnianych emitowanych przez człowieka ma swoje źródło w systemie produkcji i konsumpcji żywności, ale do tej pory nie policzono dokładanie, jaki jest w tym udział utraconych lub wyrzuconych produktów spożywczych. Tym razem naukowcy prześledzili cały cykl życiowy wybranych produktów, aby sprawdzić, jaka emisja gazów cieplarnianych towarzyszy ich uprawie, transportowi i dystrybucji.
Deepa Padmanaban
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Żadnych resztek!
Środowisko
Milion zasuszonych roślin i grzybów z 8 milionów. Tak działa Royal Botanic Gardens Kew
Każdy okaz dostarcza kluczowych informacji o tym, co rosło w konkretnym miejscu w określonym czasie. Informacje te pozwalają monitorować rozmieszczenie roślin na danym obszarze, pomagając zrozumieć, jak zmienia się klimat naszej planety i jak powinniśmy się do tych zmian adaptować, żeby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe przyszłym pokoleniom.
Elżbieta Wieteska
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wielka inwentaryzacja
Środowisko
Z Teksasu i Oklahomy do Tennessee i Kentucky. Tworzy się nowa Aleja Tornad
Przemieszczenie się tej trasy na wschód jest czymś więcej niż ciekawostką meteorologiczną. To zmiana o poważnych konsekwencjach.
Mark Fischetti
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Nowa Aleja Tornad
Środowisko
Wieczna zmarzlina zniknie w ciągu wieku, czyli powrót do pliocenu
3 mln lat temu, gdy poziom gazów cieplarnianych był podobny do dzisiejszego, wieczna zmarzlina miała dziesięć razy mniejszą powierzchnię niż dziś – ustalili badacze. Ich zdaniem dalszy wzrost temperatur spowoduje powtórkę tej sytuacji.
Andrzej Hołdys
29 sierpnia 2023
Środowisko
Chroniąc różnorodność ziemniaka, ratujemy ludzi
W ziemniakach z Andów naukowcy odkryli białko chroniące przed chorobą, która kiedyś zdziesiątkowała uprawy tej rośliny i doprowadziła do Wielkiego Głodu w Irlandii.
Wojciech Mikołuszko
25 sierpnia 2023
Środowisko
Nie hamują, a przyspieszają zmiany klimatyczne. Offsety węglowe nie działają
Instrument finansowy, który miał zredukować emisje gazów cieplarnianych poprzez sadzenie lub ochronę lasów tropikalnych, może się przyczyniać do nasilenia globalnego ocieplenia – alarmują naukowcy w „Science”.
Andrzej Hołdys
24 sierpnia 2023
Środowisko
Co człowiek zniszczył, teraz chce naprawić. Czy zdąży przed potopem?
Poziom mórz idzie w górę. Poziom gruntu – w dół. Setki milionów mieszkańców wybrzeży wkrótce staną przed wyborem: wycofać się w głąb lądu czy zabarykadować na brzegu.
Andrzej Hołdys
23 sierpnia 2023
Reklama
Środowisko
Metanożerne bakterie pomogą zatrzymać globalne ocieplenie
Nawet 240 mln ton metanu nie przedostanie się do atmosfery do 2050 r., jeśli bakterie Methylotuvimicrobium buryatense 5GB1C spełnią pokładane w nich nadzieje.
Wojciech Mikołuszko
22 sierpnia 2023
Środowisko
Niska temperatura wzmaga apetyt
I wiadomo już dlaczego. Odkryto włącznik żerowania – grupę neuronów stojącą na straży bilansu energetycznego.
Marta Alicja Trzeciak
21 sierpnia 2023
Środowisko
Pulsar radzi: Tępcie obce nawłocie! Koście, tnijcie, kopcie, rwijcie
To te żółte, wysokie kwiaty rosnące w całej Polsce wzdłuż dróg, w ogrodach, na skarpach rowów melioracyjnych, skrajach łąk, na tzw. nieużytkach i działkach budowlanych czekających na rozpoczęcie inwestycji.
Jędrzej Winiecki
19 sierpnia 2023
Środowisko
Uśmiech eskulapa. Żeby przetrwać, ten niezwykły wąż potrzebuje opieki
Jest najrzadszym przedstawicielem rodzimych gadów – ma tylko kilka siedlisk w południowo-wschodniej Polsce. Ostatnio jego liczebność nieco wzrosła, ale bez dalszej pomocy ludzi ma niewielkie szanse na przetrwanie.
Krzysztof Potaczała
18 sierpnia 2023
Środowisko
Liczebność rzecznych bezkręgowców odbiła się od dna
To dobra wiadomość, ale jest też gorsza. Wzrost ich liczebności nastąpił ćwierć wieku temu, po czym się zatrzymał.
Piotr Panek
18 sierpnia 2023
Środowisko
Znikają lodowce, ale powstają azyle
Niezależnie od tego, który z tych wariantów ewolucji klimatu okaże się bliższy rzeczywistości, tereny ogołocone z lodu mogą stać się refugiami dla zagrożonych wyginięciem gatunków.
Andrzej Hołdys
17 sierpnia 2023
Środowisko
Łatwopalne trawy podbijają Hawaje
Tragiczny w skutkach pożar roślinności na wyspie Maui zwrócił uwagę na jeden z głównych czynników, które odpowiadają za atak żywiołu. Są nim dramatyczne zmiany w szacie roślinnej.
Andrzej Hołdys
16 sierpnia 2023
Środowisko
Odlot narodowy. Bociany zaskakują ornitologów
Bociany zebrały się do jesiennej wędrówki nawet kilkanaście dni wcześniej, niż chce wieloletnia średnia. Zamiast po połowie sierpnia zaczęły znikać już pod koniec lipca.
Jędrzej Winiecki
15 sierpnia 2023
Reklama
Środowisko
Żonglujące protonami białka rządzą planetą
Enzymy przydatne w procesach trawienia i wytrawiania mają niebagatelne znaczenie dla obiegu tlenu i dwutlenku węgla na planecie. Odpowiadają za co najmniej jeden wielki przełom w jej dziejach.
Piotr Panek
15 sierpnia 2023
Środowisko
Róbmy miłość, a nie wojnę – oto hasło małp hipisek
Samce muriki nie muszą ze sobą walczyć, by „zdobyć” samicę. Wystarczy, że mają wysoce zróżnicowane geny.
Marta Alicja Trzeciak
11 sierpnia 2023
Środowisko
Znamy najbliższego krewniaka naszych wewnątrzkomórkowych elektrowni
Żyją w morzu, lubią jod i noszą w sobie pamięć o jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach ewolucji życia na Ziemi. Mowa o dotychczas mało znanych bakteriach Iodidimonas.
Wojciech Mikołuszko
10 sierpnia 2023
Środowisko
Chrońmy i morze, i ląd, a uratujemy rafy
Niezwykle bogate w życie ekosystemy morskie cierpią dziś z powodu ocieplenia klimatu. Amerykański badacz James Gove podpowiada, jak im pomóc.
Wojciech Mikołuszko
9 sierpnia 2023
Środowisko
Plastik w morzach i oceanach: jest lepiej, ale nadal bardzo źle
Tysiące obserwacji przeanalizowali holenderscy naukowcy, by stwierdzić, że po oceanach dryfuje dziesięć razy więcej odpadów, niż sądziliśmy. Wskazali także głównego winnego.
Andrzej Hołdys
7 sierpnia 2023
Książki
Łódką po Łodzi i jeszcze dalej. Recenzja książki: Maciej Robert, „Rzeki, których nie ma”
„Bezrzeczność się po prostu nie opłaca w żadnym aspekcie” – stwierdza autor. Dziś niebezpiecznie się do niej zbliżamy. Ta książka nie jest jednak epitafium dla rzek. Jest dla nich hołdem.
Katarzyna Czarnecka
3 sierpnia 2023
Środowisko
Globalne ocieplenie rozmrozi „podróżników w czasie”
Symulacja wykonana przez międzynarodowy zespół badaczy pokazuje, konsekwencje dla ekosystemu mogą być katastrofalne.
Marta Alicja Trzeciak
3 sierpnia 2023
Środowisko
Hunga Tonga: pyły, gazy i chmura, jakiej jeszcze nie było
Była to najpotężniejsza burza, jaką kiedykolwiek zarejestrowano na Ziemi. Trwała przez wiele godzin, a w fazie największej intensywności pojawiało się w niej ponad 2600 piorunów na minutę.
Andrzej Hołdys
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Wulkan gromowładny
Reklama
Środowisko
Owady: ich inteligencja, nasze problemy etyczne
Potrafią liczyć, rozumieć pojęcia podobieństwa i różnicy, uczyć się złożonych zadań, a także mieć rozeznanie co do wymiarów swojego ciała, co u ludzi wiąże się ze świadomością. To przynosi fascynujące pytania o źródła złożonych procesów poznawczych.
Lars Chittka
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Życie wewnętrzne owadów
Środowisko
Wielka rola małych organizmów, czyli dzięki komu gleba jest magazynem węgla
Tworzenie się materii organicznej w glebie jest wynikiem nieustannej aktywności jej mieszkańców. Rola tych różnych grup staje się coraz jaśniejsza, ale naukowcy wciąż walczą o połączenie cegiełek wiedzy w bardziej ogólny obraz.
Justyna Jońca
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Wielka rola małych mieszkańców ziemi
Środowisko
Sprawiedliwy podział emisji
Niektóre kraje mają zbyt duży udział w globalnym budżecie CO2
Andrea Thompson
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Sprawiedliwy podział emisji
Środowisko
Witajcie w kurniku. O niezwyczajnym życiu zwyczajnych ptaków
Nasza relacja z kurami zaczęła kształtować się pomiędzy 1650 a 1250 r. p.n.e. w Tajlandii. Według naukowców miejscowe uprawy zbóż – prosa i ryżu – odegrały kluczową rolę w ich udomowieniu. Dzikie ptactwo, wabione łatwo dostępnym pokarmem, zbliżało się do ludzkich domostw, aż w końcu zagościło w nich na stałe.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Witajcie w kurniku
Środowisko
Ślady stóp na zielonym piasku, czyli dlaczego plaże mają różne kolory
Oceany i morza są żywiołem wiecznie ruchliwym, podczas gdy lądy tworzą stabilny, sztywny fundament skalny. W efekcie brzegi to jeden z najbardziej zmiennych i dynamicznych krajobrazów na globie. A jest tych brzegów sporo na Ziemi.
Andrzej Hołdys
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Planeta plaż
Środowisko
Katalog mózgów
Każdy chciałby zajrzeć do głowy muszki owocówki. Proste mózgi tych owadów są nieocenionym obiektem badawczym dla neuronaukowców zajmujących się przetwarzaniem informacji i zarządzaniem zadaniami, a nowa, bezprecedensowo szczegółowa mapa połączeń mózgowych Drosophila melanogaster teraz to ułatwia.
Jordan Kinard
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Katalog mózgów
Środowisko
Jedzenie owadów otworzyło wczesnym ssakom wrota do kulinarnego skarbca
Przed z górą 220 mln lat, kiedy dinozaury zaczynały dopiero stawiać pierwsze kroki, ssaki ewoluowały z grupy małych, podobnych do łasic gadów zwanych cynodontami. Jak pokazują nowe badania, nie można wykluczyć, że ich późniejsze sukcesy ewolucyjne były związane z narzuconą im wtedy przez wymogi środowiska owadzią dietą.
Riley Black
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Chrupiąc insekty
Środowisko
Pachnie zwycięstwem, czyli jak murówki zwyczajne oceniają rywali
W świecie zaciekłej rywalizacji pozyskanie informacji o przeciwniku to kwestia życia i śmierci. Pewna pospolita jaszczurka zwana murówką zwyczajną opracowała niezwykle sprytną taktykę.
Saugat Bolakhe
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Pachnie jak zwycięstwo
Reklama
Środowisko
Ewolucyjne piruety
Jak naczelne bawią się rzeczywistością
Shayla Love
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Ewolucyjne piruety
Środowisko
Płomienie jak zombie
Nieoczekiwana przyczyna podziemnych pożarów
Rachel Berkowitz
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Płomienie jak zombie
Środowisko
Pacyfik gorący i pełen tlenu
W miocenie tropikalne oceany, mimo wysokich temperatur, były dobrze natlenione.
(HOLD)
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Pacyfik gorący i pełen tlenu
Środowisko
Wolność skrzeczy, czyli jak papugi zostają mieszczuchami
Ich zdolność do przetrwania w przekształconym przez nas środowisku uświadamia, jak niezwykłe są to ptaki i dlaczego trzeba ja chronić w ich naturalnych ekosystemach, zarazem mając baczenie na potencjalne negatywne konsekwencje związane ze wzrostem populacji papug introdukowanych
Ryan F. Mandelbaum
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Inwazja papug
Środowisko
Dno oceanów dla górników
Od lipca tego roku państwa do spółki z firmami mogą się ubiegać o licencje na wydobycie minerałów z głębin oceanicznych.
(HOLD)
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Dno oceanów dla górników
Środowisko
Woda spod wody to ratunek dla regionów zagrożonych suszą
Rybacy z Florydy w XIX w. od czasu do czasu informowali o natknięciu się na „bąble” słodkiej wody. Przypuszczali, że uciekały one ze szczelin spod dna morskiego (ponieważ słodka woda jest lżejsza od słonej, wypływa na powierzchnię morza). Czasami tej wody było tyle, że ludzie mogli jej się napić. Dziś tym tematem zajmują się naukowcy.
Rob L. Evans
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Słodka woda spod morza
Środowisko
Jednokomórkowce wprawiły w ruch kontynenty
Mogło się to zdarzyć 2,7– 2,5 mln lat temu, chociaż zdaniem części ekspertów stało się to nawet 0,5 mld lat wcześniej. Dlaczego płyty litosfery zaczęły wędrować?
Andrzej Hołdys
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Bakterie wprawiły w ruch kontynenty
Środowisko
Zabójcze upały. Czego możemy się nauczyć od Amerykanów?
Ekstremalne upały zabijają w USA więcej osób niż łącznie huragany, tornada i powodzie.
Terri Adams-Fuller
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Nie tylko dyskomfort
Reklama
Środowisko
Beata Messyasz: W polskich jeziorach jest mikroplastik. Na szczęście, niewiele
– Nawet w zbiornikach położonych daleko od osiedli ludzkich, niewykorzystywanych rekreacyjnie, znajdują się włókna z ubrań i fragmenty opakowań – mówi hydrobiolożka prof. Beata Messyasz z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, współautorka pracy w „Nature”.
Wojciech Mikołuszko
30 lipca 2023
Środowisko
Król jest ślepy. Co jeszcze dolega bieszczadzkim żubrom
Zaczyna im być ciasno. Wyrządzają szkody, ale przede wszystkim coraz częściej chorują. W dzikim środowisku tych zwierząt nie da się leczyć – trzeba je zabijać.
Krzysztof Potaczała
27 lipca 2023
Środowisko
Gra o tlen: podziemne mikroorganizmy lepsze niż amazońskie lasy
Żyjące głęboko pod powierzchnią drobnoustroje produkują tyle niezbędnego im pierwiastka, że mogą „dokarmiać” nim swoich sąsiadów.
Marta Alicja Trzeciak
27 lipca 2023
Środowisko
Powolna i ospała? Szybka i gwałtowna? Jaka była kambryjska eksplozja życia?
Cyrkony to minerały bardzo odporne na zniszczenie. Ich badanie przyniosło ciekawe konkluzje.
Andrzej Hołdys
26 lipca 2023
Środowisko
Niewinni truciciele, czyli komu i dlaczego szkodzą glony
Sezon kąpieliskowy to także czas doniesień medialnych o toksycznych zakwitach wód powodowanych przez sinice. Nie tylko one są jednak ich sprawcami.
Piotr Panek
21 lipca 2023
Środowisko
Skały przyspieszają dwie godziny przed wstrząsem
Naukowcy przeanalizowali – na podstawie danych GPS – pozycję ok. 3 tys. punktów geodezyjnych położonych w bezpośredniej bliskości ok. 100 silnych trzęsień ziemi. I odkryli rzecz intrygującą.
Andrzej Hołdys
20 lipca 2023
Środowisko
Dobrze mieć matkę po menopauzie. Przynajmniej dla samców orek
Widoczne na skórze tych waleni blizny to niemal wyłącznie skutek pogryzień przez inne orki. Niektóre osobniki mają ich mniej niż inne. Naukowcy sprawdzili dlaczego.
Wojciech Mikołuszko
20 lipca 2023
Środowisko
Rzekomy pomór drobiu w Polsce. Dziś nie ma powodu do paniki
Jak na razie potwierdzono tylko jedno ognisko tej choroby – w gospodarstwie w powiecie białostockim. Główny Lekarz Weterynarii poinformował, że wprowadzono wszystkie niezbędne środki kontroli.
Marta Alicja Trzeciak
20 lipca 2023
Reklama
Środowisko
Psitakozaury miały powody, żeby bać się prassaka wielkości oposa
Nowa publikacja rzuca nowe światło na paleontologiczne odkrycia Polaka i Niemca sprzed kilku dekad.
Marta Alicja Trzeciak
18 lipca 2023
Środowisko
Owocówki zawsze chcą więcej. I wiedzą, ile to jest
Umiejętności matematyczne muszek sprawdzili francuscy uczeni. Wskazali także, które komórki nerwowe są za nie odpowiedzialne.
Marta Alicja Trzeciak
18 lipca 2023
Środowisko
Roboty szpiegują morskie zwierzęta
Przez kamery umieszczone w oczach robota otrzymywaliśmy wgląd w to, co zwierzęta mogą myśleć. Mogliśmy poczuć ich osobowość, charakter – opowiadają twórcy serialu przyrodniczego BBC „Szpiedzy w oceanie”.
Wojciech Mikołuszko
15 lipca 2023
Środowisko
Ocean Arktyczny: ślepa uliczka pełna plastiku
– Za zaśmiecenie Arktyki odpowiadają regiony, które produkują najwięcej odpadów, a także globalne ocieplenie – mówi prof. Seung-Kyu Kim z Incheon National University w Korei Południowej.
Wojciech Mikołuszko
14 lipca 2023
Środowisko
Kraje rozwinięte niszczą lasy. Tyle że nie swoje
Zachód chroni swój drzewostan, ale wiele surowców importuje z tropików. To odbija się bardzo negatywnie na tamtejszych ekosystemach.
Marta Alicja Trzeciak
13 lipca 2023
Środowisko
Wszyscy jesteśmy jedną cierpiącą rodziną
Skazujemy na egzystencjalny ból zwierzęta przeróżnych gatunków. Jakim uniwersalnym narzędziem zważyć go i porównać?
Marta Alicja Trzeciak
12 lipca 2023
Podkast
Podkast 62. Małgorzata Grzegorzewska: U Szekspira raniąc Naturę, człowiek ranił świat
Jaką rolę w swoich dramatach wielki Anglik wyznaczał przyrodzie? Czy był „zielony” w dzisiejszym, czy tylko sobie współczesnym sensie? I ile jeszcze zniesie interpretacyjnych nadużyć? Rozmowa z prof. Małgorzatą Grzegorzewską, anglistką i szekspirolożką z Artes Liberales UW, autorką książek, m.in. „Scena we krwi”, „Kamienny ołtarz”, „Światłocienie”.
Karol Jałochowski
11 lipca 2023
Środowisko
Antropocen rozpoczął się od wielkich wybuchów
Międzynarodowa Komisja Stratygrafii wybrała miejsce najlepiej ilustrujące moment, w którym działalność człowieka stała się dominującym czynnikiem wpływającym na planetę. W ten sposób ustaliła również, kiedy rozpoczęła się nowa epoka geologiczna.
Agnieszka Krzemińska
11 lipca 2023
Reklama
Środowisko
Życia nie da się powstrzymać, czyli przypadek komórki „minimalnej”
Jedni naukowcy pozbawili bakterię 45 proc. genów. Drudzy zadali pytanie, czy to wpłynie na jej ewolucję. Po obserwacji 2 tys. pokoleń właśnie ogłosili odpowiedź.
Wojciech Mikołuszko
11 lipca 2023
Środowisko
Zagadkowy cykl geologiczny rządzi ewolucją życia w oceanach
Naukowcy przeanalizowali osady geologiczne w kilkudziesięciu miejscach na globie. Potwierdzili rewolucyjną tezę geofizyka Johna Tuzo Wilsona. Jedno związane z nią pytanie wciąż jednak pozostaje bez odpowiedzi.
Andrzej Hołdys
11 lipca 2023
Środowisko
Makaki uprawiające seks jednopłciowy też mają potomstwo
Jeden z argumentów wspierających tezę, że kopulacja z przedstawicielami tej samej płci miałaby być zachowaniem patologicznym, zbili właśnie naukowcy w „Nature Ecology and Evolution”.
Marta Alicja Trzeciak
10 lipca 2023
Środowisko
I sprawiedliwość dla wszystkich, czyli bez zmiany społecznej nie unikniemy katastrofy klimatycznej
Naukowcy spróbowali ustalić, jakie są granice Ziemi, ile i jakich zmian może jeszcze wytrzymać biofizyczny system planety. Tak powstała globalna teoria sprawiedliwości.
Edwin Bendyk
6 lipca 2023
1
2
...
17
następna »
Reklama
Reklama