Zdrowie
Zmiana nawyków żywieniowych nawet w wieku 60 lat zwiększa oczekiwaną długość życia
Chociaż proces starzenia się jest naturalny i nieunikniony, możemy wspierać nasz organizm, by starzeć się zdrowo i cieszyć się zdrowiem przez dłuższy czas. Jednym z czynników jest dieta. Badania naukowe pokazują, że zmiana nawyków żywieniowych nawet w wieku 60 lat zwiększa oczekiwaną długość życia.
materiał promocyjny
8 maja 2026
Zdrowie
Nowy organoid: droga dla krwi
Skuteczny i precyzyjny sposób wytwarzania trójwymiarowych modeli naczyń krwionośnych opracowali uczeni z Boston Children’s Hospital.
Marta Alicja Trzeciak
13 czerwca 2025
Zdrowie
Upuszczanie i oddawanie. O praktykach związanych z krwią
W przeszłości krew upuszczano w ramach rytuałów i w celach leczniczych. Dziś wiemy, że to praktyka szkodliwa. Choć może nie do końca. [Artykuł także do słuchania]
Agnieszka Krzemińska, Marta Alicja Trzeciak
10 czerwca 2025
Polityka z dnia 10 czerwca 2025
Lancet w dłoń!
Technologia
Nanodruty z telluru szansą na widzenie. Także w podczerwieni
W przeciwieństwie do dotychczasowych implantów siatkówki, wymagających zewnętrznego zasilania, kamer i skomplikowanej elektroniki, ta technologia działa całkowicie samodzielnie.
Marcin Rotkiewicz
6 czerwca 2025
Środowisko
Gumowa łapka jest moja. O iluzji, której ulega mysz
Dlaczego naukowcy głaskali pędzelkiem mysie łapki? Ponieważ chcieli się przekonać, czy u gryzoni, podobnie jak u ludzi, zachodzi tzw. iluzja gumowej ręki. Zjawisko to zaobserwowano i udokumentowano w latach 90. w serii eksperymentów, w których wykorzystywano gumowe atrapy dłoni.
Marta Alicja Trzeciak
6 czerwca 2025
Zdrowie
Autyzm i parkinson: związek istnieje, ale trudno go sprecyzować
Autorzy publikacji w „JAMA Neurology” starali się przeprowadzić badania jak najbardziej rzetelnie. Zrelacjonowali także dokładnie kolejne etapy analiz, które doprowadziły ich do prezentowanych wniosków. I także z tego powodu ich praca zasługuje na uwagę. [Artykuł także do słuchania]
Marta Alicja Trzeciak
4 czerwca 2025
Zdrowie
Niedoskonałe piękno
Na farmach prowadzonych według modelu „slow flower” rosną piękne kwiaty – bez szkodliwych dla ludzkiego zdrowia środków ochrony roślin stosowanych na ogromnych zagranicznych plantacjach, dominujących na florystycznym rynku.
Maryn McKenna
1 czerwca 2025
Scientific American z dnia 1 czerwca 2025
Niedoskonałe piękno
Zdrowie
Chrapanie u dzieci
Leczenie u młodych ludzi zaburzeń oddychania podczas snu poprawia ich zachowanie i zmniejsza problemy społeczne.
Lydia Denworth
1 czerwca 2025
Scientific American z dnia 1 czerwca 2025
Chrapanie u dzieci
Reklama
Zdrowie
Czy słodziki działają dietetycznie?
Substytuty cukru o zerowej kaloryczności stały się przyczyną rewolucji w przemyśle spożywczym, umożliwiając opracowanie teoretycznie zdrowszych odpowiedników popularnych napojów, które mogły być spożywane bez konsekwencji dla zdrowia przez osoby borykające się z nadmiarem kilogramów. Słodziki miały nawet stać się panaceum na otyłość i cukrzycę. Byliśmy jednak w błędzie.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 czerwca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2025
Czy słodziki działają dietetycznie?
Zdrowie
Jedna trzecia ludzkości nie widzi szans na widzenie
Na świecie żyją miliony ludzi, którzy mają wadę wzroku, ale nie otrzymują odpowiednich narzędzi do jej korekcji – alarmują autorzy obszernego raportu, który ukazał się na łamach „The Lancet Global Health”.
Marta Alicja Trzeciak
30 maja 2025
Zdrowie
Mózg widzi to, co miało być, a czego nie ma
Zespół naukowców z University College London i Imperial College London postanowił sprawdzić, co dzieje się w hipokampie, gdy spodziewa się on bodźca, a ten nie nadchodzi. Okazało, że dzieje się wiele.
Maria Zguda
29 maja 2025
Zdrowie
Zapalenie zatok: leczyć, nie przechodzić
Stan zapalny, bolesność, niedrożność nosa – lepiej nie bagatelizować tych dolegliwości, zwłaszcza gdy utrzymują się przez długi czas. Podkreślają to nowe amerykańskie wytyczne.
Marta Alicja Trzeciak
27 maja 2025
Zdrowie
„Dziennik wdzięczności” poprawia nastrój. Czy może także leczyć?
Potrzeba więcej rygorystycznych badań oceniających skuteczność technik pisania ekspresywnego – apelują autorzy pracy opublikowanej w „PLOS One”.
Marta Alicja Trzeciak
26 maja 2025
Zdrowie
Nowe „chimery” pomogą leczyć choroby mitochondrialne
Cząsteczki, które mają blokować wybrane geny mtDNA, badacze przetestowali na ludzkich komórkach nerki oraz serca, a także na mysich komórkach wątroby. Pozytywnymi wynikami podzielili się właśnie w „Science”.
Marta Alicja Trzeciak
22 maja 2025
Zdrowie
Ty pójdziesz górą, a ja doliną. O pozycyjnej tożsamości komórek
Genetyczne i molekularne „włączniki” kontrolują przestrzenną pamięć tkanek. To dzięki nim palce rosną w tę stronę, co trzeba. Uwaga: badania, które doprowadziły do tych wniosków, były z ludzkiego punktu widzenia dość drastyczne.
Marta Alicja Trzeciak
21 maja 2025
Zdrowie
Nowotwory: częścią terapii powinien być ruch
Aktywność fizyczna nie tylko sprawia, że leczenie jest bardziej skuteczne. Łagodzi także skutki uboczne chemioterapii oraz poprawia jakość snu i ogólne samopoczucie pacjentów – stwierdzili chińscy badacze.
Marta Alicja Trzeciak
1 maja 2025
Reklama
Zdrowie
Czy plastiki z recyklingu są bezpieczne dla naszego zdrowia?
Tworzywa sztuczne oprócz polimerów (główny składnik) zawierają cały szereg dodatkowych związków chemicznych (plastyfikatory, inicjatory polimeryzacji), z których spora część może być dla nas niebezpieczna. I tu rodzi się pytanie o bezpieczeństwo produktów z recyklingu.
Mirosław Dworniczak
1 maja 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2025
Czy plastiki z recyklingu są bezpieczne dla naszego zdrowia?
Zdrowie
Proteinowy junk food
Czy wzbogacenie wysokoprzetworzonej żywności w białko może zapobiec przejadaniu się?
(KKG)
1 maja 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2025
Proteinowy junk food
Zdrowie
Bakterie żądają od człowieka słodyczy?
Niedawne badanie opublikowane w „Nature Microbiology” wykazało związek między obfitością pospolitej bakterii w ludzkim jelicie a ilością spożywanego cukru. Wyniki te mogą pomóc naukowcom w opracowaniu nowych metod leczenia różnych schorzeń metabolicznych.
Claire Maldarelli
1 maja 2025
Scientific American z dnia 1 maja 2025
Decydują bakterie?
Zdrowie
Nerki Szerpów pracują inaczej
Większość osób wspinających się w bardzo wysokich górach w pewnym momencie doświadczy choroby wysokościowej. Natomiast rdzenni mieszkańcy górskich płaskowyżów Wyżyny Tybetańskiej zasiedlili główne pasmo Himalajów tak dawno temu, że znacznie lepiej niż mieszkańcy nizin przystosowali się ewolucyjnie do dużej wysokości bezwzględnej.
Sasha Warren
1 maja 2025
Scientific American z dnia 1 maja 2025
Góralskie nerki
Zdrowie
Ze złamaną nogą trzeba chodzić szybciej
Okazuje się, że standardowe zalecenie, by przez co najmniej sześć tygodni nie obciążać kończyny, opiera się bardziej na zwyczajowej ostrożności niż na dowodach naukowych – lekarze wolą dmuchać na zimne.
Lydia Denworth
1 maja 2025
Scientific American z dnia 1 maja 2025
Chodzić ze złamaniem?
Zdrowie
Mikroplastik w gumie do żucia
Czy jest niebezpieczny dla zdrowia?
(KKG)
1 maja 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2025
Mikroplastik w gumie do żucia
Zdrowie
Nadmiar alkoholu, opioidów czy stymulantów postarza mózg
Osoby nadużywające tych substancji psychoaktywnych powinny być poddawane podobnej terapii, co pacjenci w podeszłym wieku.
Marta Alicja Trzeciak
29 kwietnia 2025
Zdrowie
Limfocytarny urodzony morderca działa jak śledczy
Niektóre komórki NK zapamiętują cechy nowotworu, z którym walczyły w przeszłości, by lepiej przygotować się do jego dezaktywacji – wykazali naukowcy z Karolinska Institutet.
Marta Alicja Trzeciak
28 kwietnia 2025
Reklama
Zdrowie
„Interwencyjne” leczenie nadciśnienia zmniejsza ryzyko demencji
Konieczne jest wdrożenie łatwych do prowadzenia, ale skutecznych protokołów, które zmniejszą globalne obciążenie demencją – apelują autorzy pracy z „Nature Medicine”. I podają konkrety.
Marta Alicja Trzeciak
24 kwietnia 2025
Zdrowie
Weganie mają braki. Wniosek intrygujący, tyle że na wyrost
„Nawet osoby, którzy spożywają wystarczającą ilość białka, mogą cierpieć na niedobory niektórych niezbędnych aminokwasów” – ostrzegają na łamach PLOS ONE nowozelandzcy uczeni. Przyjrzeliśmy się ich badaniu.
Marta Alicja Trzeciak
17 kwietnia 2025
Zdrowie
Komórki macierzyste: alternatywa w leczeniu choroby Parkinsona
Nowe formy terapii zaproponowali badacze z Japonii i USA. Obie okazały się bezpieczne i efektywne.
Wojciech Mikołuszko
16 kwietnia 2025
Zdrowie
Spadek motywacji u pacjentów onkologicznych to kwestia biologii
Długotrwałe schorzenie doprowadza organizm do kacheksji, czyli wyniszczenia organizmu. Sam stan jest tak naukowcom, jak i lekarzom znany aż za dobrze. Dotychczas nie wiadomo było jednak, jak dokładnie wpływa on na mózg.
Marta Alicja Trzeciak
16 kwietnia 2025
Zdrowie
Sztuczna inteligencja nadzoruje zapłodnienie in vitro
W ostatnich latach rozwijano urządzenia i oprogramowania, które na bieżąco obserwują oraz oceniają ruchliwość plemników w próbce spermy. Pierwsze dziecko poczęte w ramach takiej procedury przyszło już na świat. [Artykuł także do słuchania]
Marta Alicja Trzeciak
10 kwietnia 2025
Zdrowie
Alzheimer: jak „naukowe gwiazdy” oszukiwały, ale przynosiły prestiż i fundusze
Błędne dane, fałszywe wyniki, zmowa i bezkarność. Badania nad cywilizacyjną chorobą ujawniają przy okazji patologie, jakie trawią środowisko naukowe. [Artykuł także do słuchania]
Rafał Zwolak
8 kwietnia 2025
Polityka z dnia 8 kwietnia 2025
Afera Alzheimera
Zdrowie
Osobom poczętym w chłodzie otyłość grozić nie może?
Osoby spłodzone w okresie od października do kwietnia mają niższe BMI, szybszy metabolizm, bo mają więcej tzw. brunatnej tkanki tłuszczowej – ogłosili właśnie badacze. Badania prowadzili skrupulatnie, ale z wnioskami raczej przesadzili.
Marta Alicja Trzeciak
7 kwietnia 2025
Zdrowie
Poranne mdłości ciężarnych: przypadłość bagatelizowana
Patomechanizmem problemu, który dotyka 70–80 proc. kobiet w ciąży zajęła się amerykańska badaczka dr Marlena Fejzo. Za swoje badania otrzymała właśnie BioInnovation Institute & Science Translational Medicine Prize.
Marta Alicja Trzeciak
2 kwietnia 2025
Reklama
Zdrowie
Psychodeliczna terapia depresji: wskazanie drzwi tam, gdzie widzieliśmy tylko ścianę
Terapia psychodeliczna ma szansę wnieść do leczenia psychiatrycznego zupełnie nową jakość, ale pamiętajmy, że jesteśmy dopiero na samym początku drogi do zrozumienia wpływu psychodelików na mózg – mówi doktor Magdalena Więdłocha, psychiatra z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. [Artykuł także do słuchania]
Maciej Lorenc
1 kwietnia 2025
Polityka z dnia 1 kwietnia 2025
Jasna strona grzybków
Zdrowie
Promieniowaniem i chemią w żywność
Zdrowa żywność musi być pozbawiona czynników szkodliwych takich jak bakterie chorobotwórcze i inne patogeny. Czasami trzeba sięgnąć po metody drastyczne.
Mirosław Dworniczak
1 kwietnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2025
Promieniowaniem i chemią w żywność
Zdrowie
Dużo szerszy problem
Endometrioza wiąże się m.in. z migrenami i astmą.
Lydia Denworth
1 kwietnia 2025
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2025
Dużo szerszy problem
Zdrowie
Epidemia bólu głowy
Migrena to najczęściej występująca choroba neurologiczna. Sprawia, że nawet proste czynności wydają się niewykonalne. Zmusza do leżenia w łóżku, wygłuszenia wszystkich hałasów, zaciemnienia okien. Powoduje torsje.
Ewa Nieckuła
1 kwietnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2025
Epidemia bólu głowy
Zdrowie
Medycyna na haju
Naukowcy podejrzewają, że substancje psychoaktywne – na których ciąży odium klubowych narkotyków – mogą z sukcesem wspierać leczenie różnych chorób. Mają jednak spory kłopot, aby to udowodnić.
Paweł Walewski
1 kwietnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2025
Medycyna na haju
Zdrowie
Czy autyzm jest związany ze stanem zdrowia ciężarnej?
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ang. autism spectrum disorders, ASD) objawiają się nieprawidłowym rozwojem przed 3. rokiem życia oraz wadliwym funkcjonowaniem w zakresie interakcji społecznych, zachowania i komunikacji. Często towarzyszą im zaburzenia snu, fobie i napady złości.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 kwietnia 2025
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2025
Czy autyzm jest związany ze stanem zdrowia ciężarnej?
Zdrowie
Połóg to zaledwie początek regeneracji organizmu kobiety
Ciąża jest dla ustroju na tyle dużym obciążeniem, że niektóre jej organy wracają do normy dopiero po wielu miesiącach od porodu – wykazali na łamach „Science Advances” uczeni z Izraela i USA. Są i takie układy ciała, które nigdy nie odzyskują dawnego zdrowia.
Marta Alicja Trzeciak
31 marca 2025
Zdrowie
Powstała nowa szczepionka przeciw kleszczom. A nawet dwie
Ten niewielki pajęczak ssie krew co najmniej przez kilka dni. Aby ułatwić sobie to zadanie, wpuszcza wraz ze śliną do organizmu gospodarza wiele białek. One właśnie znalazły się w centrum zainteresowania badaczy.
Wojciech Mikołuszko
26 marca 2025
Reklama
Zdrowie
Pierwszy udany przeszczep świńskiej wątroby do organizmu człowieka
Eksperymentalna operacja wykonana przez chińskich naukowców daje nadzieję pacjentom zmuszonym do długiego oczekiwania na narząd od ludzkich dawców.
Marcin Rotkiewicz
26 marca 2025
Podkast
Podkast 129. Anita Florkowska: Komórki macierzyste – superbohaterki gotowe do działania
Są niezwykłe, ale nie wszechmocne. Wszechstronne, ale nie uniwersalne. O faktach i mitach związanych z jednymi z najbardziej zadziwiających komórek, jakie zna ludzkie ciało, opowiada ich badaczka, dr Anita Florkowska z Międzynarodowego Instytutu Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN (IMol), współorganizatorka UniStem Day 2025.
Karol Jałochowski
21 marca 2025
Zdrowie
Wspomnienia tworzą się już od pierwszego roku życia. Dlaczego znikają?
Najnowsze badania z wykorzystaniem neuroobrazowania rzucają nowe światło na tzw. amnezję dziecięcą.
Marcin Rotkiewicz
20 marca 2025
Zdrowie
Infekcje grzybicze: ich szanse na rozwój właśnie się zmniejszyły
Odkryta przez międzynarodowy zespół naukowców substancja działa inaczej niż stosowane obecnie leki. Nie ma też groźnych skutków ubocznych.
Marcin Rotkiewicz
19 marca 2025
Zdrowie
Klimakterium: uciążliwość nie tylko dla ciała, lecz także dla umysłu
Kobiety, które doświadczają szczególnie dotkliwych objawów perimenopauzalnych i menopauzalnych, są również w grupie ryzyka zaburzeń neurologiczno-kognitywnych, w tym demencji. To zagrożenie można jednak zminimalizować.
Marta Alicja Trzeciak
18 marca 2025
Zdrowie
Bakterie dostaną ostateczny nakaz eksmisji z tytanowych implantów
Mikroorganizmy są problemem w przypadku wszepu np. stawu biodrowego. Osiadają bowiem na metalu i powodują infekcje. Chińscy naukowcy znaleźli sposób na to, jak się ich pozbyć.
Tomasz Tarnawski
18 marca 2025
Zdrowie
Sąd nad fluorem: fakty kontra uprzedzenia
Niepozorny pierwiastek zaliczany do grupy mikroelementów, a więc występujący w organizmach w śladowych ilościach – budzi emocje od lat. Jest jak dentystyczna wersja Doktora Jekylla i Pana Hyde’a: wychwalany jako zbawca szkliwa i demonizowany jako cichy truciciel. Które oblicze jest prawdziwe? [Artykuł także do słuchania]
Paweł Walewski
18 marca 2025
Polityka z dnia 18 marca 2025
Coś na ząb
Zdrowie
Ptasia grypa: zastosowanie znanego leku i powrót do starych szczepionek
Wysoce zjadliwa choroba coraz skuteczniej infekuje ssaki, a patogen, który ją wywołuje, znajduje coraz więcej dróg transmisji. Konieczne jest więc opracowywanie programów zwalczania, prewencji oraz leczenia tej infekcji – również u ludzi. Dwa zespoły badawcze mają nowe propozycje.
Marta Alicja Trzeciak
17 marca 2025
Reklama
Zdrowie
Ebola: nowy lek będzie przełomem. Być może
Obeldesivir chroni przed śmiercią 100 proc. rezusów zakażonych wirusem – wynika z badań opublikowanych właśnie na łamach „Science Advances”. Wyniki testów przedklinicznych są obiecujące. Są jednak „ale”.
Marta Alicja Trzeciak
14 marca 2025
Zdrowie
Stwardnienie rozsiane: nowe kryteria, nowe nadzieje
Dotyczące SM wskazówki dla lekarzy zostały pierwszy raz opublikowane w 2001 r. przez zespół prof. Iana McDonalda z Royal College of Physicians w Londynie. Przez ponad dwie dekady były one poprawiane i uzupełniane. Najnowsze modyfikacje pochodzą z 2024 r.
Wojciech Mikołuszko
13 marca 2025
Zdrowie
Nowy implant to szansa na nowe kroki
Technologia opracowana przez międzynarodową grupę badaczy może istotnie zmienić rehabilitację osób dotkniętych częściowym lub nawet całkowitym paraliżem ciała. Potrzebne są jednak dalsze jej badania.
Marcin Rotkiewicz
12 marca 2025
Zdrowie
Krwiodawstwo chroni krwiodawców przed nowotworem?
Częste oddawanie krwi może wpływać korzystnie na stan krwiotwórczych komórek macierzystych (hematopoetycznych) – informują autorzy badań opublikowanych właśnie na łamach „Blood”.
Marta Alicja Trzeciak
11 marca 2025
Zdrowie
Aspiryna leczy raka? Unikajmy nadinterpretacji badań
Na łamach „Nature” opublikowano właśnie badania, z których wynika, że przyjmowanie aspiryny może zmniejszać ryzyko przerzutów nowotworowych. Tyle że obiecujące efekty uzyskano jak na razie jedynie u myszy laboratoryjnych. A ich ich nowotwory bardzo różnią się od tych ludzkich.
Marta Alicja Trzeciak
5 marca 2025
Zdrowie
Aktywność fizyczna? Mózg ją uwielbia
Nowe dane bazujące na precyzyjnych pomiarach potwierdzają, że ruch jest kluczowy dla zdrowia psychicznego.
Marta Alicja Trzeciak
4 marca 2025
Zdrowie
Nadwaga: do 2050 r. będzie ją miała połowa dorosłych i jedna trzecia dzieci
Dotychczasowe metody zapobiegania otyłości są nieskuteczne. Pora wdrożyć rozwiązania systemowe – apelują uczeni.
Marta Alicja Trzeciak
4 marca 2025
Zdrowie
Ptasia grypa: pojawi się superpatogen? Świat musi być czujny
H5N1 krąży po świecie, mutując i zakażając coraz więcej gatunków zwierząt. Na końcu szeregu są ludzie. Z własnej winy.
Paweł Walewski
4 marca 2025
Reklama
Zdrowie
Podstępny bekon
Smakowita żywność może być groźna dla zdrowia.
Lydia Denworth
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Podstępny bekon
Zdrowie
Zaskakujący kierunek
Niektóre z najbardziej innowacyjnych rozwiązań w zakresie opieki zdrowotnej pochodzą z regionów wiejskich.
Carrie Arnold
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Zaskakujący kierunek
Zdrowie
Lekcje historii
Lekarze i naukowcy zajmujący się zdrowiem publicznym biorą na cel szybko szerzącą się infekcję; zaczynają od lokalnych przychodni i wykorzystują narzędzia opracowane do walki z HIV/AIDS.
Charles Ebikeme
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Lekcje historii
Zdrowie
Nierówności zdrowotne
Raport specjalny - wprowadzenie.
Lauren Gravitz
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Nierówności zdrowotne
Zdrowie
Kości: na dbanie o nie nigdy nie jest za wcześnie
Są twarde, więc kiedyś uznawano je za martwe. Tymczasem są żywym, dynamicznym organem: kurczą się, rosną, przebudowują, wraz ze stawami dynamicznie reagują na naciski i naprężenia. [Artykuł także do słuchania]
Paweł Walewski
1 marca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2025
Nie daj sobie w kość
Zdrowie
Czy tańsze leki generyczne są mniej skuteczne?
Odpowiedzi na postawione pytanie udzielili badacze z University of New South Wale (Australia), którzy analizowali psychofizjologiczne aspekty związane z przyjmowaniem leków.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 marca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2025
Czy tańsze leki generyczne są mniej skuteczne?
Zdrowie
Lepsze metody, trafniejsze diagnozy
Nowe narzędzia, instrumenty i procedury eliminują z diagnoz lekarskich dawne rasowe uprzedzenia.
Cassandra Willyard
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Lepsze metody, trafniejsze diagnozy
Zdrowie
Oszałamiający sukces szczepionek
Od 200 lat szczepienia przyczyniają się do zwiększenia równości zdrowotnej, a dziś mają szansę uratować jeszcze więcej istnień ludzkich i przed jeszcze większą liczbą chorób.
Tara Haelle
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Oszałamiający sukces szczepionek
Reklama
Zdrowie
Gawędy o patomorfologii
Z patomorfolożką lek. Pauliną Łopatniuk rozmawia dr n. chem. Mirosław Dworniczak.
Mirosław Dworniczak
1 marca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2025
Gawędy o patomorfologii
Zdrowie
Redefinicja alzheimera
Zgodnie z nowymi rekomendacjami ekspertów chorobę tę można rozpoznać, zanim jeszcze zaczną się zaburzenia funkcji poznawczych, przez wykrycie oznak procesów biologicznych, które leżą u jej podłoża.
Laura Hercher
1 marca 2025
Scientific American z dnia 1 marca 2025
Redefinicja alzheimera
Zdrowie
Księgi w bibliotece układu odpornościowego zostały otwarte dla AI
Zespół naukowców z kilku amerykańskich ośrodków akademickich opracował właśnie sposób na skuteczne korzystanie z tych zasobów. To może być przełom w diagnostyce medycznej.
Marcin Rotkiewicz
20 lutego 2025
Człowiek
Oczekiwana długość życia w Europie: wzrost został zahamowany
Czy organizmy ludzkie dobiegły do biologicznej mety? A może pewne czynniki ryzyka i nierówności społeczne skutecznie uniemożliwiają dalszy postęp?
Jolanta Iwańczuk
20 lutego 2025
Zdrowie
Przyszłość odbija się w szklanych kulkach
Jakość obrazowania ultrasonograficznego można podnieść wykorzystują markery zwiększające kontrast i rozdzielczość.
Tomasz Roman Tarnawski
13 lutego 2025
Zdrowie
Kiedy organizm zapomina, jak się walczy z Covidem
Mniej więcej 81 proc. przez 12 miesięcy od przechorowania, później 79,5 proc. – taka była skuteczności ochrony przed powtórną infekcją do 2021 r. Dziś sytuacja jest o wiele gorsza – alarmują badacze w „Nature” – i zachęcają do działań.
Marta Alicja Trzeciak
12 lutego 2025
Zdrowie
Jak słodkie napoje napędzają cukrzycę
Karmione nimi drobnoustroje zasiedlające jelita mogą wydzielać metabolity, które przenikają do krwioobiegu organizmu żywicielskiego i tam sterują jego gospodarką cukrową.
Marta Alicja Trzeciak
7 lutego 2025
Zdrowie
Terapie genowe. Edytowanie DNA to profilaktyka czy eugenika?
Zostawiamy potomkom zniszczoną planetę. Może więc w ramach rekompensaty uwolnić ich raz na zawsze od cywilizacyjnych chorób? Ale za jaką cenę?
Marta Alicja Trzeciak
4 lutego 2025
Polityka z dnia 4 lutego 2025
Geny na urodziny
Reklama
Zdrowie
Guz kradnie zdrowe mitochondria
Nowotwory korzystają z wielu podstępów, by oszukać lub osłabić system immunologiczny. Nowy, nieznany dotąd mechanizm odkryli japońscy uczeni.
Marta Alicja Trzeciak
3 lutego 2025
Zdrowie
Czerwone wino i ból głowy
Namierzono substancję, która odpowiada za nasze dolegliwości.
(MD)
1 lutego 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2025
Czerwone wino i ból głowy
Zdrowie
Pies i kot w twoim łóżku
Całujemy je, dzielimy się z nimi jedzeniem, a niekiedy nawet przyborami kuchennymi, pozwalamy lizać się po twarzy, dajemy prawo do wylegiwania się w łóżku. Zapominamy, że psy i koty mogą przenosić bardzo niebezpieczne choroby.
Ewa Nieckuła
1 lutego 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2025
Pies i kot w twoim łóżku
Zdrowie
Nagłe przybycie kiły
Krętki blade przybyły z Ameryki, gdzie kursowały między ludźmi od tysięcy lat, ale… prawdopodobnie nie były przenoszone drogą płciową.
(HOLD)
1 lutego 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2025
Nagłe przybycie kiły
Zdrowie
Czy fermentowana żywność może być niezdrowa?
Naukową wiedzę dotyczącą fermentacji zawdzięczamy Ludwikowi Pasteurowi, który odsłonił przed światem sekretną moc bakterii. Choć jego artykuły na ten temat pochodzą z połowy XIX w., to proces fermentacji jest jednym z najstarszych sposobów utrwalania żywności, znanym człowiekowi od co najmniej 7 tys. lat.
Paweł Walewski
1 lutego 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2025
Czy fermentowana żywność może być niezdrowa?
Zdrowie
Wielu dorosłych nie wyrasta z ADHD
Zaburzenie to wygląda inaczej u osób dorosłych i często nie jest rozpoznawane, diagnostyka jest jednak coraz lepsza
Lydia Denworth
1 lutego 2025
Scientific American z dnia 1 lutego 2025
Wielu dorosłych nie wyrasta z ADHD
Zdrowie
Kolejna wirusowa plaga
Świeżo rozpoznane – i śmiertelne w skutkach – połączenie kryzysu klimatycznego z kryzysem naturalnych siedlisk, przy obciążeniu układu odpornościowego nietoperzy, sprawia, że coraz więcej wirusów zakażających te ssaki zagraża ludziom
Jane Qiu
1 lutego 2025
Scientific American z dnia 1 lutego 2025
Kolejna wirusowa plaga
Zdrowie
Święty Graal odchudzania
Leczenie choroby otyłościowej nie może być bardziej szkodliwe niż jej konsekwencje dla zdrowia. Przyjrzyjmy się więc najnowszym lekom, które pomagają schudnąć – jakie przynoszą efekty i kiedy bywają niebezpieczne.
Paweł Walewski
1 lutego 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2025
Święty Graal odchudzania
Reklama
Zdrowie
Badawczy rzut oka na potrzebę drapania się
Pocieranie swędzącej skóry zaostrza reakcję alergiczną i zapalną. W takim razie, dlaczego jest przyjemne?
Marta Alicja Trzeciak
30 stycznia 2025
Zdrowie
Na serce z niewydolnością można przypiąć łatkę
Metoda zaprezentowana w „Nature” wydaje się pozbawiona wad, które mają wszystkie stosowane dotychczas. W każdym razie tak sugerują wstępne badania przedkliniczne prowadzone u makaków i pilotażowy projekt kliniczny.
Marta Alicja Trzeciak
29 stycznia 2025
Zdrowie
Sepsa: komórki, które strzelają do sąsiadek zatrutymi strzałami
Posocznica doprowadza do śmierci komórek. Niektóre próbują za wszelką cenę się ratować. Niestety – informuje amerykańsko-niemiecki zespół badawczy – ma to katastrofalne konsekwencje.
Marta Alicja Trzeciak
27 stycznia 2025
Zdrowie
Na serwis DNA trzeba czekać. Niekiedy latami
W każdej komórce ludzkiego ciała dochodzi codziennie do nawet miliona uszkodzeń podwójnej helisy – wskazują szacunki. Dotychczas sądzono, że mechanizmy naprawy zachodzą bardzo szybko. Jak się okazuje – niesłusznie.
Marta Alicja Trzeciak
21 stycznia 2025
Zdrowie
Opalanie się to stres dla rybosomów
Nadmierna ekspozycja na słońce i wynikające z niej niekiedy poparzenia uszkadzają DNA, a tym samym zwiększają ryzyko czerniaka – to wiadomo od dawna. Okazuje się jednak, że nie tylko z takim problemem się wiążą.
Marta Alicja Trzeciak
20 stycznia 2025
Zdrowie
Leki „na otyłość” mają też ciemne strony. Badacze apelują o rozsądek
Na medykamenty z grupy agonistów receptora glukagonopodobnego peptydu 1 jest w tej chwili ogromny popyt. W dwóch prestiżowych czasopismach naukowych ukazały się właśnie prace poświęcone ich działaniu i reklamowaniu.
Marta Alicja Trzeciak
20 stycznia 2025
Zdrowie
Szczepionka przeciw HIV: krok do sukcesu. Prawdopodobny
Czy immunoglobuliny atakujące inne immnoglobuliny okażą się pomocą w pracach nad ochroną przed wirusem, które trwają już od lat 80.?
Marta Alicja Trzeciak
17 stycznia 2025
Zdrowie
Zapalenie zatok to efekt nadmiernej pamiętliwości
Jeśli układ odpornościowy uruchamia całą swoją artylerię za każdym razem, gdy w nosie pojawi się jakiś patogen, to jest to reakcja przesadna. Badacze znaleźli winnych i sposób na odebranie im broni.
Marta Alicja Trzeciak
16 stycznia 2025
Reklama
Zdrowie
Dziwny przypadek pewnej choroby
W historii szkorbutu uderza to, jak długo rezygnowano ze skutecznych i praktykowanych sposobów leczenia. Problemem było to, że niektórzy niespecjalnie cenili ludzkie życie, ale nie tylko. [Artykuł także do słuchania]
Katarzyna Kostecka
13 stycznia 2025
Zdrowie
PTSD: ważna jest zdolność do kontrolowania niechcianych wspomnień
13 listopada 2015 r. Paryżem wstrząsnęła seria zamachów, w wyniku których zginęło 137 osób, a ponad 300 zostało rannych. Naukowcy przez kilka lat monitorowali ludzi, którzy przeżyli ten jeden z najkrwawszych ataków terrorystycznych w historii Francji. Czego się dowiedzieli?
Marcin Rotkiewicz
9 stycznia 2025
Zdrowie
Wstrząśnienie mózgu budzi wirusy i choroby? To możliwe, ale nie pewne
Zależność pomiędzy urazami czaszki, uśpionymi w genomie patogenami i schorzeniami neurodegeneracyjnymi wskazali badacze w „Alzheimers & Dementia”.
Marta Alicja Trzeciak
7 stycznia 2025
Zdrowie
Jak ludzki mózg przetwarza emocje
W poszukiwaniu odpowiedzi naukowcy przeprowadzają nietuzinkowe eksperymenty z użyciem emocjonalnych obrazów i funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). 97 stało się podstawą nowej metaanalizy.
Maria Zguda
6 stycznia 2025
Podkast
Podkast 118. Michał Bujalski: Pół litra to setka problemów
Czy alkohol wymaga kontroli? A jeśli tak, to jakiej i dlaczego? Mówi dr Michał Bujalski, adiunkt w Katedrze Socjologii Wiedzy i Moralności Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, związany także z Instytutem Psychiatrii i Neurologii.
Katarzyna Czarnecka
3 stycznia 2025
Zdrowie
Post w dzień czy w nocy? Odpowiedź jest, ale do brzegu daleko
Czy te same posiłki spożywane o innych godzinach, mogą mieć odmienny wpływ na mięśnie i metabolizm? Publikacja, która ukazała się na łamach „Science Bulletin”, sugeruje, że tak.
Marta Alicja Trzeciak
3 stycznia 2025
Zdrowie
By dobrze działać, organizm chodzi na rzęskach. Tylko plemniki na innych
Nowe badania opisują molekularną budowę cilia z niespotykaną dotąd precyzją. Wyniki dostarczają cennych informacji, potrzebnych do zrozumienia etiologii ciliopatii czy niepłodności.
Marta Alicja Trzeciak
2 stycznia 2025
Zdrowie
Obrazowanie tkanek i narządów: dwa kroki do widzenia w ruchu
Naukowcy wciąż rozwijają technologie umożliwiające badania, podczas których pacjent nie musi być unieruchomiony. W ostatnich tygodniach pojawiły się nowe propozycje.
Tomasz Roman Tarnawski
1 stycznia 2025
Reklama
Zdrowie
Płodność mężczyzn XXY: nowa metoda na komórki niezdecydowane
Czy da się przedawkować geny? Badania opublikowane na łamach „Nature”, wskazują, że w pewnym sensie tak. I ma to swoje konsekwencje. Naukowcom właśnie udało się je ograniczyć.
Marta Alicja Trzeciak
1 stycznia 2025
Zdrowie
Koniec z kłuciem
Trwają badania nad szczepionkami w postaci aerozoli do nosa m.in. przeciwko COVID-owi, grypie i RSV. Mogą sprawdzać się lepiej niż zastrzyki w ramię
Stephani Sutherland
1 stycznia 2025
Scientific American z dnia 1 stycznia 2025
Koniec z kłuciem
Zdrowie
Codzienne wstrząśnienia mózgu
Ukryte urazy mózgu są zaskakująco częste. Nowe metody diagnostyczne mogą pomóc zapobiegać ich ewentualnym niekorzystnym skutkom
Lydia Denworth
1 stycznia 2025
Scientific American z dnia 1 stycznia 2025
Codzienne wstrząśnienia mózgu
Zdrowie
Antykoncepcja pod lupą
Zbadano wpływ syntetycznych hormonów na budowę mózgu.
(KKG)
1 stycznia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2025
Antykoncepcja pod lupą
Reklama
Reklama