Układ Słoneczny

• 
  Kosmos

  HOPS – i już wiadomo, jak życie rozpoczynają planety

  Dzięki teleskopowi Jamesa Webba pierwszy raz udało się uchwycić narodziny krzemowych kryształów w dysku wokół młodej gwiazdy – moment, który zapowiada powstawanie globów. [Artykuł także do słuchania]

  Łukasz Tychoniec

  16 września 2025
• 
  Kosmos

  Podkast 145. Agata Karska, Łukasz Tychoniec: Czujemy chemię do astronomii

  To styl życia. Gra zespołowa w międzynarodowych składach, walka z deadline’ami i zabieganie o czas pracy na sprzęcie takim jak teleskop Jamesa Webba. Dowodem miłości do niej może być tatuaż z Perseuszem. O astrochemii oraz modach w astronomii opowiadają dr Agata Karska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz dr Łukasz Tychoniec z Universiteit Leiden – autor pulsara i tegoroczny laureat Nagrody Młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.

  Marek Ścibior

  12 września 2025
• 
  Kosmos

  Fosforany z krateru Jezero – nowa sugestia życia na Marsie

  Łazik Perseverance po raz kolejny zidentyfikował związki chemiczne, które mogą świadczyć o tym, że przed miliardami lat nasz sąsiedni glob nie był suchy i pusty.

  Andrzej Hołdys

  10 września 2025
• 
  Kosmos

  Ogród z widokiem na kosmos. Obserwatorium Astronomiczne UW ma 200 lat.

  Kopuły obserwatorium od dawna pełnią funkcję dekoracyjną. Ale ta instytucja nadal wnosi znaczący wkład do astronomii. Rozmowa z jej dyrektorem prof. Tomaszem Bulikiem. [Artykuł także do słuchania]

  Katarzyna Ziemnicka, Paweł Ziemnicki

  9 września 2025
• 
  Kosmos

  Webb patrzy na przybysza z obcej gwiazdy. Nowe informacje o początkach planet

  Przybysze tacy jak kometa 3I/ATLAS są rzadkością, ale dzięki teleskopom nowej generacji możemy spodziewać się kolejnych odkryć międzygwiezdnych podróżników.

  Łukasz Tychoniec

  1 września 2025
• 
  Kosmos

  Księżyc w czerwieni

  Już 7 września czeka nas całkowite zaćmienie Księżyca.

  Weronika Śliwa

  1 września 2025
• 
  Kosmos

  Migotanie na Tytanie

  Na tym największym księżycu Saturna lśnią w Słońcu wypełnione płynnym metanem falujące morza i jeziora. W Układzie Słonecznym poza Ziemią i Tytanem takich zjawisk nie znajdziemy. Co powoduje to migotanie?

  Przemek Berg

  1 września 2025
• 
  Kosmos

  Wyprawa na Marsa będzie bardzo trudna. Mówią o tym autorzy książki „Miasto na Marsie”

  Czerwona Planeta może zabić na wiele sposobów, a Elon Musk i Jeff Bezos do jej kolonizacji nie podchodzą poważnie – ostrzegają Kelly i Zach Weinersmithowie, autorzy książki „Miasto na Marsie”.

  Kasper Kalinowski

  26 sierpnia 2025
• 
  Kosmos

  Atomowy kocioł na Srebrnym Globie

  Amerykańska Agencja Kosmiczna chce do 2030 r. uruchomić na Księżycu reaktor jądrowy o mocy 100 kW. Cel: zdążyć przed Chinami i Rosją.

  Olaf Szewczyk

  18 sierpnia 2025
• 
  Kosmos

  Superaktywna kometa

  Odkryta 11 lat temu C/2014 UN271 nieustannie nas zaskakuje.

  (WŚ)

  1 sierpnia 2025
• 
  Kosmos

  Czy na Ziemię spadły kawałki Merkurego

  By badać w laboratorium kawałki pozaziemskich skał, nie trzeba koniecznie wysyłać misji po próbki. Czasem przyroda wykona pracę za nas.

  Weronika Śliwa

  1 sierpnia 2025
• 
  Kosmos

  Tak zostały zasiane ziarna Układu Słonecznego

  O zaobserwowaniu „momentu zero”, kiedy to w obłoku molekularnym tworzą się pierwsze minerały, donosi zespół Melissy McClure z Observatory Leiden.

  Łukasz Tychoniec

  16 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Niewidoczna strona Księżyca: skład zubożonych bazaltów

  W 2024 roku chińska sonda Chang’e-6 wróciła na Ziemię z próbkami z dna potężnego krateru South Pole–Aitken. 16 okruchów bazaltu – największy ledwo przekracza centymetr – odsłoniło historię srebrnego globu sprzed miliardów lat.

  Jolanta Iwańczuk

  10 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Układ Słoneczny czeka katastrofa?

  Przelatujące w pobliżu gwiazdy mogą wytrącić Ziemię z jej orbity – twierdzą naukowcy. Mają jednak także dobrą wiadomość.

  Andrzej Hołdys

  1 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Skąd zielona zorza na Czerwonej Planecie?

  Naukowcy wyjaśniają zagadkę pierwszej zorzy polarnej dostrzeżonej z powierzchni Marsa.

  (HOLD)

  1 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Losy Księżyca poznamy, gdy wypełni się luka

  Księżyc jest najbliższym sąsiadem Ziemi w kosmosie i jedynym ciałem pozaziemskim, które odwiedzili ludzie. Jednak naukowcy wciąż nie są pewni, kiedy obiekt wielkości Marsa uderzył w młodą Ziemię, doprowadzając do uformowania się naszego naturalnego satelity z odłamków powstałych w tej kolizji.

  Payal Dhar

  1 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Gdzie nie spojrzeć, tam superziemia

  Ustalono, że planet tego typu jest w naszej galaktyce najwięcej. Nowe odkrycie nieco zmienia dotychczasowe zapatrywania na to, jak tworzą się układy planetarne wokół gwiazd i przede wszystkim jakiego rodzaju planety układy te zawierają. [Artykuł także do słuchania]

  Przemek Berg

  1 lipca 2025
• 
  Kosmos

  Ares i Antares, czyli planetarny oryginał i gwiezdny naśladowca

  Odcień Antaresa, najjaśniejszej gwiazdy Skorpiona, rzeczywiście jest podobny do naszego planetarnego sąsiada. To dlatego Grecy nazwali go rywalem Aresa, czyli boga Marsa. Czy podobieństwo jest bardzo wyraźne?

  Weronika Śliwa

  1 czerwca 2025
• 
  Kosmos

  O tym, jak woda na Marsie okazała się innym żywiołem

  Smugi widoczne na wielu zdjęciach wykonanych przez marsjańskie sondy długo pozostawały zagadką. Znaleźliśmy jej rozwiązanie – twierdzą dziś naukowcy w „Nature Communications”.

  Andrzej Hołdys

  19 maja 2025
• 
  Kosmos

  Uwaga, rozbłysk!

  Ziemia może wkrótce zacząć otrzymywać ostrzeżenia o niebezpiecznej aktywności słonecznej.

  Chris Simms

  1 maja 2025