Fizyka i matematyka

• 
  Struktura

  Nagroda Nobla 2025 z fizyki: John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis

  Nagroda Nobla 2025 z fizyki: Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 2025 roku trzem naukowcom. Są nimi: John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis za „za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym”.

  Tomasz Roman Tarnawski

  7 października 2025
• 
  Struktura

  Podkast 148. Łukasz Woźny: Obiad na stole, a babci nie ma

  Z teorią gier jest jak z prozą – nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że nią mówimy. Czy można zatem zaprojektować taką grę, aby gracze przestrzegali jej reguł, które będą dobre i dla nich, i dla społeczeństwa? Mapę jej praktycznych zastosowań szkicuje prof. Łukasz Woźny z Katedry Ekonomii Ilościowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

  Marek Ścibior

  3 października 2025
• 
  Struktura

  XXIX Konferencja „Zastosowania statystyki i data mining w badaniach naukowych”

  Już 22 października odbędzie się XXIX edycja konferencji „Zastosowania statystyki i data mining w badaniach naukowych” – wyjątkowe wydarzenie w formule on-line, które od lat gromadzi naukowców i praktyków z różnych dziedzin.

  (red.)

  1 października 2025
• 
  Struktura

  125-letni problem matematyczny doczekał się przełomu

  Ujednolicenie trzech ujęć dynamiki płynów było trudnym wyzwaniem, ale być może naukowcy właśnie tego dokonali. Ich osiągnięcie bazuje na dekadach wcześniejszych odkryć. Wszystkie one były jednak uzupełnione jakimś zastrzeżeniem. [Artykuł także do słuchania]

  Jack Murtagh

  1 października 2025
• 
  Struktura

  Podział kwadratu

  Zagadka matematyczna (strona 14).

  Emma R. Hasson

  1 października 2025
• 
  Struktura

  Czas na pierwiastek kwadratowy

  Nowy dowód na możliwość radykalnej kompresji pamięci niezbędnej do obliczeń.

  Max Springer

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Ponaciskaj słony lód, a otrzymasz więcej

  Pomysł, który zrealizowali naukowcy z Hiszpanii i Chin, dorównał wydajnością najlepszym materiałom piezoelektrycznym wykorzystywanym powszechnie m.in. w mikrofonach i głośnikach.

  Andrzej Hołdys

  15 września 2025
• 
  Struktura

  Gerard ’t Hooft: Fizyka kwantowa nie ma sensu

  Moje podejście do świata, fizyki oraz innych dyscyplin powiązanych z fizyką polega na tym, że wszystko powinno być znacznie bardziej logiczne, bezpośrednie i „przyziemne” – mówi fizyk teoretyczny, laureat Nagrody Nobla Gerard ’t Hooft. [Artykuł także do słuchania]

  Lee Billings

  1 września 2025
• 
  Strona główna

  Dwa lonty

  Zagadka matematyczna (strona 8).

  Emma R. Hasson

  1 września 2025
• 
  Struktura

  Najdłuższy megabłysk

  Uderzenie pioruna trwało ponad 7 s i przebyło ok. 830 km. Uznano je za rekordowe.

  (OOŚ)

  1 września 2025
• 
  Środowisko

  Najpierw przestrzeń, potem liczby. Pawiany wskazują początki matematyki

  Badanie z udziałem małp sugeruje, że rozumowanie przestrzenne ma głębokie korzenie ewolucyjne i nie jest wytworem ludzkiej kultury.

  Marcin Rotkiewicz

  19 sierpnia 2025
• 
  Kosmos

  Małe Czerwone Kropki wstrząsnęły astronomią

  Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dostrzegł obiekty, których nie rozpoznają żadne znane modele – czy mamy do czynienia z nową klasą ciał niebieskich?

  Łukasz Tychoniec

  7 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Liczby pierwsze: detektywi na tropie granicy

  Liczby pierwsze od wieków fascynują matematyków nieprzewidywalnym, pozornie losowym rozkładem. Opublikowany ostatnio w Internecie preprint zawiera opis nowej, przełomowej metody, która ułatwia poszukiwanie kolejnych liczb, a także określa kres możliwości ich wykrywania.

  Max Springer

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Magia, czyli nowy poziom dziewiarstwa

  Nowy model uwzględnia informacje o tym, jak ściegi wytwarzają napięcie, bazując na skomplikowanej zależności matematycznej zwanej równaniem Föppla–von Kármána, które opisuje zachowanie się cienkich, elastycznych materiałów.

  K. R. Callaway

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Osobliwa historia diagramów Venna

  Jak diagramy Venna łączą logikę z geometrią.

  Jack Murtagh

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Uzupełnij wielokąt

  Zagadka matematyczna (strona 16).

  Hans-Karl Eder

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Głosowanie nad zmianą wartości π

  Jak próbowano prawnie usankcjonować błędną liczbę π.

  Jack Murtagh

  1 lipca 2025
• 
  Struktura

  Mierzenie gwiazdy

  Zagadka matematyczna.

  Heinrich Hemme

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Matematyka i płeć uczniów: najpierw równość, szybko różnica

  Zebrane we Francji w latach 2018–2022 dane ponad 2,65 mln uczniów pierwszej i drugiej klasy (w wieku od 5 do 7 lat) przeanalizowali naukowcy. Ich główny wniosek powinien skłonić do przemyśleń dorosłych.

  Marcin Rotkiewicz

  11 czerwca 2025
• 
  Technologia

  Nanodruty z telluru szansą na widzenie. Także w podczerwieni

  W przeciwieństwie do dotychczasowych implantów siatkówki, wymagających zewnętrznego zasilania, kamer i skomplikowanej elektroniki, ta technologia działa całkowicie samodzielnie.

  Marcin Rotkiewicz

  6 czerwca 2025