Rośliny i zwierzęta

• 
  Środowisko

  Szerszenie mieszczuchy uczą się tolerować nielubianych sąsiadów

  By przetrwać w środowisku zurbanizowanym, drapieżne owady przerzucają się na taki rodzaj pokarmu, jakiego nie wybiera konkurencja.

  Marta Alicja Trzeciak

  4 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Nanotyran. Oto mały król pradawnych drapieżników

  „Miniaturowy T. rex” przez dziesięciolecia był dla paleontologów kością niezgody. Jedni widzieli w nim młodocianego tyranozaura, inni – odrębny gatunek. Odkrycie z Montany wreszcie pomogło rozwiązać zagadkę.

  Jolanta Iwańczuk

  3 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Orki polują w rekinich „żłobkach”

  Te walenie zdają się gustować w wątrobach żarłaczy białych. Aby zdobyć swój przysmak, opracowały kilka nowatorskich technik łowieckich.

  Marta Alicja Trzeciak

  3 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Pytanie o zimowanie, czyli co w genetycznym zanadrzu ma wiechlina roczna

  Poa annua dobrze sobie radzi w różnych warunkach pogodowych, także na Antarktydzie. Czy to oznacza, że stworzyła podgatunek dostosowany do krótkiego lata polarnego? Odpowiedzi udzielili badacze z Uniwersytetu Warszawskiego. [Artykuł także do słuchania]

  Piotr Panek

  3 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Przez dziurkę od klucza

  Ludzkie podglądactwo może mieć głębokie ewolucyjne korzenie.

  Clarissa Brincat

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Początki ptasiej polarnej odysei

  Skamieniałości rzucają światło na moment, kiedy ptaki rozpoczęły swoje niesamowite wędrówki do Arktyki w celach rozrodczych.

  Lauren N. Wilson, Daniel T. Ksepka

  1 listopada 2025
• 
  Zdrowie

  Czy ptasia grypa może dziesiątkować koty?

  Chorobę u ptaków dzikich i hodowlanych wywołują wirusy grypy typu A. Niektóre z nich są wysoce patogenne (np. szczep H5N1) i mogą atakować także ssaki, w tym ludzi, zwierzęta hodowlane i domowe (m.in. świnie, krowy, konie). Z początkiem roku pojawiły się doniesienia o gwałtownym wzroście zachorowań na ptasią grypę u kotów (domowych i dzikich) w Stanach Zjednoczonych.

  Katarzyna Kornicka-Garbowska

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Złudne podobieństwa

  Echolokacja delfinów to bardziej czucie niż widzenie.

  Cody Cottier

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Grooming społeczny

  Obejmowanie, uściski dłoni czy poklepywanie po plecach – taki język gestów pojawił się na długo wcześniej, zanim nasi przodkowie zaczęli przemierzać afrykańskie sawanny. I ma wiele wspólnego z tym, co robią zwierzęta, które iskają się i liżą.

  Katarzyna Kornicka-Garbowska

  1 listopada 2025
• 
  Struktura

  Jak zapuścić korzenie? Potrzebne grawitacja i hormony

  Rośliny nie mają zmysłów, a jednak doskonale „wiedzą”, gdzie jest góra, a gdzie dół. Jaki mechanizm tu działa?

  Katarzyna Kornicka-Garbowska

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Ptasie zrzutki

  Zależnie od rodzaju pokarmu i intensywności żerowania ptaki mogą produkować od jednej czy dwóch do nawet kilkudziesięciu wypluwek dziennie. Z czego składają się te twory i jak powstają?

  Romuald Mikusek

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  „Zboczone” owady

  Klonują potomstwo. Wydają synów dopiero na jesieni. Nagle zmieniają roślinę żywicielską. Popełniają samobójstwa. Takie dziwactwa stwierdzono u mszyc.

  Marek W. Kozłowski

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Elitarny język ultradźwięków

  Pomaga myszom we wzajemnej komunikacji.

  (KKG)

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Dwie głowy to dla niektórych sytuacja zwyczajna

  Wiele zwierząt tradycyjnie nazywanych robakami po utracie części ciała łatwo ją odbudowuje – dotyczy to zarówno głowy, jak i ogona. U Stenostomum brevipharyngium czasami jednak zawodzi kontrola.

  Piotr Panek

  31 października 2025
• 
  Struktura

  Tylko człowiek jest istotą racjonalną? Szympans mógłby się nie zgodzić

  Od dość dawna toczy się debata o tym, czy zwierzęta inne niż ludzie są zdolne do identyfikowania istotnych informacji jako dowodów i aktualizowania swoich przekonań w obliczu sprzecznych danych. Wyniki badań opublikowanych w „Science”, dostarczają mocnych dowodów na poparcie tej tezy.

  Marcin Rotkiewicz

  30 października 2025
• 
  Środowisko

  Giną żurawie. Dziesiątkuje je na zachodzie Europy ptasia grypa

  Martwe ptaki znajdowane są od Niemiec po Hiszpanię – na szlaku wędrówki z północnych rejonów kontynentu ku zimowiskom nad Morzem Śródziemnym.

  Jędrzej Winiecki

  27 października 2025
• 
  Środowisko

  Komar z londyńskiego metra to jednak mit

  Uciążliwy owad nie wyewoluował w podziemiach europejskich miast. Jego historia jest o tysiące lat starsza, ale nierozerwalnie związana z rozwojem ludzkiej cywilizacji.

  Marcin Rotkiewicz

  23 października 2025
• 
  Środowisko

  Dinozaury nigdy nie oddałyby władzy nad światem

  „Do samego końca świetnie się miały. Dominowały na kuli ziemskiej, a ich upadek był nagły” – mówi Andrew Flynn, paleontolog z National Museum of Natural History w Waszyngtonie.

  Andrzej Hołdys

  23 października 2025
• 
  Struktura

  O czym szumią myszy? O niczym, bo (podobno) bardzo wyraźnie myślą

  „Mimika odzwierciedla złożone procesy obliczeniowe, które zachodzą w mózgu – aby odczytać czyjeś myśli, wystarczy zwykłe nagranie twarzy” – to fragment jeżącego włos na głowie omówienia badań, które ukazały się w „Nature Neuroscience”.

  Marta Alicja Trzeciak

  23 października 2025
• 
  Środowisko

  „Mocz” to dla gadów materiał wielofunkcyjny

  Te zwierzęta sprawnie zarządzają swoją gospodarką wodną i azotową. Nic się nie marnuje, nawet pozorne odpady.

  Marta Alicja Trzeciak

  22 października 2025