Ekonomia i rynki

• 
  Struktura

  Drenowaniem kieszeni Chińczycy przegrali z Rzymianami

  Na początku III w. Cesarstwo Rzymskie i Imperium Han były najpotężniejszymi państwami w całej Eurazji. Na pozór były to bardzo podobne organizmy: wojownicze, scentralizowane, biurokratyczne. Pozory jednak mylą, czego dowiedli właśnie badacze.

  Tomasz Targański

  11 kwietnia 2025
• 
  Struktura

  Antybiotyki: zwierzęta dostaną ich więcej

  Jeśli za podstawę weźmiemy rok 2019, to do 2040 zużycie tych leków w hodowli żywego inwentarza wzrośnie o prawie 30 proc. – informuje grupa badaczy w najnowszym numerze „Nature Communications”.

  Wojciech Mikołuszko

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Uderz w skałę, tryśnie wodór. Także w Polsce

  Choć jest najpowszechniejszym pierwiastkiem we Wszechświecie i wzorcowym źródłem energii odnawialnej, długo uważano, że jego ziemskie zasoby są bezużyteczne. Czyżby się mylono? [Artykuł także do słuchania]

  Andrzej Hołdys

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Dziewicze lasy tropikalne to wielka wartość. Czy gospodarcze także?

  Takie pytanie zadali sobie autorzy publikacji w „Science”. Odpowiedzi szukali na Borneo, trzeciej co do wielkości wyspie świata.

  Andrzej Hołdys

  9 stycznia 2025
• 
  Zdrowie

  Bakterie: wróg na froncie medycznym i militarnym

  Antybiotykooporność to problem, który nie od dziś stanowi wyzwanie dla chorych i lekarzy na całym świecie. Sytuacja pogarsza dodatkowo wojna w Ukrainie.

  Jacek Kubiak

  12 grudnia 2024
• 
  Technologia

  Auta elektryczne: co bateriom dodaje mocy

  Jak baterie reagują na zmianę stałego tempa rozładowywania na „tempo dynamiczne”? Sprawdzili to – przeprowadzając symulacje w laboratorium – naukowcy ze Stanford University.

  Andrzej Hołdys

  10 grudnia 2024
• 
  Człowiek

  Podróżować, podróżować jest bosko? Dla planety raczej nie

  Coraz więcej mieszkańców globu ma zdanie takie jak wyrażone w piosence Maanamu. Wsiadamy więc masowo do samolotów czy samochodów. I nie myślimy o konsekwencjach. A te są bardzo niekorzystne.

  Andrzej Hołdys

  10 grudnia 2024
• 
  Środowisko

  Dżinsy okrążają Ziemię, czyli ile kosztują tanie ubrania

  Każdego roku na świecie sprzedaje się ponad 100 mld sztuk odzieży, czyli aż o 60% więcej niż 15 lat temu. Wszystko przez nieustannie zmieniające się trendy modowe, które skłaniają nas do ciągłego nabywania ubrań, co szczególnie widać w czasie wyprzedaży. Zjawisko ma swoją nazwę: fast fashion.

  Justyna Jońca

  1 grudnia 2024
• 
  Środowisko

  Oceany pochłaniają CO2, ich mieszkańcy słono za to płacą

  Autorzy badań, które publikuje „Science Advances”, zrekonstruowali historię zakwaszania wód w ciągu ostatnich 200 lat. Posłużyli się dostępnymi danymi oraz modelami komputerowymi. Wnioski nie napawają optymizmem.

  Andrzej Hołdys

  27 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Wieloryby i statki zbyt często są na kursie kolizyjnym

  Zasięgi występowania czterech wielkich gatunków waleni pokrywają się w 92 proc. z głównymi morskimi szlakami handlowymi. To dla zwierząt sytuacja fatalna.

  Andrzej Hołdys

  26 listopada 2024
• 
  Środowisko

  15 lat temu przekroczyliśmy trzy granice. Już przestrzeliliśmy wszystkie. Taki mamy klimat

  Rok 2024 zapisze się jako rekordowy – zarówno pod względem temperatur atmosfery, jak i emisji gazów cieplarnianych. Taki mamy klimat po kolejnym szczycie COP. [Artykuł także do słuchania]

  Edwin Bendyk

  26 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Emisja CO2: to, co z ziemi pochodzi, musi do niej powrócić

  Są tylko dwa sposoby zatrzymania globalnego ocieplenia. Pierwszy to nieemitowanie dwutlenku węgla do atmosfery – prostszy, tańszy i niezawodny pod warunkiem, że realizowany konsekwentnie. Drugi jest droższy i znacznie bardziej skomplikowany, ale trwały.

  Andrzej Hołdys

  18 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Nad wielkimi fabrykami zmienia się pogoda

  Autorzy badań, które publikuje „Science”, odkryli to zjawisko, przyglądając się obrazom satelitarnym wykonanym przez amerykańskie sondy teledetekcyjne „Terra” i „Aqua”.

  Andrzej Hołdys

  14 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Emisja dwutlenku węgla: ponownie pobiliśmy niechlubny rekord

  Szczyt emisji gazów cieplarnianych jest jednak wciąż przed nami i nie sposób przewidzieć, kiedy go osiągniemy – mówią badacze z międzynarodowej inicjatywy Global Carbon Project.

  Andrzej Hołdys

  14 listopada 2024
• 
  Człowiek

  Pracownik czyta, firma zyskuje?

  Może istnieć taki związek – sugerują badacze w „Royal Society Open Science”.

  Tomasz Targański

  12 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Mikroplastik daje schronienie wirusom i bakteriom, które trują

  VEAS to największa norweska oczyszczalnia. Obsługuje 870 tys. mieszkańców regionów Oslo i Viken – przyjmuje rocznie ponad 100 mln m sześc. ścieków komunalnych. Właśnie tam swój eksperyment przeprowadzili naukowcy z Norwegian University of Life Sciences.

  Marcin Rotkiewicz

  6 listopada 2024
• 
  Technologia

  Opróżnić i zjeść? O opakowaniach przyjaznych dla planety

  Producenci zdają sobie sprawę, że zalety plastiku są trudne do zastąpienia. Nie zamierzają całkowicie go wyeliminować, ale chcą zmniejszyć jego użycie. Wielkie nadzieje wiążą z takimi produktami jak saszetki z przyprawami, opakowania i pokrywki kubków na kawę.

  Justyna Jońca

  1 listopada 2024
• 
  Środowisko

  Pestycydy: jeśli nawet nie zabijają, to poważnie szkodzą

  Największe jak do tej pory badanie wpływu środków ochrony na owady przeprowadzili naukowcy z Niemiec i Francji. Ich eksperymenty nie są wolne od ograniczeń, ale ich wyniki budzą niepokój.

  Marcin Rotkiewicz

  24 października 2024
• 
  Struktura

  Jedwabny Szlak: centra handlowe działały też na wysokościach

  Dzięki wykorzystaniu lidarów archeolodzy precyzyjnie odwzorowali architekturę położonych w górach Uzbekistanu dwóch miast: Tashbulaku i Tugunbulaku. Dzięki temu wiadomo więcej na temat tego, jak były w nich zorganizowane handel i gospodarka.

  Agnieszka Krzemińska

  23 października 2024
• 
  Struktura

  Czy kapitalizm da się uratować? „To misja na miarę lądowania na Księżycu”

  Kapitalizm warto i można naprawić – twierdzi lewicowa ekonomistka Mariana Mazzucato. Wystarczy wyciągnąć lekcję z pandemii covidu i z... załogowego lotu na Księżyc.

  Edwin Bendyk

  24 września 2024