Nauki o złożoności

• Struktura

  Palimpsest z pierwszą mapą nieba

  Fragment najstarszego katalogu gwiazd odkryto w klasztorze na półwyspie Synaj.

  (HOLD)

  1 grudnia 2022
• Struktura

  Klimatyczne asekuranctwo

  Z obawy, by nie powiedzieć za dużo, naukowcy często mówią o wiele za mało

  Naomi Oreskes

  1 grudnia 2022
• Struktura

  Statystyka – współczesne narzędzie do badania i zrozumienia świata

  Na uczestników XXVI konferencji naukowej „Zastosowania statystyki i data mining w badaniach naukowych” czekały różnorodne, inspirujące tematy i spora dawka wiedzy

  red.

  1 grudnia 2022
• Struktura

  Nagrody FNP 2022

  Fundacja Nauki Polskiej przyznała je już po raz 33.

  red.

  1 grudnia 2022
• Struktura

  Noam Chomsky: językowy rewolucjonista

  Amerykański językoznawca sprawił, że jego dziedzina została uznana przez przedstawicieli nauk matematyczno-przyrodniczych za pełnoprawną naukę. Może jeszcze nienależącą do ich grupy, określanej jako sciences, ale już niebędącą wyłącznie w domenie nauk humanistycznych, określanych jako arts.

  Monika Konert-Panek, Piotr Panek

  20 listopada 2022
• Człowiek

  Marek Konarzewski: Czas zamknąć kwestię zmian w PAN

  Nie będziemy się przejmować tym, że możemy się narazić którejś ze stron sporu politycznego – mówi prof. Marek Konarzewski, biolog i popularyzator nauki, wybrany właśnie na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk na lata 2023–26.

  Marcin Rotkiewicz

  15 listopada 2022
• Struktura

  Podróże ropożerców

  Żyjące głęboko pod dnem oceanów bakterie odbywają czasami globalne wędrówki wraz z prądami morskimi.

  (HOLD)

  1 października 2022
• Struktura

  Pozaziemskie życie

  Choć nie znaleźliśmy (jeszcze) dowodów na jego istnienie, na całym świecie trwają intensywne poszukiwania, rozwijają się też instytuty i wydziały astrobiologii.

  Mirosław Dworniczak

  1 października 2022
• Struktura

  Florence Nightingale pokazała na wykresie, czym się różni życie od śmierci

  Podjęła starania, aby wpłynąć na umysły generałów, oficerów medycznych i parlamentarzystów. Ich słaba umiejętność operowania danymi czyniła ich głuchymi na argumenty statystyczne, które pomogłyby im uzmysłowić sobie fakty. Nightingale ze swoim ścisłym umysłem musiała przekonywać ludzi o przeciętnej inteligencji piastujących nieprzeciętne stanowiska.

  RJ Andrews

  1 października 2022
• Struktura

  Naukowcy w debacie publicznej

  Ludzie chętnie słuchają tego, co mają do powiedzenia eksperci

  Naomi Oreskes

  1 października 2022
• Struktura

  Jeden mały kiełek…

  Naukowcy po raz pierwszy w historii wyhodowali sadzonki na gruncie przywiezionym przez Apollo z Księżyca.

  Joanna Thompson

  1 września 2022
• Struktura

  Myśli i plany to działania, tylko odroczone

  Działanie neuronów jest zinternalizowanym procesem prób i błędów, który podświadomie tworzy realne lub fikcyjne możliwości dla podejmowania decyzji o optymalnej strategii, konstruowania nowych wniosków i planowania przyszłych działań bez konieczności ich natychmiastowego testowania w rzeczywistości.

  György Buzsáki

  1 sierpnia 2022
• Struktura

  Wielki sukces Katowic

  Już od lat kojarzą się przede wszystkim nie z przemysłem ciężkim i wydobywczym, ale z innowacjami i ekologią. Zostało to docenione – Katowicom przyznano prestiżowy tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024 i tym samym prawo do współorganizacji EuroScience Open Forum 24 (ESOF 24)

  red.

  1 sierpnia 2022
• Struktura

  Słowa: sondy głębinowe kolektywnej duszy

  Półtora wieku fascynacji rozumem, a później ucieczka w irracjonalizm – taką ewolucję postaw społeczeństw zachodnich potwierdzają wyniki analizy treści milionów książek.

  Karol Jałochowski

  24 kwietnia 2022
• Struktura

  Marek Trippenbach i Sebastian Szymański: Ryzyko dla zuchwałych, czyli kto się nie boi układów

  Jak szacować ryzyko życia w systemach tak bardzo złożonych, że wymykają się pełnemu zrozumieniu? Co o zagrożeniach związanych ze sztuczną inteligencją mówi historia maszyny parowej? Na te pytania nie odpowie jedna dziedzina nauki. O utrapieniach, zadziwieniach i zachwyceniach wynikających z przekraczania granic wąskich specjalizacji mówią fizyk i filozof: prof. Marek Trippenbach oraz dr Sebastian Szymański z Centrum Badania Ryzyka Systemowego.

  pulsar

  6 kwietnia 2022
• Struktura

  Czy mechanika kwantowa wyklucza wolną wolę?

  Superdeterminizm mówi, że ludzkie wybory są iluzoryczne. Można, a dziś nawet trzeba, z tym dyskutować. Ostatnią rzeczą, jakiej potrzebujemy, jest teoria wzmacniająca nasz fatalizm.

  John Horgan

  17 marca 2022
• Struktura

  Inteligencja planetarna ratuje przed zagładą 

  Inteligentna może być jednostka, ale i zbiorowość – mrowisko, termitiera, kolonia śluzowców. Może też taka być cała planeta – twierdzą uczeni. A to daje cywilizacji szansę na długowieczność. 

  kj/pulsar

  3 marca 2022
• Struktura

  Czy istnieją uniwersalne prawa wojny?

  Uczeni starają się dociec źródeł konfliktów zbrojnych, uchwycić prawidłowości, zbadać uwarunkowania. Polemologia krąży jednak po obrzeżach naukowego mainstreamu i wciąż przypomina raczej alchemię.  

  Tomasz Targański

  1 marca 2022
• Struktura

  Im bardziej szukamy przestrzeni i czasu, tym bardziej ich nie ma

  Możliwe, że czasoprzestrzeń wyłania się z bardziej fundamentalnej rzeczywistości. Poznanie tego mechanizmu pozwoliłoby uporać się z jednym z najpilniejszych zadań w fizyce, zasypać przepaść pomiędzy ogólną teorią względności i mechaniką kwantową.

  Adam Becker

  1 marca 2022
• Struktura

  Czas zaklęty w kryształach

  Pojęcie „kryształ czasowy” większości z nas kojarzy się z jakimś magicznym artefaktem, który pozwala na podróże w czasie lub przewidywanie przyszłości. Nic z tych rzeczy! Niemniej kryształy czasowe są równie ciekawym obiektem badań.

  Justyna Jońca

  1 października 2020