Ziemia-woda-powietrze

• 
  Środowisko

  Historię Arktyki zapisał kosmiczny pył

  Jak zmieniał się zasięg lodu morskiego w ciągu ostatnich 30 tys. lat? Odpowiedź znaleźli badacze z University of Washington w Seattle.

  Andrzej Hołdys

  6 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Orki polują w rekinich „żłobkach”

  Te walenie zdają się gustować w wątrobach żarłaczy białych. Aby zdobyć swój przysmak, opracowały kilka nowatorskich technik łowieckich.

  Marta Alicja Trzeciak

  3 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Gorące (i życiodajne) wstrząsy

  Energia generowana podczas trzęsienia ziemi tylko w jednej dziesiątej jest przekształcana w fale sejsmiczne poruszające skałami. Reszta niemal w całości zmienia się w energię cieplną.

  (HOLD)

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Zaraźliwe wstrząsy

  Strefy subdukcji mogą „infekować” sąsiednie płyty tektoniczne.

  Evan Howell

  1 listopada 2025
• 
  Środowisko

  Najszybsze trzęsienie ziemi nastąpiło w Mjanmie

  Strefa, wzdłuż której pękały skały, przesuwała się z prędkością 5 km na sekundę. Wystarczyło półtorej minuty do wykonania cięcia o długości blisko 500 km. Badacze z Chin, Francji, Singapuru i USA przeanalizowali to tragiczne w skutkach zdarzenie.

  Andrzej Hołdys

  30 października 2025
• 
  Środowisko

  Otwornice mówią: zimno przyszło wcześniej

  Wielkie lądolody pojawiły się na półkuli północnej setki tysięcy lat przed początkiem plejstocenu – wskazują badania dawnych morskich mikroorganizmów.

  Andrzej Hołdys

  30 października 2025
• 
  Środowisko

  Giną żurawie. Dziesiątkuje je na zachodzie Europy ptasia grypa

  Martwe ptaki znajdowane są od Niemiec po Hiszpanię – na szlaku wędrówki z północnych rejonów kontynentu ku zimowiskom nad Morzem Śródziemnym.

  Jędrzej Winiecki

  27 października 2025
• 
  Środowisko

  Dinozaury nigdy nie oddałyby władzy nad światem

  „Do samego końca świetnie się miały. Dominowały na kuli ziemskiej, a ich upadek był nagły” – mówi Andrew Flynn, paleontolog z National Museum of Natural History w Waszyngtonie.

  Andrzej Hołdys

  23 października 2025
• 
  Środowisko

  Oceanom jest coraz mniej zielono

  Naukowcy są zaniepokojeni szybkim ubywaniem fitoplanktonu z mórz leżących w tropikalnych i umiarkowanie ciepłych strefach klimatycznych globu.

  Andrzej Hołdys

  17 października 2025
• 
  Środowisko

  Matematyka w jaskini, czyli wzór na stalagmity

  Odpowiedzi na pytanie, w jaki dokładnie sposób powstają te formy krasowe i dlaczego różnią się między sobą kształtem, szukali naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego, University of Florida i Slovenska akademija znanosti in umetnosti w Lublanie.

  Andrzej Hołdys

  14 października 2025
• 
  Technologia

  Okręt „Endurance” przegrał z lodem właściwie walkowerem

  Nowe badania rzucają nowe światło na słynną, choć zakończoną niepowodzeniem, ekspedycję polarną Ernesta Shackletona z 1915 r.

  Andrzej Hołdys

  6 października 2025
• 
  Środowisko

  Kolejny zły sezon dla lodowców. W Alpach i nie tylko

  W ciągu zaledwie jednej dekady objętość szwajcarskich lodowców zmniejszyła się o jedną czwartą. Około tysiąca najmniejszych z nich przestało istnieć.

  Andrzej Hołdys

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Tam, gdzie o przyrodę dba się specyficznie

  Nie wszędzie osoby administrujące ochroną dzikich zwierząt kierują się restrykcyjnymi zasadami. Do niektórych parków narodowych celowo wprowadzono zwierzęta z zupełnie innych regionów świata, inne tylko z nazwy należą do całego narodu, bo w gruncie rzeczy w całości lub częściowo znajdują się w rękach prywatnych. [Artykuł także do słuchania]

  Radosław Kożuszek

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Mięknący Środkowy Zachód

  Kontynentalny rdzeń USA może „skapywać” do wnętrza Ziemi.

  Meghan Bartels

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Polinezyjczy gonili deszcz

  Dlaczego tak długo nie byli zainteresowani wschodnią częścią Pacyfiku, po czym nagle ruszyli w jej kierunku?

  Andrzej Hołdys

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Najwyższy japoński wulkan milczy. A jeśli wybuchnie?

  Spokój Fudżi nie podoba się wulkanologom. Ostrzegają, że wcześniej czy później znów się odezwie. Za pomocą sztucznej inteligencji przygotowali symulację erupcji.

  Andrzej Hołdys

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Pył zawieszony: zabójca skuteczniejszy niż papierosy, alkohol czy samochody

  O ile dłużej ludzie by żyli, gdybyśmy przez cały rok oddychali czystym powietrzem? Raz w roku grupa naukowców z University of Chicago publikuje raport zawierający odpowiedź na to pytanie odnoszącą się do całego globu, różnych jego regionów oraz poszczególnych krajów.

  Andrzej Hołdys

  1 października 2025
• 
  Środowisko

  Świat ciemnieje. Na jednej półkuli szybciej

  Coraz mniej docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego ulega odbiciu i powraca w przestrzeń kosmiczną. Dlaczego asymetrycznie? Odpowiedzi szukał zespół badacza z NASA.

  Andrzej Hołdys

  30 września 2025
• 
  Środowisko

  40 ton leków rocznie trafia do rzek w Polsce. Trzeba ulepszyć metodę oczyszczania ścieków

  Niektóre medykamenty udaje się z wody usuwać. W przypadku innych proces ten jest nieefektywny. Ponadto same oczyszczalnie mogą być źródłem tego typu zanieczyszczeń. To wnioski z badań zespołu dr Pauliny Chaber-Jarlachowicz z Instytutu Ochrony Środowiska-PIB w sześciu oczyszczalniach ścieków.

  Marcin Rotkiewicz

  24 września 2025
• 
  Środowisko

  Koralowce: wyścig z czasem i ciepłem trwa. Finał nie zapowiada się dobrze

  Rafy koralowe stoją dziś na krawędzi kryzysu – stwierdza Zespół z University of Exeter, który zbadał ich ponad 400 w pobliżu Florydy i Meksyku oraz wyspy Bonaire.

  Jolanta Iwańczuk

  17 września 2025