Ziemia-woda-powietrze

• 
  Środowisko

  Zmiana planów?

  Nieosiągnięcie celu klimatycznego nie oznacza, że musimy się poddać.

  Andy Reisinger

  1 sierpnia 2025
• 
  Środowisko

  Arktyka do ponownego zmrożenia

  Naukowcy próbują odbudować lód morski w Arktyce, aby odbijał w kosmos więcej promieniowana słonecznego.

  Alec Luhn

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Cenne REE

  Pierwiastki ziem rzadkich to obecnie surowiec strategiczny, niezbędny w produkcji wielu towarów – od zapalniczek przez elektronikę aż po zaawansowane systemy wojskowe.

  Mirosław Dworniczak

  1 sierpnia 2025
• 
  Środowisko

  Płynie we wnętrzu Ziemi

  Tysiące kilometrów pod nami znajduje się materia o niezwykłych właściwościach, od której zależy zewnętrzny wizerunek naszego globu.

  (HOLD)

  1 sierpnia 2025
• 
  Środowisko

  Wyspy barierowe: Natura zaczęła, a później człowiek jadł

  Ocean bywa bezwzględny wobec takich skrawków lądu. To usypuje je, to niszczy, a w międzyczasie zmienia ich kształt, przesuwa, powiększa lub dla odmiany okrada z piasku. Jakim cudem więc wciąż trwają?

  Andrzej Hołdys

  31 lipca 2025
• 
  Środowisko

  W rowach oceanicznych rurkoczułkowcom żyje się świetnie

  Przestrzeń, w której panuje wieczny mrok i temperatura bliska zera, a ciśnienie jest tysiące razy wyższe niż na powierzchni, ma swoich mieszkańców. Któż by się jednak spodziewał, że są oni tak liczni i zróżnicowani?

  Andrzej Hołdys

  30 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Zapora w Nowej Kachowce: życie po ekobójstwie

  Wysadzenie zapory w Nowej Kachowce wywołało najpoważniejszą katastrofę środowiskową nowożytnej Europy. I uruchomiło wielki przyrodniczy eksperyment. [Artykuł także do słuchania]

  Jędrzej Winiecki

  29 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Piorun nie powstanie bez promieniowania

  W jaki dokładnie sposób dochodzi do powstania wyładowania atmosferycznego? Badacze z Pennsylvania State University opisali najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń.

  Andrzej Hołdys

  28 lipca 2025
• 
  Struktura

  Historia artykułu w „Science” w bardzo długich aktach

  Życie może opierać się nie na fosforze, a na arsenie – pracę z tak sensacyjną tezą opublikowało w 2011 r. renomowane czasopismo. Burza, która się z jej powodu rozpętała, trwała w różnym nasileniu 15 lat. I w końcu sprawa znalazła swój finał. [Artykuł także do słuchania]

  Piotr Panek

  28 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Oceany się grzeją, więc nadciąga kryzys

  Przez 525 kolejnych dni powierzchnia północnego Atlantyku miała temperaturę znacznie wyższą od normy. Rekordowo rozgrzany był również Pacyfik. „Obserwujemy fundamentalną zmianę w przepływach energii cieplnej pomiędzy atmosferą i hydrosferą” – ostrzegają naukowcy.

  Andrzej Hołdys

  24 lipca 2025
• 
  Struktura

  Moja, twoja, nasza. O konfliktach wokół rzek transgranicznych

  Zmiana klimatu może sprawić, że w niektórych regionach spory o wodę, z którymi już mamy do czynienia, staną się jeszcze ostrzejsze i mogą przeradzać w wojny. Na razie są jednak przykłady na to, że rozsądek może wygrać z emocjami. [Artykuł także do słuchania]

  Andrzej Hołdys

  21 lipca 2025
• 
  Technologia

  Trzęsienia ziemi: smartfon jak anioł stróż

  Naukowcy stworzyli system rejestracji wstrząsów i ostrzegania przed nimi. Szybkością i dokładnością dorównuje on tym opartym na sejsmometrach.

  Andrzej Hołdys

  17 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Ni pies, ni wirus. Odkryto mikroba, który rzuca wyzwanie definicji życia

  Prowadzi tak skrajnie pasożytniczy tryb życia, że pozbył się niemal wszystkich funkcji życiowych. I wygląda na to, że nie jest w oceanicznych wodach jedyny.

  Marcin Rotkiewicz

  14 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Siarka schładza Ziemię ostatnio coraz mniej

  Chiny starają się poprawić jakość powietrza, bo jego zanieczyszczenie odpowiada za ok. milion zgonów rocznie (ocena WHO). Ich działania mają jednak niekorzystny skutek uboczny – twierdzą geofizycy z University f Reading.

  Andrzej Hołdys

  14 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Gdy znika lód, budzą się wulkany

  Dzieje Mocho-Choshuenco w południowych Andach – od plejstocenu aż po czasy współczesne – przeanalizowali badacze z Chile i USA. Wyniki wskazują, że pod pewnymi względami nie jest on wyjątkowy.

  Jolanta Iwańczuk

  8 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Bazalt może pomóc planecie i rolnikom. Byle się nie spieszyć

  Rozsypywanie pokruszonego kamienia na polach uprawnych to niedrogi sposób na usuwanie CO2 z powietrza i równoczesne zwiększenie plonów. Jednak wiąże się ze znaczną ekspansją górnictwa. [Artykuł także do słuchania]

  Douglas Fox

  1 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Trzęsienie jonosfery

  Drżenia ziemi powodują powstawanie w atmosferze fal sejsmicznych, mogących zakłócać pracę satelitów.

  (HOLD)

  1 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Tam, gdzie wodą jest piasek. Niezwykłe miejsce w Australii

  Istnieją na świecie rośliny, które mimo niedoboru wilgoci wyglądają pięknie, a odpowiednie ich zestawienie pozwala stworzyć prawdziwy ogród. [Artykuł także do słuchania]

  Radosław Kożuszek

  1 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Czy wodorosty przetrwają w cieplejszym klimacie?

  W oceanach całego świata – od mglistych brzegów północno-zachodniego Pacyfiku po szalone wiry wokół Tasmanii – lasy wodorostów znikają, ale zarazem w ich własnych komórkach może się znajdować plan ocalenia.

  Avery Schuyler Nunn

  1 lipca 2025
• 
  Środowisko

  Głębinowy dziwak wreszcie zdradził tożsamość

  Całkowita ciemność. Miażdżące ciśnienie. Lodowaty chłód. „Obszar północnego Pacyfiku, głębokość od około 1000 do 4000 m – to jedno z najmniej przyjaznych miejsc na Ziemi. Ale nie przeszkodziło to pewnemu delikatnemu, zagadkowemu mięczakowi w zadomowieniu się w tej nieprzyjaznej przestrzeni.

  Jude Coleman

  1 lipca 2025