Geniusz i szaleństwo

• Struktura

  Frank Wilczek dostaje Duchowego Nobla

  Od pół wieku Nagroda Templetona jest źródłem nieustających kontrowersji. Wśród jej laureatów są i święci, i uczeni. Zasłużeni mniej i bardziej. Fizyk Frank Wilczek należy do tych ostatnich. A przy tym uprawia dywersję na tyłach.

  Karol Jałochowski

  11 maja 2022
• Człowiek

  Niewieści rozum ku nauce ostry a prędki

  Dziś, przynajmniej w Europie, kobiety częściej niż mężczyźni mogą pochwalić się dyplomem ukończenia studiów wyższych. Jednak ich droga do edukacji była wyboista i długa.

  Katarzyna Sokołowska

  1 maja 2022
• Człowiek

  Astronomki świecą własnym, silnym światłem

  Są buńczuczne. Nie chcą dopasowywać się do archaicznych standardów, walczą z ograniczeniami i uprzedzeniami. Mają wielkie ambicje naukowe i nie zamierzają z nich rezygnować. Nowe pokolenie badaczek rozpoczyna rewolucję w kulturze akademickiej.

  Ann Finkbeiner

  1 maja 2022
• Kosmos

  Tak, byłam pionierką

  Jeśli naprawdę lubisz fizykę, jest wielce prawdopodobne, że jesteś w tym dobra – mówi odkrywczyni pulsarów Jocelyn Bell Burnell.

  Beata Kenig

  25 kwietnia 2022
• Człowiek

  H.M.E. Umysł logocentryczny

  Jeżeli przyjmiemy, że język matematyki to mowa Bogów, a poezja stanowi tej mowy przekład, to rolę bezstronnego negocjatora obsadza w tej diadzie Hans Magnus Enzenzberger.

  Krzysztof Siwczyk

  22 kwietnia 2022
• Człowiek

  Kartezjusz nie jest taki zły

  Nie da się wyjaśnić świadomości jako czegoś co „pojawia się”, gdy zachodzą bardzo złożone procesy neurologiczne – filozof Jan Hartman kontruje tezy Antonia Damasio.

  Jan Hartman

  19 kwietnia 2022
• Opinie

  Trucizna szczęścia nie daje

  Astrologia, odprysk wszechogarniającej reakcyjnej odpowiedzi na Oświecenie, nie jest lekarstwem na samotność.

  Jerzy Kowalski-Glikman

  15 kwietnia 2022
• Opinie

  Jak Sierotka świętego rozebrał

  Jeden nagi derwisz widziany w Damaszku zaszkodził wszystkim innym: do języka weszło powiedzenie „goły jak święty turecki”. Czas pożegnać tę lingwistyczną ramotę.

  Jerzy Rohoziński

  14 kwietnia 2022
• Człowiek

  To idzie naukowa młodość

  Znamy tegorocznych laureatów konkursu „Odkrycia” – Polska Edycja EUCYS. Trójka będzie repreprezentowała Polskę podczas międzynarodowych finałów w Lejdzie.

  pulsar patronuje

  8 kwietnia 2022
• Człowiek

  Kochajmy się, czyli tajemnica życia prawie wiecznego

  Jak skutecznie zmniejszyć ryzyko przedwczesnej śmierci? Czy warto katować się na siłowni? Po jaki narkotyk można sięgnąć bezkarnie, by poczuć się dobrze i odnaleźć sens życia? Marta Zaraska, pisarka i dziennikarka naukowa współpracująca z „Washington Post”, „Scientific American”, „The Atlantic” i POLITYKĄ, przeanalizowała 600 prac naukowych, by znaleźć odpowiedzi na te pytania. Owocem jest ukazująca się właśnie w Polsce książka „Tajemnice długowieczności. Jak przyjaźń, optymizm i życzliwość pomagają dożyć stu lat”. O niej właśnie rozmawiamy.

  pulsar

  30 marca 2022
• Opinie

  Firmowi władcy motyli

  Jakie szanse na sukces mieliby aktorzy, gdyby w trakcie spektaklu na scenę co chwila wchodził reżyser i pouczał ich, jak mają grać? Takie, jak pracownicy, którym nad głowami wciąż stoją szefowie: żadne.

  Jarosław Marek Spychała

  27 marca 2022
• Człowiek

  Piękno siłą napędową naukowców

  Zachwyt w biologii czy fizyce wiąże się z wyższym poziomem satysfakcji z pracy i lepszym zdrowiem psychicznym badaczy. Ale nie wszyscy zachwycają się jednakowo.

  pulsar

  23 marca 2022
• Człowiek

  Babcia zdobywa Nobla

  Pod takim tytułem londyński dziennik „Daily Mail” podał w październiku 1964 r. sensacyjną wiadomość o przyznaniu Nagrody z chemii angielskiej uczonej Dorothy Crowfoot-Hodgkin. Po Marii Skłodowskiej-Curie i jej córce Irene została ona trzecią kobietą wyróżnioną przez Komitet Noblowski.

  Andrzej Kajetan Wróblewski

  21 marca 2022
• Człowiek

  Jak William Harvey wzburzył krew

  Dzięki pomysłowym eksperymentom wykazał, że krew w organizmie krąży nieprzerwanie, a serce ją tłoczy jak pompa. W Anglii jego odkrycia przyjęto je bez zastrzeżeń, ale na kontynencie wielu lekarzy z niego drwiło. Reagował na to ze spokojem, podobnie jak w trakcie bitwy w 1642 r., kiedy czytał książkę do momentu, aż nieopodal upadła kula armatnia.

  Andrzej Kajetan Wróblewski

  21 marca 2022
• Struktura

  Siła nieczysta fizyki: Cohiba od Fidela

  Demon Maxwella leci w kulki i wespół z Wernerem Heisenbergiem wyjaśnia paradoksy mechaniki kwantowej. Opowiadanie naukowo-fantastyczne.

  Dagomir Kaszlikowski

  19 marca 2022
• Opinie

  Jak Hartmanowi kot się objawił

  Jeśli myślisz, że rozumiesz mechanikę kwantową, to nie rozumiesz mechaniki kwantowej – mawiał Richard Feynman. Ale nie każdy to rozumie.

  Jerzy Kowalski-Glikman

  4 marca 2022
• Opinie

  Co boli starego lewaka

  Kwarki, twarożki, pierś mlekiem brzemienna oraz seks z jesiennymi liśćmi… Mieszczańskim reakcjonistkom wszystko się skleja ze wszystkim.

  Jerzy Kowalski-Glikman

  4 marca 2022
• Człowiek

  Pan Gamow z Krainy Czarów

  Miał śmiały plan przepłynięcia kajakiem przez Morze Czarne z Krymu do Turcji, by uciec z ZSRR. W USA założył „RNA Tie Club”, którego członkowie musieli nosić wymyślone przez niego krawaty. A poza tym zaproponował m.in. teorię powstawania pierwiastków podczas wybuchu gwiazd supernowych.

  Andrzej Kajetan Wróblewski

  1 marca 2022
• Człowiek

  Vera Rubin: Wstrzymała uprzedzenia, poruszyła galaktyki

  Vera Rubin pokonała przeszkody stawiane kobietom w karierze naukowej, a wyniki jej badań do dziś dają do myślenia.

  Andrzej Kajetan Wróblewski

  1 lutego 2022
• Struktura

  Fizycy i chemicy pomagają archeologom

  Naukowcy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych wespół z archeologiami szukają zasad funkcjonowania paleolitycznych społeczności zbieracko-łowieckich z Wyżyny Sandomierskiej.

  Redakcja „Świata Nauki”

  1 lutego 2022