Genetyka i fizjologia

• 
  Zdrowie

  Fizyka płodności

  Domowy test jakości nasienia.

  Joanna Thompson

  1 sierpnia 2025
• 
  Zdrowie

  Zamknięte płuca

  Po wakacjach dzieci wrócą do dusznych klas, gdzie powietrze częściej szkodzi, niż pomaga. Jeśli w sierpniu o tym nie pomyślimy, we wrześniu będzie już za późno: zaczną się infekcje, bóle głowy, nasilenie rozmaitych chorób układu oddechowego.

  Paweł Walewski

  1 sierpnia 2025
• 
  Człowiek

  Niepotrzebne części człowieka

  Niektóre z nich zupełnie wyszły z użycia. Inne uważaliśmy za zbędne, a jednak są potrzebne.

  Ewa Nieckuła

  1 sierpnia 2025
• 
  Środowisko

  Zwierzęcy ból i stres

  Musimy wreszcie porzucić starożytną doktrynę uznającą zwierzęta za istoty pozbawione odczuwania. One także cierpią.

  Ewa Nieckuła

  1 sierpnia 2025
• 
  Zdrowie

  Czy krew pępowinowa to biologiczna polisa na życie?

  Do niej należeć miała przyszłość medycyny. Krew pępowinowa, unikatowy odpad łączący matkę z płodem, fascynuje naukowców ze względu na komórki macierzyste, które mogłyby przekształcić się w dowolny typ komórek, stanowiąc klucz do leczenia chorób uznawanych dziś za nieuleczalne.

  Paweł Walewski

  1 sierpnia 2025
• 
  Zdrowie

  Cukier może komplikować przebieg ciąży

  Nie tylko wysokie, ale i niskie stężenie glukozy wpływa na zdrowie płodu i noworodka – wynika z nowej analizy. Mamy do niej jednak pewne zastrzeżenia.

  Marta Alicja Trzeciak

  29 lipca 2025
• 
  Struktura

  Infekcja wirtualna, odporność realna

  Mózg potrafi postawić w stan gotowości układ immunologiczny, zanim dojdzie do fizycznego kontaktu z patogenem. Naukowcom udało się tego dowieść, ale wskazują w swoich badaniach pewne luki.

  Marcin Rotkiewicz

  28 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Czy w upalne dni i noce zniekształca się czas?

  Skoro w wysokich temperaturach tempo procesów biochemicznych wzrasta, to czy zegar biologiczny przyspiesza? To pytanie stało się punktem wyjścia do badań opublikowanych w „PLOS Computational Biology”.

  Marta Alicja Trzeciak

  22 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Łukasz Kaczmarek: Co zrobić, żeby poczuć zadowolenie z życia? Cokolwiek

  W przypadku tak zwanego optymalnego doświadczenia, znanego szerzej jako flow, ludzie są tak zaangażowani w działanie i tak skoncentrowani na tym, co robią, że zapominają o sobie i o całym świecie - mówi prof. Łukasz Kaczmarek, psycholog z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, specjalista od pozytywnych emocji. [Artykuł także do słuchania]

  Kasper Kalinowski

  22 lipca 2025
• 
  Człowiek

  W czasie grania mózg się nie nudzi

  Każde zadanie wykonywane wielokrotnie z czasem staje się nużące. To naturalna reakcja – chodzi o zjawisko adaptacji neuronalnej: powtarzalne bodźce wywołują coraz słabsze reakcje. Dlaczego więc gracze potrafią godzinami angażować się w pozornie monotonne czynności?

  Marcin Rotkiewicz

  21 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Obudzony człowiek nie włącza się jak światło

  Tuż po wstaniu z łóżka niemal każdy czuje się tak, jakby „przewody” w jego ciele nie były jeszcze prawidłowo podłączone: ruchy są mało precyzyjne, mowa niewyraźna, wzrok słabo wyostrzony. Dlaczego? Odpowiedź znaleźliśmy w „Current Biology”.

  Marta Alicja Trzeciak

  21 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Płeć dziecka to nie efekt rzutu monetą

  W niektórych rodzinach na świat przychodzi więcej dziewcząt, w innych – chłopców. Dlaczego? Odpowiedzieć spróbowali badacze z Harvard T.H. Chan School of Public Health.

  Marta Alicja Trzeciak

  18 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  mRNA uczy jelita samoobrony

  Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie okrężnicy to schorzenia, w których powstaje błędne koło procesów zapalnych. Badacze znaleźli sposób, by je zatrzymać. Testy przedkliniczne wypadają obiecująco.

  Marta Alicja Trzeciak

  17 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Nowotwór i chaos: związek długotrwały

  To ustalenie badaczy z USA ma potencjalne implikacje diagnostyczne i lecznicze.

  Marta Alicja Trzeciak

  17 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Które neurony rozpoznają, co było na obiad

  Związki pokarmowe do pojedynczych kosmków jelitowych wstrzykiwali badacze. Następnie analizowali dokładną ścieżkę komunikacji pomiędzy tymi strukturami a dwoma układami nerwowymi. Co w ten sposób sprawdzili?

  Marta Alicja Trzeciak

  14 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Grzyby atakujące układ oddechowy są coraz bardziej oporne na leki

  Pierwsze, pojedyncze, szczepy niewrażliwe na medykamenty pojawiły się 25 lat temu. Dziś jest ich ok. 2 tys. A na grzybicze infekcje zaczyna brakować terapii. Sytuację w Holandii podsumowali badacze.

  Marta Alicja Trzeciak

  10 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Odchudzone komórki tłuszczowe szybko zapominają o stresie

  Kiedy człowiek zrzuci zbędne kilogramy, dochodzi do usprawnienia gospodarki glukozowej, poprawy profilu lipidowego czy spadku markerów prozapalnych we krwi. Naukowcy właśnie dowiedzieli się, dlaczego.

  Marta Alicja Trzeciak

  9 lipca 2025
• 
  Struktura

  Tajemnicze przemiany wrzeciona podziałowego: klucz do rozwoju zarodka

  To odkrycie ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia, jak kontrolowany jest jeden z najważniejszych momentów w rozwoju organizmów. Otwiera także nowe perspektywy dla medycyny reprodukcyjnej i onkologii. [Artykuł także do słuchania]

  Jacek Kubiak

  7 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  I w dorosłym mózgu powstają nowe neurony

  Są nowe dowody w sprawie, o którą uczeni spierają się od lat. Dostarczyli je uczeni Karolinska Intitutet w pracy, która właśnie ukazała się w „Science”.

  Marta Alicja Trzeciak

  3 lipca 2025
• 
  Zdrowie

  Gdzie zaczyna się podział komórki. Badania istotne także dla onkologii

  Nowe światło na fundamentalne procesy kontrolujące podział komórek eukariotycznych rzuca praca opublikowana właśnie w „Nature”. Jej autorami są Paul Nurse – laureat Nagrody Nobla z dziedziny Fizjologii lub Medycyny z roku 2001, i jego współpracownik Nitin Kapadia.

  Jacek Kubiak

  1 lipca 2025