Genetyka i fizjologia

• 
  Człowiek

  Milion odkrytych wariantów, czyli niezwykła mozaika genetyczna Brazylii

  Sekwencje całych genomów 2723 osób z różnych grup etnicznych i regionów geograficznych przeanalizowali naukowcy. I potwierdzili, że Brazylijczycy to bardzo zróżnicowana genetycznie populacja. To jednak nie wszystkie wnioski z tych badań.

  Marcin Rotkiewicz

  15 maja 2025
• 
  Człowiek

  Sen i zdrowie: zależność, która badaczom się chyba przyśniła

  Autorzy tego badania mogli równie dobrze zapytać ankietowanych, jak sądzą, ile par butów powinien mieć człowiek, a następnie odnieść to do ich kondycji. Oczywiście, ocenianej subiektywnie, jak niemal wszystko w tej kanadyjsko-japońskiej pracy.

  Marta Alicja Trzeciak

  13 maja 2025
• 
  Człowiek

  „Kobietą morza” człowiek się rodzi. A później jest jeszcze lepiej

  Haenyeo to koreańska grupa kobiet z wyspy Jeju, która od stuleci zajmuje się nurkowaniem i połowem owoców morza. Ich ponadprzeciętne umiejętności zainteresowały badaczy z University of Utah.

  Marta Alicja Trzeciak

  5 maja 2025
• 
  Zdrowie

  Nowotwory: częścią terapii powinien być ruch

  Aktywność fizyczna nie tylko sprawia, że leczenie jest bardziej skuteczne. Łagodzi także skutki uboczne chemioterapii oraz poprawia jakość snu i ogólne samopoczucie pacjentów – stwierdzili chińscy badacze.

  Marta Alicja Trzeciak

  1 maja 2025
• 
  Zdrowie

  Nerki Szerpów pracują inaczej

  Większość osób wspinających się w bardzo wysokich górach w pewnym momencie doświadczy choroby wysokościowej. Natomiast rdzenni mieszkańcy górskich płaskowyżów Wyżyny Tybetańskiej zasiedlili główne pasmo Himalajów tak dawno temu, że znacznie lepiej niż mieszkańcy nizin przystosowali się ewolucyjnie do dużej wysokości bezwzględnej.

  Sasha Warren

  1 maja 2025
• 
  Struktura

  Dbajmy o skórę, ale z głową

  Mało kto czyta niewielkie etykiety na kosmetykach, a jeszcze mniej osób je analizuje. Warto wiedzieć, które składniki są w nich niezbędne, a które raczej wydumane.

  Mirosław Dworniczak

  1 maja 2025
• 
  Zdrowie

  Chodzić ze złamaniem?

  Wcześniejsze obciążanie złamanych kończyn sprzyja powrotowi do zdrowia.

  Lydia Denworth

  1 maja 2025
• 
  Zdrowie

  Nadmiar alkoholu, opioidów czy stymulantów postarza mózg

  Osoby nadużywające tych substancji psychoaktywnych powinny być poddawane podobnej terapii, co pacjenci w podeszłym wieku.

  Marta Alicja Trzeciak

  29 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Limfocytarny urodzony morderca działa jak śledczy

  Niektóre komórki NK zapamiętują cechy nowotworu, z którym walczyły w przeszłości, by lepiej przygotować się do jego dezaktywacji – wykazali naukowcy z Karolinska Institutet.

  Marta Alicja Trzeciak

  28 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  „Interwencyjne” leczenie nadciśnienia zmniejsza ryzyko demencji

  Konieczne jest wdrożenie łatwych do prowadzenia, ale skutecznych protokołów, które zmniejszą globalne obciążenie demencją – apelują autorzy pracy z „Nature Medicine”. I podają konkrety.

  Marta Alicja Trzeciak

  24 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Głos: to się podwyższa, obniża i neutralizuje

  Jak głos i sposób mówienia wiążą się z płcią? Jak modyfikuje się je u osób w procesie tranzycji? Opowiada Natalia Pancewicz, trenerka wokalna, prezeska Fundacji Przestrzeń Czułego Głosu. [Artykuł także do słuchania]

  Julia Zabrodzka

  22 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Mamuty: milion lat wędrówki z Syberii

  Mitochondrialne DNA od 34 trąbowców – 11 pochodziło z wczesnego i środkowego plejstocenu – przeanalizował międzynarodowy zespół naukowców. Dzięki temu wiadomo więcej o ich populacjach.

  Jolanta Iwańczuk

  17 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Komórki macierzyste: alternatywa w leczeniu choroby Parkinsona

  Nowe formy terapii zaproponowali badacze z Japonii i USA. Obie okazały się bezpieczne i efektywne.

  Wojciech Mikołuszko

  16 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Kobiety płacą wysoką cenę za dwunożność naszego gatunku

  Korzystając z pomocy AI, naukowcy zbadali, w jaki sposób natura starała się rozwiązać tzw. „dylemat położniczy”.

  Marcin Rotkiewicz

  10 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Osobom poczętym w chłodzie otyłość grozić nie może?

  Osoby spłodzone w okresie od października do kwietnia mają niższe BMI, szybszy metabolizm, bo mają więcej tzw. brunatnej tkanki tłuszczowej – ogłosili właśnie badacze. Badania prowadzili skrupulatnie, ale z wnioskami raczej przesadzili.

  Marta Alicja Trzeciak

  7 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Poranne mdłości ciężarnych: przypadłość bagatelizowana

  Patomechanizmem problemu, który dotyka 70–80 proc. kobiet w ciąży zajęła się amerykańska badaczka dr Marlena Fejzo. Za swoje badania otrzymała właśnie BioInnovation Institute & Science Translational Medicine Prize.

  Marta Alicja Trzeciak

  2 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Tajemnice nerwu błędnego

  Niezwykłe właściwości tego najdłuższego nerwu czaszkowego człowieka są kluczem do nowych terapii.

  Jena Pincott

  1 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Dużo szerszy problem

  Endometrioza wiąże się m.in. z migrenami i astmą.

  Lydia Denworth

  1 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Czy autyzm jest związany ze stanem zdrowia ciężarnej?

  Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ang. autism spectrum disorders, ASD) objawiają się nieprawidłowym rozwojem przed 3. rokiem życia oraz wadliwym funkcjonowaniem w zakresie interakcji społecznych, zachowania i komunikacji. Często towarzyszą im zaburzenia snu, fobie i napady złości.

  Katarzyna Kornicka-Garbowska

  1 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Połóg to zaledwie początek regeneracji organizmu kobiety

  Ciąża jest dla ustroju na tyle dużym obciążeniem, że niektóre jej organy wracają do normy dopiero po wielu miesiącach od porodu – wykazali na łamach „Science Advances” uczeni z Izraela i USA. Są i takie układy ciała, które nigdy nie odzyskują dawnego zdrowia.

  Marta Alicja Trzeciak

  31 marca 2025