Kultura i sztuka

• Struktura

  Kradzieże kolekcji archeologicznych: co zyskują złodzieje, a co traci ludzkość

  Berlin, Drezno, a kilka dni temu Manching – z niemieckich muzeów rabowane są złoto i klejnoty. Czy bezcenne artefakty da się skutecznie chronić?

  Agnieszka Krzemińska

  30 listopada 2022
• Struktura

  Marian Stala: Dostarczyciel horyzontów ogólnych

  Był dawcą syntez, z którymi można było polemizować. Im bardziej doinwestowywał krytycznie wielkości Miłosza czy Barańczaka, tym silniej motywował do działania kontestacyjnego, z którego kiełkowały języki równie silne etycznie i estetycznie niepodległe.

  Krzysztof Siwczyk

  13 listopada 2022
• Struktura

  Mamy rok 2022. I 5782. I 1444. Tak mówią różne kalendarze

  Choć przyzwyczailiśmy się w naszej części świata do tego, że odmierzamy daty w kalendarzu od narodzin Chrystusa, problem z rachubą czasu jest poważniejszy i starszy, niż nam się wydaje. Wystarczy wspomnieć, że trzy czwarte mieszkańców Ziemi używa do liczenia czasu innej numerologii niż nasza, a na świecie współistnieje blisko 40 różnych kalendarzy.

  Kamil Nadolski

  1 listopada 2022
• Struktura

  Tkaniny opowiadają o znaczeniu kobiet w świecie Wikingów

  Dawni archeolodzy byli zwykle mężczyznami, zainteresowanymi raczej męskimi niż kobiecymi zachowaniami. W rezultacie nasza wiedza o przeszłości jest skrajnie niepełna. W ostatnich latach próbuje się wypełnić tę lukę, po części przyglądając się bliżej pomijanym zwykle szczątkom, uważanym przez długi czas za nieistotne.

  Francine Russo

  1 listopada 2022
• Struktura

  Kopernikologia mniemana. Recenzja książki „Kopernik. Rewolucje”

  Toruński astronom w nowej biografii jest szpiegiem i politykiem, urzędnikiem i prawnikiem, kochankiem i duchownym. Meandry jego myśli naukowej Wojciecha Orlińskiego bliżej nie zainteresowały.

  Karol Jałochowski

  25 października 2022
• Struktura

  Fragmenty instrumentów, niejasne zapisy linii melodycznej. Czy można zrekonstruować muzykę antyczną

  Po co natura uwrażliwiła nas na dźwięki? Kiedy staliśmy się homo musicus? Jakże łatwiej byłoby odpowiadać na te i inne pytania, gdybyśmy mogli usłyszeć muzykę przodków.

  Agnieszka Krzemińska

  18 października 2022
• Człowiek

  Cezary Wodziński: Ostatni filozof Zachodu

  Zeszliśmy z peronu i natychmiastowo udaliśmy się na piwo. Widząc moje skrępowanie, Wodziński natychmiast skrócił dystans. Miał w sobie coś z szamana. Dosłownie zarażał sobą, choć własne ego podawał w dużej dawce ironii. Faktycznie zdawał się jakimś wcieleniem Sokratesa. Bardziej pytał, niż twierdził.

  Krzysztof Siwczyk

  14 października 2022
• Struktura

  Za oddanie głosu kobietom. Literacka Nagroda Nobla 2022 dla Annie Ernaux

  Laureatką Literackiej Nagrody Nobla 2022 została pisarka Annie Ernaux „za odwagę i kliniczną przenikliwość, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowania i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej”. Ernaux to prozaiczka i feministka, jedna z najważniejszych współczesnych pisarek francuskich.

  Sandra Wilk

  5 października 2022
• Struktura

  Dywany

  Mają fascynującą historię. A czasem stają się dziełami sztuki. Niestety są też domem dla szkodliwych dla nas organizmów.

  Mariusz Sepioło

  1 października 2022
• Człowiek

  Horst Bienek: brakujący duch czasu i miejsca

  Hasło reklamowe mojego miasta brzmi: przyszłość jest tu. Mało tego. W Gliwicach przyszłość już była. Bienek był jej prekursorem: twórczym kodyfikatorem siły, jaka płynie z doświadczenia kultur współistnienia i moderacji różnic między nami – ludźmi późnej nowoczesności, do której historia wróciła z wojennym koszmarem w Ukrainie.

  Krzysztof Siwczyk

  18 września 2022
• Struktura

  Maria Zmarz-Koczanowicz: Dokumentaliści nie mają czystego sumienia

  Co można nazwać dokumentem filmowym? Jak dociera się do prawdy? Czy obserwacja zaburza obserwowane zjawisko? Jakiego rodzaju narzędzi dokumentalistom wypada używać? Kiedy kreacja zaczyna być manipulacją? Podkast z prof. Marią Zmarz-Koczanowicz, wybitną reżyserką, autorką kilkudziesięciu dokumentów filmowych, wykładowczynią w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz nowej Szkole Historycznego Dokumentu Filmowego IBL, PAN, CKC, UW.

  pulsar

  14 września 2022
• Człowiek

  Masajscy wojownicy porzucają patriarchat

  Wykorzystali swoją popularność do edukacji w najbardziej znanym na świecie plemieniu Afryki. Walczą o zdelegalizowanie zwyczaju obrzezania kobiet, edukują o HIV/AIDS i biorą w obronę przyrodę.

  Sandra Wilk

  9 września 2022
• Człowiek

  Jolanta Brach-Czaina: człowiek z krwi, kości i mięsa

  Najkrótszy, poetycki tekst Szczelin istnienia to Powaga ścierek. Nie znam drugiego, równie pojemnego filozoficznie fragmentu, który posiłkuje się metaforą, a zarazem tej metafory sobie odmawia. Dokładnie tak jak z naszym życiem, które próbujemy rozciągać między obrzydliwą materialnością, a pragnieniem jej transgresji, w dowolnym kierunku, byle dalej od gnilnego zapachu mijającego czasu.

  Krzysztof Siwczyk

  15 sierpnia 2022
• Struktura

  Granice obrazka nie są granicami świata, czyli nauka w komiksie

  Jak w popularyzacji nauki sprawdza się medium komiksu – bękarta kultury posądzanego o infantylizm i powierzchowność.

  Michał Chudoliński

  1 sierpnia 2022
• Struktura

  Bez serc, bez ducha, czyli na czym polega magia robotów

  W sporze zwolenników i przeciwników bliskich relacji z robotami idzie nie tylko, ani nawet nie przede wszystkim, o magię robotów, lecz o magię ludzi.

  Maciej Musiał

  23 lipca 2022
• Opinie

  Pieprz przyniósł Wieprz, czyli dlaczego w Polsce się pieprzy

  Odpieprz się pan i nie pieprz bez sensu, bo w końcu pana ktoś opieprzy… Epoka Wielkich Odkryć Geograficznych pozostawiła niezatarte piętno na polskiej kuchni. Ale jeszcze większe chyba w naszym języku.

  Jerzy Rohoziński

  23 lipca 2022
• Struktura

  Adam Rusek: Nasi superbohaterowie są rachityczni, ale jeszcze się rozwiną

  Komiks. Czy za jego początki należy uznać paleolityczne malunki naskalne? Co ten gatunek wyprawia z ludzkim aparatem percepcji? Jaki wizerunek nauki i naukowca kreuje ów „grzyb na organizmie współczesnej sztuki”? A przede wszystkim – kim jest Biały Orzeł? Odpowiedzi na te ważkie pytania udziela Adam Rusek, socjolog, wybitny znawca opowieści obrazkowych, autor wydanej właśnie książki „KOMIKS POLSKI. Od Łapigrosza do Funky Kovala. Historia komiksu polskiego do roku 1989”.

  pulsar

  21 lipca 2022
• Struktura

  Śladami dawnych górników w poszukiwaniu uranu i zielonego złota

  Co wydobywali ludzie epoki kamiennej? Gdzie powstały kopalnie złota i srebra? Czym było zielone złoto? W której kopalni kryształy soli mają rozmiary nawet 0,5 m? Jaka kopalnia oferuje turystom wędrówkę na głębokości aż 600 m? Gdzie robotnicy przymusowi i więźniowie pozyskiwali uran dla ZSRR?

  Andrzej Hołdys

  1 lipca 2022
• Struktura

  Widokówki z mikroświata

  Justin Zoll robi zdjęcia wspaniałych krajobrazów bez wychodzenia z domu. Psychodeliczne obrazy fotografuje przez kupiony z drugiej ręki mikroskop Olympus BH2.

  Joanna Thompson

  1 lipca 2022
• Struktura

  Apiwtxa pokazują światu, jak żyć z naturą, a nie jej kosztem

  Tubylcze plemię w Amazonii proponuje, żeby w miejsce ideologii nieustannego „postępu”, wzrostu ekonomicznego i gospodarki opartej na eksploatacji natury, wprowadzić inny system społeczny i gospodarczy. Taki, w którym współpraca zajmuje wyższe miejsce niż rywalizacja, i w którym każda istota odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu całości.

  Carolina Schneider Comandulli

  1 lipca 2022