Kultura i sztuka

• Struktura

  Dywany

  Mają fascynującą historię. A czasem stają się dziełami sztuki. Niestety są też domem dla szkodliwych dla nas organizmów.

  Mariusz Sepioło

  1 października 2022
• Człowiek

  Horst Bienek: brakujący duch czasu i miejsca

  Hasło reklamowe mojego miasta brzmi: przyszłość jest tu. Mało tego. W Gliwicach przyszłość już była. Bienek był jej prekursorem: twórczym kodyfikatorem siły, jaka płynie z doświadczenia kultur współistnienia i moderacji różnic między nami – ludźmi późnej nowoczesności, do której historia wróciła z wojennym koszmarem w Ukrainie.

  Krzysztof Siwczyk

  18 września 2022
• Struktura

  Maria Zmarz-Koczanowicz: Dokumentaliści nie mają czystego sumienia

  Co można nazwać dokumentem filmowym? Jak dociera się do prawdy? Czy obserwacja zaburza obserwowane zjawisko? Jakiego rodzaju narzędzi dokumentalistom wypada używać? Kiedy kreacja zaczyna być manipulacją? Podkast z prof. Marią Zmarz-Koczanowicz, wybitną reżyserką, autorką kilkudziesięciu dokumentów filmowych, wykładowczynią w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz nowej Szkole Historycznego Dokumentu Filmowego IBL, PAN, CKC, UW.

  pulsar

  14 września 2022
• Człowiek

  Masajscy wojownicy porzucają patriarchat

  Wykorzystali swoją popularność do edukacji w najbardziej znanym na świecie plemieniu Afryki. Walczą o zdelegalizowanie zwyczaju obrzezania kobiet, edukują o HIV/AIDS i biorą w obronę przyrodę.

  Sandra Wilk

  9 września 2022
• Człowiek

  Jolanta Brach-Czaina: człowiek z krwi, kości i mięsa

  Najkrótszy, poetycki tekst Szczelin istnienia to Powaga ścierek. Nie znam drugiego, równie pojemnego filozoficznie fragmentu, który posiłkuje się metaforą, a zarazem tej metafory sobie odmawia. Dokładnie tak jak z naszym życiem, które próbujemy rozciągać między obrzydliwą materialnością, a pragnieniem jej transgresji, w dowolnym kierunku, byle dalej od gnilnego zapachu mijającego czasu.

  Krzysztof Siwczyk

  15 sierpnia 2022
• Struktura

  Granice obrazka nie są granicami świata, czyli nauka w komiksie

  Jak w popularyzacji nauki sprawdza się medium komiksu – bękarta kultury posądzanego o infantylizm i powierzchowność.

  Michał Chudoliński

  1 sierpnia 2022
• Struktura

  Bez serc, bez ducha, czyli na czym polega magia robotów

  W sporze zwolenników i przeciwników bliskich relacji z robotami idzie nie tylko, ani nawet nie przede wszystkim, o magię robotów, lecz o magię ludzi.

  Maciej Musiał

  23 lipca 2022
• Opinie

  Pieprz przyniósł Wieprz, czyli dlaczego w Polsce się pieprzy

  Odpieprz się pan i nie pieprz bez sensu, bo w końcu pana ktoś opieprzy… Epoka Wielkich Odkryć Geograficznych pozostawiła niezatarte piętno na polskiej kuchni. Ale jeszcze większe chyba w naszym języku.

  Jerzy Rohoziński

  23 lipca 2022
• Struktura

  Adam Rusek: Nasi superbohaterowie są rachityczni, ale jeszcze się rozwiną

  Komiks. Czy za jego początki należy uznać paleolityczne malunki naskalne? Co ten gatunek wyprawia z ludzkim aparatem percepcji? Jaki wizerunek nauki i naukowca kreuje ów „grzyb na organizmie współczesnej sztuki”? A przede wszystkim – kim jest Biały Orzeł? Odpowiedzi na te ważkie pytania udziela Adam Rusek, socjolog, wybitny znawca opowieści obrazkowych, autor wydanej właśnie książki „KOMIKS POLSKI. Od Łapigrosza do Funky Kovala. Historia komiksu polskiego do roku 1989”.

  pulsar

  21 lipca 2022
• Struktura

  Śladami dawnych górników w poszukiwaniu uranu i zielonego złota

  Co wydobywali ludzie epoki kamiennej? Gdzie powstały kopalnie złota i srebra? Czym było zielone złoto? W której kopalni kryształy soli mają rozmiary nawet 0,5 m? Jaka kopalnia oferuje turystom wędrówkę na głębokości aż 600 m? Gdzie robotnicy przymusowi i więźniowie pozyskiwali uran dla ZSRR?

  Andrzej Hołdys

  1 lipca 2022
• Struktura

  Widokówki z mikroświata

  Justin Zoll robi zdjęcia wspaniałych krajobrazów bez wychodzenia z domu. Psychodeliczne obrazy fotografuje przez kupiony z drugiej ręki mikroskop Olympus BH2.

  Joanna Thompson

  1 lipca 2022
• Struktura

  Apiwtxa pokazują światu, jak żyć z naturą, a nie jej kosztem

  Tubylcze plemię w Amazonii proponuje, żeby w miejsce ideologii nieustannego „postępu”, wzrostu ekonomicznego i gospodarki opartej na eksploatacji natury, wprowadzić inny system społeczny i gospodarczy. Taki, w którym współpraca zajmuje wyższe miejsce niż rywalizacja, i w którym każda istota odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu całości.

  Carolina Schneider Comandulli

  1 lipca 2022
• Człowiek

  Stephen Hawking: Mały wielki uczony

  Deifikowany za życia i uświęcony w trybie subito fizyk dopiero cztery lata po śmierci staje się bohaterem pierwszej rzeczowej i krytycznej biografii.

  Jerzy Kowalski-Glikman

  30 czerwca 2022
• Człowiek

  Malowidła naskalne są jak ekran kinowy

  Ruch przedmiotów artyści starali się pokazać już 7,5 tys. lat temu, a dźwięki wydawane przez ludzi i zwierzęta jeszcze wcześniej, bo w paleolicie. Niektórzy naukowcy widzą w takiej sztuce prymitywny kinematograf.

  Agnieszka Krzemińska

  29 czerwca 2022
• Opinie

  Requiem dla lekcji łaciny

  Nie namawiam, żeby wprowadzić w Polsce liceo classico. Rugowanie łaciny z Batorego i z innych renomowanych szkół nie powinno jednak się odbywać bezrefleksyjnie.

  Jan Kwapisz

  25 czerwca 2022
• Opinie

  „Jurassic World: Dominion”: nauka zaginiona w akcji

  Twórcy nowej odsłony opowieści o świecie dominowanym przez dinozaury być może mieli ambicje, by ich film był choć trochę popularnonaukowy. I na dobrych chęciach się skończyło.

  Piotr Panek

  13 czerwca 2022
• Struktura

  Paweł Frelik: Science fiction rozbija horyzonty zdarzeń

  Co było pierwsze – science czy fiction? Gdzie się podziały wielkie, rozpisane na dziesiątki tysiącleci, wizje przyszłości? Czy ludzka wyobraźnia skapitulowała przed złożonością świata? Jaka jest geneza wojen fandomów? Podkast z Pawłem Frelikiem, profesorem w Ośrodku Studiów Amerykańskich UW, który naukowo zajmuje się kulturami spekulatywnymi i współczesnymi mediami audiowizualnymi.

  pulsar

  2 czerwca 2022
• Człowiek

  W wojnie ginie wielowiekowa historia

  W czasie działań militarnych cierpią także bezcenne zabytki. Są niszczone w celach obronnych, wywożone do krajów agresorów i po prostu kradzione. Dziś tak dzieje się w Ukrainie.

  Agnieszka Krzemińska

  30 maja 2022
• Struktura

  Bity, kości, wspomnienia. Z czego ulepiona jest pamięć

  Jak umysł wiąże wspomnienia w sensowną całość? Jak nie dać się zasypać lawinie informacji wartych ocalenia? Jak ze szczątków i skał odzyskać wiedzę o przeszłości planety?

  pulsar

  28 maja 2022
• Struktura

  Karol Jałochowski: Patrzymy na arenę rzeczy minionych

  Werner Herzog mawiał, że oprócz twardej prawdy filmowej, jest jeszcze ta ekstatyczna. Te filmy spełniają ten postulat. Stoją w pół drogi między poezją i popularyzacją nauki. Zachowują równowagę między tymi dwoma sposobami opowiadania o świecie. Nie operują dosłownością, choć są bardzo merytoryczne. A emocje, które budzą, skłaniają do poważnych refleksji. O dokumentach popularnonaukowych w programie Krakowskiego Festiwalu Filmowego mówi Karol Jałochowski.

  pulsar

  25 maja 2022