Kultura i sztuka

• 
  Środowisko

  Rapa Nui. Fale dosłownie zmyją przeszłość

  Jeśli morze podniesie się o kilka metrów, jej kamienne dziedzictwo może zniknąć z horyzontu szybciej, niż sądzimy – a wraz z nim fragment historii ludzkości.

  Agnieszka Krzemińska

  18 sierpnia 2025
• 
  Człowiek

  Wojciech Śmieja: Pomaga mężczyznom nazwać lęki organizujące ich patriarchalną tresurę

  Nowa, pięknie ilustrowana książka Śmieji pisana jest z „wewnątrz” emocji dyskusji polityczno-społecznych, które toczymy jako zdezelowana wspólnota narodowa wokół paradygmatów męskości.

  Krzysztof Siwczyk

  17 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Biologie fantastyczne: „Jurassic World: Odrodzenie” [spojlery!]

  Bohaterowie nowego filmu z serii Jurassic z igłami w dłoniach i naiwną wiarą ruszają na tropikalny poligon absurdu.

  Marta Alicja Trzeciak

  8 sierpnia 2025
• 
  Człowiek

  Brian Merchant: Luddyści wiedzieli, co zostanie utracone, jeśli technologia będzie ważniejsza od człowieka

  Czego w dobie big techów i AI możemy się nauczyć od XIX-wiecznych buntowników? Odpowiada Brian Merchant, autor wydanej właśnie po polsku książki „Krew w maszynie”. [Artykuł także do słuchania]

  Kasper Kalinowski

  5 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Modlitwa do świetlików

  Poetycko...

  Genevieve Pfeiffer

  1 sierpnia 2025
• 
  Strona główna

  Kapusta

  Jerzy Bralczyk

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Witraże: światło zamiast słów

  Nie są obrazami, choć opowiadają historie. Nie są rzeźbami, choć tworzą przestrzeń. Witraże to jedyna sztuka, w której poświata staje się bohaterem niosącym opowieść, emocję, a czasem tylko kolorową ciszę. [Artykuł także do słuchania]

  Agnieszka Krzemińska

  1 sierpnia 2025
• 
  Człowiek

  Wstrząśnięte, zmieszane. Efekty uboczne masowych podróży

  Eksplozja turystyki ma swój początek w Hollywood, ale jej skutki odczuwa dziś nawet biegun północny.

  Andrzej Hołdys

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Dożynki

  Dawniej radość z zakończonych żniw przejawiano poprzez składanie darów dla bogów czy żywiołów. Wystawnymi ucztami dziękowano z kolei wszystkim tym, dzięki którym żniwa można było ukończyć. Po przyjęciu chrześcijaństwa za plony dziękowano Bogu, a po 1945 r. – władzy ludowej.

  Radosław Kożuszek

  1 sierpnia 2025
• 
  Struktura

  Książki, które wydobyto z brunatnego kurzu

  „Z moralnego punktu widzenia niesprawiedliwość, do której dochodziło w okresie nazistowskim, nie uległa przedawnieniu” – mówi prof. Enrico Schleiff, rektor Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfurt am Main. W kontekście zbiorów biblioteki tej uczelni.

  Katarzyna Czarnecka

  25 lipca 2025
• 
  Struktura

  Trzecia kultura Siwczyka. Ozzy Osbourne: Chory Lucyfer

  Patrząc na uziemionego ostatecznie w tronie Osbourne’a, chciałoby się mu rękę podać. Żeby jednak wstał. Niczym ten Łazarz. Skoro jednak nie da rady, pozostaje wiara w naukę. Ta w końcu da radę bardziej niż Lucyfer. Potrzeba tylko trochę czasu. [Muzyk zmarł 22 lipca 2025 r. - przyp. red.]

  Krzysztof Siwczyk

  18 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Czytanie to gatunkowa samowolka. Dlatego lubi je mózg

  41 procent Polaków przeczytało w 2024 roku jedną książkę. Uznano to za wynik względnie niezły, bo „zatrzymał się trend spadkowy”. To paradoks, że tym trzeba nam się cieszyć, gdy jednocześnie wciąż przybywa danych dowodzących pożytków z czytania. [Artykuł także do słuchania]

  Joanna Cieśla

  15 lipca 2025
• 
  Książki

  Premiery wydawnicze. Czerwiec 2025

  Co warto przeczytać?

  pulsar

  11 lipca 2025
• 
  Struktura

  Biologie fantastyczne. „Mission: Impossible – The Final Reckoning”: cuda na różnych wysokościach

  To, co wyczynia w tym – i nie tylko – filmie Ethan Hunt, jest naprawdę spektakularne. Czy z punktu widzenia biologii i fizjologii możliwe? Uwaga: spojlery!

  Marta Alicja Trzeciak

  10 lipca 2025
• 
  Struktura

  Życie w kolorze

  Poetycko...

  E. M. Teichman

  1 lipca 2025
• 
  Struktura

  Biologie fantastyczne. „Thunderbolts*”: studium samotności

  „Thunderbolts*” to przełamanie dotychczasowej konwencji kina superbohaterskiego. Choć na ekranie spotykają się tu złoczyńcy i wojownicy o nadprzyrodzonych zdolnościach, ich największym przeciwnikiem okazuje się samotność i poczucie izolacji. [Artykuł także do słuchania]

  Marta Alicja Trzeciak

  19 czerwca 2025
• 
  Struktura

  Enoch datuje zwoje z Qumran

  Rękopisy znad Morza Martwego są uznawane za jedno z najważniejszych znalezisk dla zrozumienia początków judaizmu i chrześcijaństwa. Choć ich ogólne datowanie obejmuje okres od III w. p.n.e. do II w., nie udawało się precyzyjnie określić wieku poszczególnych manuskryptów. Aż do dziś.

  Agnieszka Krzemińska

  4 czerwca 2025
• 
  Książki

  Premiery wydawnicze. Maj 2025

  Co warto przeczytać?

  pulsar

  1 czerwca 2025
• 
  Zdrowie

  „Dziennik wdzięczności” poprawia nastrój. Czy może także leczyć?

  Potrzeba więcej rygorystycznych badań oceniających skuteczność technik pisania ekspresywnego – apelują autorzy pracy opublikowanej w „PLOS One”.

  Marta Alicja Trzeciak

  26 maja 2025
• 
  Struktura

  Podkast 138. Karolina Mroziewicz: Tygiel rodzi wyjątkowe dzieła

  Dawne książki działały na wiele zmysłów jednocześnie. Były nośnikiem treści zamierzonej przez autora, ale też kroniką kontekstów politycznych oraz stanów ducha czytelników. Zapiski na ich marginesach utrwalały myśli, wrażenia, emocje, a w kolorach zdobień odbijały się kody lokalnej kultury. Rozmowa z dr Karoliną Mroziewicz z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, badaczką dzieł literatury dawnej.

  Karol Jałochowski

  22 maja 2025