Kosmos - strona 1

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Podglądanie kosmicznego ciepła

Kepler-1658 b ukazuje nam przyszłe losy Ziemi.

Ginąca planeta

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Ginąca planeta

Luty. Wieczorne planety

Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023

Luty. Wieczorne planety

Śmierć masywnej gwiazdy w głębi Wszechświata wywarła wpływ na ziemskie pioruny

Nocny błysk

Phil Plait

Scientific American z dnia 1 lutego 2023

Nocny błysk

Wyjątkowo wybuchowy glob w Układzie Słonecznym – najbliższy księżyc Jowisza – zadał naukowcom nową zagadkę. Czy rozwiąże ją sonda Juno?

Na Io dochodzi do zadziwiających erupcji

27 stycznia 2023

Próbki materii pobrane przez sondę Hayabusa z Itokawy każą zmienić sposób myślenia o dziejach asteroid i ochronie Ziemi przed obiektami nadlatującymi z kosmosu.

Asteroidy z gruzu są trwalsze i groźniejsze niż przypuszczaliśmy

25 stycznia 2023

Przestrzeń międzygwiazdowa może się wydawać zastraszająco pusta i zimna. Ale to z niej właśnie docierają na Ziemię związki organiczne niezbędne dla powstania i rozwoju życia.

Mroczna chemia kosmosu, czyli jak w świecie molekuł działał odpowiednik darwinowskiej ewolucji

Michał Różyczka

17 stycznia 2023

Gra toczy się o zrozumienie tego, w jaki sposób znany nam, uporządkowany Wszechświat wyłonił się z pierwotnego chaosu. Wczesne rewelacje, jakich dostarczył JWST, mogą przysłużyć się do napisania na nowo początkowych rozdziałów kosmicznej historii, która obejmuje nie tylko odległe epoki i dalekie galaktyki, ale także nasze istnienie tutaj, w dobrze znanej Drodze Mlecznej.

Zdjęcia z teleskopu Webba podważają modele powstawania galaktyk

Jonathan O’Callaghan

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Przełom w kosmologii

Minęło prawie 200 lat od wynalezienia fotografii, kiedy to ludzkości po raz pierwszy udało się bezpośrednio uchwycić i zarejestrować fotony po to, aby stworzyć obraz. Dziś wysoce złożone kamery na pokładzie teleskopu kosmicznego oddalonego o półtora miliona kilometrów wstrząsają naszą wiedzą o Wszechświecie, otwierając nowe okna na przestrzeń i czas.

Bogactwo „pustej” kosmicznej przestrzeni

Fabio Pacucci

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Bogactwo „pustej” przestrzeni

Za kulisami

Jak powstają obrazy JWST

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Za kulisami

Na wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zdjęciach znanych obiektów widać wiele nowych szczegółów

Kosmiczne portrety

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Kosmiczne portrety

Satelita Gaia tworzy najbardziej szczegółową i kompletną mapę gwiazd w naszej Galaktyce

Spis zawartości Drogi Mlecznej

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Spis zawartości Drogi Mlecznej

Galaktyki są strukturami bardzo skomplikowanymi. I choć trwają wiele miliardów lat, to podlegają procesom ewolucyjnym i po prostu się starzeją. Nasza Droga Mleczna również.

Gdy w galaktykach wieje

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Gdy w galaktykach wieje

Wraz z początkiem stycznia warto zaplanować kibicowanie misjom kosmicznym, które rozpoczną prace już w tym roku. A będzie ich całkiem sporo – kalendarz startowy jest bardzo wypełniony. Na co więc czekamy?

Jakie kosmiczne obserwacje rozpoczną się w 2023 r.

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Noworoczne prognozy

Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok. Nie oznacza to oczywiście jakiegoś ogromnego wydłużenia, ale jednak – już 1 stycznia dzień jest dłuższy od najkrótszego w roku o 6 min, a ta różnica stale się zwiększa.

Styczeń. Wieczór pełen planet

Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023

Styczeń. Wieczór pełen planet

Jak Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zmienia nasze spojrzenie na Wszechświat

Nowa era astronomii

Scientific American z dnia 1 stycznia 2023

Nowa era astronomii

Sonda Gaia zidentyfikowała starożytne olbrzymy, czyli gwiazdy, które powstały w bardzo wczesnym okresie formowania się naszej Galaktyki.

Biedne stare serce Drogi Mlecznej odnalezione

30 grudnia 2022

Czerwona Planeta podobnie jak Ziemia generowała pole magnetyczne. Dzięki kamieniowi o nazwie ALH84001 poznajemy szczegóły tego procesu. Coraz bardziej uprawniona jest myśl, że Mars sprzyjał życiu.

Szanse życia rosną. Meteoryt odsłania dzieje magnetyzmu Marsa

28 grudnia 2022

Dzięki nagranym dźwiękom ustalono jego rozmiary, na nawet liczbę ziarnek pyłu uderzających w łazika Perseverance.

„Diabeł pyłowy” z Marsa pierwszy raz dał się usłyszeć

13 grudnia 2022

Pół wieku temu ludzie po raz ostatni wylądowali na Srebrnym Globie. Za trzy lata Amerykanie chcą tam lecieć ponownie. Co to właściwie da ludzkości?

Od Apollo do Artemis – pytania o sens misji załogowych

6 grudnia 2022

Coraz więcej poszlak wskazuje, że na Czerwonej Planecie istniał kiedyś prawdziwy ocean.

Tajemnice Marsa

Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022

Tajemnice Marsa

Soczewkowanie i mikrosoczewkowanie grawitacyjne rozwijają się coraz bardziej i odkrywamy dzięki nim coraz więcej obiektów kosmicznych. W stosowaniu tych metod od lat mistrzami są polscy badacze.

Docieramy już do kosmicznych obiektów ekstremalnie dalekich, ciemnych lub samotnych

Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022

Zobaczyć niewidzialne

Ósmego grudnia Czerwona Planeta znajdzie się nie tylko w opozycji do Słońca, ale też za księżycową tarczą.

Mars w opozycji

Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022

Mars w opozycji

Nadchodzi zima. W tym roku rozpocznie się 21 grudnia o 22:48. Od tej pory dzień powoli zacznie się robić coraz dłuższy.

Grudzień. Niebo przełomu roku

Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022

Grudzień. Niebo przełomu roku

Ilość emisji gazów cieplarnianych z polskiego giganta namierzały satelita i OCO-3 umieszczony na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wkrótce będzie to norma.

Dwutlenek węgla z elektrowni Bełchatów widać z kosmosu

Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022

OCO patrzy na Bełchatów

Do korpusu rezerwowych astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) został wybrany polski naukowiec, dr Sławosz Uznański. Jeśli zostanie skierowany do uczestnictwa w którejś z misji ESA, stanie się drugim – po Mirosławie Hermaszewskim – Polakiem w kosmosie.

Sławosz Uznański dołącza do elitarnego grona astronautów

sw/pulsar

23 listopada 2022

Czy w dłuższej perspektywie Europa powinna wysyłać ludzi na Księżyc? Pod względem technicznym bylibyśmy w stanie to zrobić – mówi dr Josef Aschbacher, dyrektor generalny Europejskiej Agencji Kosmicznej, której Polska jest członkiem od 10 lat.

Josef Aschbacher: Europa jest przygotowana na wyprawy w kosmos

Paweł Ziemnicki

18 listopada 2022

Podkast

Anna Łosiak: Nie idźcie w stronę światła

Czy można uniknąć zderzenia z asteroidą? A jeśli nie, jakie będą skutki tego wydarzenia? Czy ziemianie mają już jakiś planetarny plan obrony przed intruzami z Układu Słonecznego? Odpowiada geolożka planetarna dr Anna Łosiak z Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu, która bada rozsiane po całej planecie małe kratery uderzeniowe. Analizuje też powierzchnię Czerwonej planety (na razie zdalnie), przygotowuje protokoły badawcze i współorganizuje Międzynarodowe zawody łazików marsjańskich.

pulsar

17 listopada 2022

Dziś wystartowała najpotężniejsza rakieta, jaką kiedykolwiek zbudowano. Zielone światło do jej odpalenia dała kobieta. Jako pierwsza w historii NASA.

Charlie Blackwell-Thompson wysłała w kosmos Artemis I

16 listopada 2022

„Osobiście wolałbym wyprowadzić wartości stałych fizycznych w oparciu o jakąś głębszą strukturę matematyczną, ale póki jej nie znamy, warto uściślić ograniczenia nakładane przez zasadę antropiczną. Jeśli takiej struktury znaleźć się nie uda, a antropiczne ograniczenia stałych okażą się bardzo silne, będzie to powód, by poważnie potraktować koncepcję zespołu światów, nawet gdyby miało się to komuś nie spodobać” – mówił Brandon Carter w 1973 r. Czy koncepcja wieloświata wciąż jest spekulacją?

Wieloświat: kiedyś spekulacja, dziś hipoteza oparta na podbudowie matematycznej

Michał Różyczka

16 listopada 2022

Państwo Środka stało się właśnie jednym z najpoważniejszych graczy w kosmicznym wyścigu. Teraz na celowniku ma Księżyc i Marsa.

Chiny zakończyły montaż swojej stacji orbitalnej

14 listopada 2022

Na trop tej intrygującej zbieżności zdarzeń wpadli naukowcy z Curtin University w Perth (Australia), gdy przeanalizowali próbki skał księżycowych przywiezionych w grudniu 2020 r. przez chińską sondę Chang’e 5.

Księżyc był bombardowany w tym samy czasie, co Ziemia

Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022

Srebrny Glob też dostawał łomot

Badania ruchu gwiazd w Drodze Mlecznej pozwoliły na odtworzenie fragmentu jej burzliwej przeszłości.

Kosmiczna archeologia

Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022

Kosmiczna archeologia

Układ podwójny, złożony z PSR J0952–0607 i jego towarzyszki, zwykłej gwiazdy, został odkryty już w 2017 r., ale dopiero teraz udało się dokładnie wyznaczyć masę pulsara, która okazała się rekordowa dla tego typu obiektów: to 2,35 masy Słońca.

Neutronowa czarna wdowa, czyli kogo i dlaczego pożera rekordowy pulsar

Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022

Neutronowa czarna wdowa

W układzie podwójnym w sąsiedniej galaktyce młoda masywna gwiazda o masie 25 Słońc ma niewidocznego towarzysza o masie co najmniej 9 Słońc. Czym on jest?

W mgławicy Tarantula znaleziono niewidzialną czarną dziurę

Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022

Uśpiona czarna dziura

Zima coraz bliżej. Wskazuje na to nie tylko pogoda, ale bardzo już długie noce. Na początku miesiąca noc trwa od 16:07 do 6:31, a pod koniec – od 15:28 do 7:21. Maleje również maksymalna wysokość Słońca nad horyzontem od 23,3° do 16,1°. Długie noce dostarczają nam wielu okazji do obserwacji rozgwieżdżonego nieba.

Listopad. Gwiazdy z Lwa

Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022

Listopad. Gwiazdy z Lwa

Pierwsze zdjęcia z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (James Webb Space Telescope; JWST), który po żmudnym procesie konstruowania został wystrzelony w grudniu ubiegłego roku, ujawniają nowe oblicze kosmosu, odsłaniając przepiękne, nigdy wcześniej niewidziane szczegóły. Dzięki misji JWST znacznie rozszerzymy wiedzę na różne tematy, począwszy od tego, jak ewoluują galaktyki, po skład atmosfer egzoplanet.

Głębszy wgląd w kosmos

Fionna M. D. Samuels

Scientific American z dnia 1 listopada 2022

Głębszy wgląd w kosmos

Organizmy podobne do bakterii mogły przetrwać pod powierzchnią Czerwonej planety miliony lat.

Rosną szanse na odnalezienie śladów życia na Marsie

29 października 2022

Dzięki analizie powierzchniowych fal sejsmicznych geofizycy dowiedzieli się więcej na temat budowy Czerwonej Planety. Kiedy będzie następna na to szansa – nie wiadomo.

Łupnięcie meteorytu pozwoliło na zerknięcie w skorupę Marsa

27 października 2022

Już jutro, 25 października 2022 r., czeka nas częściowe zaćmienie Słońca. Tego rodzaju zjawiska to nie tylko okazja do podziwiania wspaniałego kosmicznego mechanizmu, ale też szansa na naukowe badania.

Wtorek, samo południe: odkrywanie przez zaćmiewanie

24 października 2022

Wielu ludziom czarne dziury kojarzą się z mrokiem, który może nas pochłonąć. dla niektórych naukowców są one zagadką mogącą „pochłonąć” fizykę. Stanowią dziwny pomost między mechaniką kwantową a ogólną teorią względności, obnażając głębokie niedociągnięcia naszego pojmowania natury. Jednakże postęp w teorii i obserwacjach, z jakim mieliśmy niedawno do czynienia, pomaga rzucić światło na te tajemnicze obiekty. Ma to głębokie implikacje – nie tylko dla zrozumienia fenomenu czarnych dziur.

Rozwiązanie paradoksu czarnych dziur

Scientific American z dnia 1 października 2022

Rozwiązanie paradoksu czarnych dziur

Aby wyjaśnić zasadnicze paradoksy gnębiące współczesną fizykę nie wystarczy stosować mechanikę kwantową wyłącznie do materii obecnej w czarnych dziurach. Trzeba jeszcze potraktować kwantowo otaczającą je czasoprzestrzeń.

O czym zapomniał Stephen Hawking? Mechanikę kwantową i fizykę czarnych dziur łączyć trzeba śmielej

Ahmed Almheiri

Scientific American z dnia 1 października 2022

Czarne dziury, tunele czasoprzestrzenne i splątanie

Niedawne przełomy w fizyce czarnych dziur wymagały zrozumienia reżimu, w którym mechanika kwantowa i grawitacja są równie ważne. Mogą nam pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na najważniejsze pytania kosmologii kwantowej.

Kosmologia kwantowa. To nie jest kraj dla słabych ludzi

Edgar Shaghoulian

Scientific American z dnia 1 października 2022

Opowieść o dwóch horyzontach

Pierwsze zdjęcie giganta rezydującego w centrum Drogi Mlecznej otwiera nowe możliwości zrozumienia natury tych obiektów.

Nasza czarna dziura. Wiemy już, czym nie jest

Seth Fletcher

Scientific American z dnia 1 października 2022

Portret czarnej dziury

Rywalizujące zespoły badaczy osiągnęły przełom w wyjaśnieniu jednej z największych tajemnic fizyki

Rozwikłanie zagadki

George Musser

Scientific American z dnia 1 października 2022

Rozwikłanie zagadki

Czy z marsjańskiego dwutlenku węgla można wyprodukować tlen? Jaki charakter mają tamtejsze zorze polarne? Trzeba to wiedzieć, żeby dobrze się przygotować do eksploracji Czerwonej Planety.

Zdobywanie Marsa

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Zdobywanie Marsa

Srebrny Glob przeżywa drugą astronautyczną młodość.

Na Księżyc!

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Na Księżyc!

Pomimo trwających od lat działań, mających zatrzymać regularne zmiany czasu na letni lub zimowy, wiosną i jesienią nadal przestawiamy pory pobudki.

Październik. Zmiana czasu na sen

Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022

Październik. Zmiana czasu na sen

W powierzchnię Dimorphosa, niewielkiego księżyca planetoidy Didymos, w sposób kontrolowany uderzył ziemski impaktor. Jakie cele stawia przed sobą poświęcona temu misja DART? Czego dowiemy się już dziś, a czego dopiero za parę lat?

Strzałą w skałę, czyli testujemy metody obrony planetarnej

26 września 2022

Nieco na uboczu, w starym kontenerze, korzystając częściowo ze sprzętu z demobilu, grupa entuzjastów nadaje nowe znaczenie pojęciu łączności satelitarnej.

Księżycowy ping-pong, czyli radioamatorzy odbijają sygnały od ciał niebieskich

Przemysław Ziemacki

22 września 2022

Fizycy rozwikłali jedną z najważniejszych nierozwiązanych zagadek matematycznej teorii względności. Niektóry widzą w tym kamień milowy w jej rozwoju.

Zakołysaliśmy czarną dziurą, a ona to przetrwała

Jerzy Kowalski-Glikman

17 września 2022

O istnieniu planet pozasłonecznych wiemy od lat. Mamy na to obserwacyjne dowody. Dlaczego więc zdjęcie, które Teleskop Webba wykonał ciału niebieskiemu o nazwie HIP 65426 b ma przełomową wartość?

W kosmosie szukamy zjawisk egzotycznych, ale i tych nam bliskich

9 września 2022

Amerykańskiemu radioastronomowi zawdzięczamy m.in. słynny wzór na liczbę cywilizacji pozaziemskich oraz program SETI. Nie doczekał spełnienia się swojego największego marzenia.

Zmarł Frank Drake, najsłynniejszy poszukiwacz kosmitów

6 września 2022

Zestaw niewielkich urządzeń umieszczony na pokładzie łazika Preseverance wytwarza 6 g tlenu na godzinę. Większe mogą produkować takie ilości tego składnika paliwa rakietowego, że podróż powrotna załogi marsjańskich misji będzie możliwa.

„Marsjanie” wrócą na Ziemię, bo wyprodukują sobie tlen

Jest efektem burzliwych zjawisk we wszechświecie. Na Ziemi jesteśmy przed nim chronieni. Dalej jest gorzej. Intensywność promieniowania stawia pod znakiem zapytania bezpieczeństwo załóg długotrwałych i dalekich misji kosmicznych.

Promieniowanie kosmiczne tworzy, ale i zabija

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Promieniowanie z głębi kosmosu

Do jednego z najdalszych obiektów widocznych gołym okiem doprowadzi nas na niebie Kasjopeja.

Galaktyka Andromedy

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Galaktyka Andromedy

Wrzesień. Zasłonięty Uran

Trwa rywalizacja komercyjnych firm o możliwość lądowania na powierzchni Księżyca. Czy wiąże się ona na rozwój nowej gospodarki kosmicznej? I co na to naukowcy?

Wiedza i Życie z dnia 1 września 2022

Wrzesień. Zasłonięty Uran

Opinie

Loty na Księżyc: kto chce zaspokoić naukową ciekawość, a kto ma nadzieję na wielkie zyski

Rebecca Boyle

Scientific American z dnia 1 września 2022

Nowy wyścig na Księżyc

Start misji Artemis I będzie pierwszym krokiem do ponownego lądowania ludzi na Srebrnym Globie. A następnie do wyprawy na Marsa. Co wiemy o tym przedsięwzięciu?

Artemis I, czyli Amerykanie wracają na Księżyc

29 sierpnia 2022

Załogowa wyprawa na Czerwoną Planetę będzie musiała zapewnić sobie świeżą żywność. Naukowcy znaleźli sposób, jak może to zrobić.

Rośliny mogą rosnąć na marsjańskim gruncie

18 sierpnia 2022

Teoria Wielkiego Wybuchu jest poprawiana, udoskonalana i nieustannie zestawiana z nowymi danymi. Astronomowie fastrygują do niej różne koncepcje mające poszerzyć zakres stosowalności. Jedną z nich jest kosmiczna inflacja, do której być może doszło w zaraniu dziejów.

Inflacja jest zabójcza dla gospodarki, ale była życiodajna dla wszechświata

Michał Różyczka

16 sierpnia 2022

Jak się okazuje, za produkcję międzygwiezdnego pyłu odpowiadają kosmiczne eksplozje.

Pylące supernowe

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Pylące supernowe

Czterometrowe lustro teleskopu to gruba na 3,5 mm warstewka rtęci. W trakcie obserwacji zobaczy pas nieba prawie tak szeroki jak Księżyc w pełni.

Ciekły teleskop szykuje się do pracy

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Płynny teleskop

Opowiadają o tym pierwsze wyniki badań materiału z planetoidy Ryugu.

Niezwykłe początki Układu Słonecznego

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Niezwykłe początki Układu Słonecznego

Badacze uważają, że niekompletnie eksplodujący obiekt staje się taki dzięki rozdęciu.

Białe karły jaśnieją jako zombie

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Ocalona gwiazda

Sierpień. Miesiąc spadających gwiazd

Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2022

Sierpień. Miesiąc spadających gwiazd

Nowy satelita rejestruje najdrobniejsze szczegóły na powierzchni Ziemi, począwszy od stanu gleby, poprzez rozwój roślin, a skończywszy na rozrastaniu się miast

Niezłe widoki (na badania)

Megan I. Gannon

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Niezłe widoki (na badania)

Najbardziej oddalone od Ziemi statki kosmiczne wkraczają w nowe środowisko – przestrzeń międzygwiazdową. Za kolejne 16 700 lat pierwsy minie naszą najbliższą sąsiednią gwiazdę, Proximę Centauri. 3600 lat później uczyni to drugi. Będą krążyć po Galaktyce przez miliony lat.

Voyagery: misja aż do zniknięcia Słońca

Tim Folger

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Voyagery w drodze do gwiazd

Debata dotycząca pomiarów kluczowych parametrów kosmologicznych będzie miała wpływ na następną dekadę astrofizyki.

Nowe teleskopy znajdą wadę Modelu Standardowego

Anil Ananthaswamy

Scientific American z dnia 1 sierpnia 2022

Kosmiczny konflikt

Przez 4 mld lat we wnętrzu Ziemi nie było stałego jądra wewnętrznego. Narodziło się ono dopiero w przededniu paleozoicznej eksplozji życia – twierdzą autorzy nowych badań.

Życiodajna kula we wnętrzu Ziemi to nowy nabytek

28 lipca 2022

Niewiele brakowało, by sonda kosmiczna OSIRIS-REx wysłana po próbki na asteroidę Bennu została przez nią pochłonięta.

Bennu. Asteroida bardziej płynna niż stała

19 lipca 2022

NASA odsłania właśnie pierwsze, spektakularne obrazy prastarego Wszechświata zebrane przez aparaturę teleskopu kosmicznego Webba. Jak na nie patrzeć? Co przedstawiają? Jakie mają znaczenie dla nauki? Opowiada o tym dla pulsara Łukasz Tychoniec, astrofizyk z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w Garching w Niemczech.

Tańczące galaktyki, umierające gwiazdy, planety przyjazne życiu – Webb przesyła pierwsze obrazy

Łukasz Tychoniec

12 lipca 2022

Mamy 10 proc. szans, że w ciągu dekady fragmenty pojazdów kosmicznych zabiją kogoś na Ziemi. Można tego uniknąć, ale to kosztuje.

Rakiety latają, ale też spadają, głównie na południu

12 lipca 2022

Jest pierwszy obraz wczesnego Wszechświata wykonany w podczerwieni w ciągu jednego dnia pracy James Webb Space Telescope.

James Webb: jest pierwsze zdjęcie wczesnego wszechświata

pulsar

12 lipca 2022

Lipiec. Planety o poranku

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Lipiec. Planety o poranku

Jak wysyłać wiadomości do innych cywilizacji

Kosmiczna rozmowa

Daniel Oberhaus

Scientific American z dnia 1 lipca 2022

Kosmiczna rozmowa

Przykuły uwagę naukowców dopiero dwadzieścia lat po ich odkryciu. Wciąż niewiele o nich wiadomo. Jest już jednak cel, do którego można je wykorzystać: opracowanie mapy materii w całym Wszechświecie.

Szybkie błyski radiowe: eksplozje ekscytujących możliwości

Adam Mann

Scientific American z dnia 1 lipca 2022

Intrygujące kosmiczne wybuchy

Teleskop obserwował kosmos w podczerwieni z wysokości 14 km nad Ziemią.

Galaktyki z samolotu

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Galaktyki z samolotu

Pojawiła się teoria wyjaśniająca odmienny kolor dwóch lodowych olbrzymów.

Uran i Neptun: nieidealni bliźniacy

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Nieidealni bliźniacy

W próbkach zwietrzeliny, którą przywieźli na Ziemię astronauci z misji Apollo 11, Apollo 12 i Apollo 17, umieszczono nasiona bliskiego krewnego kalafiora i kapusty.

Rzodkiewnikowi nie najgorzej w księżycowej glebie

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Żyzny księżyc

Nowe obserwacje odległych gwiezdnych wysp pokazują, że ewolucją takich obiektów rządzą supermasywne czarne dziury rezydujące w ich centrum.

Niewidzialni władcy galaktyk

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Niewidzialni władcy galaktyk

Aby wykonać zdjęcie czarnej dziury z centrum naszej galaktyki, wykorzystano połączone siły kilkunastu teleskopów.

Teleskop horyzontu zdarzeń

Nasza galaktyka to tylko kropka w bardzo nieciekawym miejscu Wszechświata. Ale można z niej dojrzeć całą jego strukturę oraz ewolucję. O historii własnej oraz reszty kosmosu opowiada prof. Agnieszka Pollo, astrofizyczka z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2022

Teleskop horyzontu zdarzeń

Podkast

Agnieszka Pollo: Wszechświat to wanna pełna galaktyk

pulsar

22 czerwca 2022

Pierwszy raz nowym szefem słynnej placówki należącej do agencji kosmicznej nie został mężczyzna. Jet Propulsion Laboratory zaczęła kierować prof. Laurie Leshin.

Znakomita badaczka pokieruje laboratorium sond kosmicznych

6 czerwca 2022

Przyjemność z eksploracji kosmosu mogą nam popsuć bakterie. W warunkach pozbawionych grawitacji atakują komórki z dużo większym impetem niż na Ziemi.

Salmonella w kosmosie jest agresywniejsza

Paweł Walewski

3 czerwca 2022

Codziennie fotografowano stanowisko pracy, kuchnię i ścianę naprzeciw toalety w amerykańskiej części Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. To może pomóc w lepszym projektowaniu przyszłych statków kosmicznych. Ale nie tylko.

Archeologia ujawnia nawyki astronautów

Megan I. Gannon

Scientific American z dnia 1 czerwca 2022

Wykopaliska na orbicie

Chociaż niektórzy badacze wciąż tęsknią za czasami, gdy Pluton uznawano za pełnoprawną planetę, wyraźnie widać, że ten odległy glob znacznie różni się od pozostałych kuzynów Ziemi.

Orbita Plutona: spłaszczona, ale stabilna

Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2022

Tajemnice orbity Plutona

Ze wzniesień na Marsie spływają lodowce zamarzniętego dwutlenku węgla. Sto razy szybciej niż warstwy lodu wodnego.

Na Czerwonej Planecie płynie suchy lód

Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2022

Ruch lodu na Marsie

Dlaczego Wenus obraca się tak wolno i w dodatku w nietypową stronę?

Przekorna siostra Ziemi

Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2022

Dziwna siostra Ziemi

26 marca br. sonda Solar Orbiter zbliżyła się na rekordową odległość od Słońca – 48 mln km. Rozpoczęła serię niezwykłych badań i obserwacji, które wyjaśnią nam, jaka jest gwiazda Układu Słonecznego i matka naszego życia.

Dotknąć Słońca

Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2022

Dotknąć Słońca

Czerwiec. Najdłuższe dni

Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2022

Czerwiec. Najdłuższe dni

Nowe dane astrofizyczne oraz pewne problemy teoretyczne podają w wątpliwość długo hołubiony inflacyjny model wczesnego wszechświata i sugerują, że potrzebne są nowe idee.

Historia wczesnego Wszechświata jest wciąż otwarta

Anna Ijjas, Paul J. Steinhardt i Abraham Loeb

31 maja 2022

O tym, że w centrum naszej Galaktyki ukrywa się egzotyczny, supermasywny obiekt, wiemy od pół wieku. Dziś pierwszy raz widzimy jego zdjęcie.

Pierwszy portret naszej czarnej dziury

kj/pulsar

13 maja 2022

Być może nie żyjemy w pojedynczym Wszechświecie, ale w ogromnym zbiorze wszechświatów, zwanym wieloświatem. Koncepcja ta może być zgodna z liczącą 60 lat interpretacją fizyki w najdrobniejszych skalach.

Wszystko zdarza się sto razy

Yasunori Nomura

6 maja 2022

Odpowiedzi na to pytanie udzieliła Chandra, czyli satelita rengenowski, który obserwował pulsar PSR J2030+4415.

Jak antymateria ucieka z pulsara?

Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2022

Zagadkowe strugi

Szczęśliwy zbieg okoliczności umożliwił nam bliższe poznanie kosmicznej pogody na najmniejszej planecie Układu Słonecznego.

Burze na Merkurym

Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2022

Burze na Merkurym

W jaki sposób skalibrować i wzajemnie porównywać wyniki przekazywane przez poszczególne instrumenty?

Prawdę znajdziemy w świetle Księżyca

Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2022

Prawda w świetle Księżyca

Wiele widzianych na niebie obiektów przypomina coś, co już znamy – pizzę, reflektor, obrączkę, statek kosmiczny, pegaza, meduzy, ryby czy gitarę. Inne wyglądają jak pojazd obcych albo ich gigantyczne reflektory. Czym naprawdę są?

Spektakularny kosmos

Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2022

Spektakularny kosmos

Powiększa się układ planetarny najbliższej Słońca gwiazdy.

Pierwsza z gwiazd