Mózg i umysł

• 
  Człowiek

  Język w umyśle

  Gramatyka wpływa na sposób, w jaki myślimy.

  Gayoung Lee

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Sztuczna drzemka

  Elektryczna stymulacja rozstraja mózg – z dobrym skutkiem.

  Simom Makin

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Między wyzwaniem a frustracją. Stan, który sprzyja uczeniu się

  Naukowcy łączą procesy mózgowe, które leżą u podstaw chęci poznania, co generalnie uważamy za ciekawość. Ustalają, w jaki sposób mózg skupia się na rzeczach nowych, radzi sobie z niepewnością, uruchamia sieci gratyfikacyjne i utrwala to, co zapamiętaliśmy. Zaczynają również rozumieć, dlaczego ciekawość rodzi niekiedy bardzo poważne konsekwencje. [Artykuł także do słuchania]

  Lydia Denworth

  1 czerwca 2025
• 
  Zdrowie

  Karma dla neuronów

  Jak spowolnić starzenie mózgu? Czy jakieś suplementy diety lub leki w tym pomagają?

  Paweł Walewski

  1 czerwca 2025
• 
  Strona główna

  W krainie marzeń

  Krzysztof Szymborski

  1 czerwca 2025
• 
  Zdrowie

  Mózg widzi to, co miało być, a czego nie ma

  Zespół naukowców z University College London i Imperial College London postanowił sprawdzić, co dzieje się w hipokampie, gdy spodziewa się on bodźca, a ten nie nadchodzi. Okazało, że dzieje się wiele.

  Maria Zguda

  29 maja 2025
• 
  Zdrowie

  „Dziennik wdzięczności” poprawia nastrój. Czy może także leczyć?

  Potrzeba więcej rygorystycznych badań oceniających skuteczność technik pisania ekspresywnego – apelują autorzy pracy opublikowanej w „PLOS One”.

  Marta Alicja Trzeciak

  26 maja 2025
• 
  Człowiek

  Zakazy: płachta na byka, która może przestać działać

  Tu nie będzie można palić. A tu będzie ograniczenie prędkości. Psychologiczny mechanizm oporu wobec tego typu przepisów – lub zgody na nie – przebadali autorzy artykułu, który wkrótce ukaże się na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”.

  Tomasz Targański

  19 maja 2025
• 
  Człowiek

  Uzależnienia: terapia zaczyna się od traumy

  Cierpienie, które skłania ku uzależnieniu, nie musi być jawne i wyraźne. Może być pozornie przyziemne, jak w moim przypadku wychowanie przez cierpiących na depresję rodziców i sekowanie w szkole. [Artykuł także do słuchania]

  Maia Szalavitz

  1 maja 2025
• 
  Zdrowie

  „Interwencyjne” leczenie nadciśnienia zmniejsza ryzyko demencji

  Konieczne jest wdrożenie łatwych do prowadzenia, ale skutecznych protokołów, które zmniejszą globalne obciążenie demencją – apelują autorzy pracy z „Nature Medicine”. I podają konkrety.

  Marta Alicja Trzeciak

  24 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  „Cyfrowa demencja” to chyba jednak mit

  Zgodnie z tą hipotezą długotrwały kontakt z technologią może pogarszać sprawność poznawczą. Najnowsze badania wskazują jednak, że wręcz ją poprawia.

  Marta Alicja Trzeciak

  14 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Olśnienie przychodzi w spokoju

  Jest bardzo kruche. Przynosi nowe pomysły, stwarza nowe perspektywy, poprawia nastrój, zwiększa tolerancję na ryzyko i wzmacnia zdolność odróżniania prawdy od fikcji. Niepokój i niedobór snu mogą jednak ten cenny efekt tłumić. [Artykuł także do słuchania]

  John Kounios, Yvette Kounios

  1 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Epidemia bólu głowy

  Migrena to najczęściej występująca choroba neurologiczna. Sprawia, że nawet proste czynności wydają się niewykonalne. Zmusza do leżenia w łóżku, wygłuszenia wszystkich hałasów, zaciemnienia okien. Powoduje torsje.

  Ewa Nieckuła

  1 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Ludzki mózg jest wspaniały, tyle że ślamazarny

  Narządy zmysłów – wzrok, węch i słuch – działają około 100 000 000 razy szybciej niż procesy poznawcze. „Zestawienie tych liczb świadczy o ogromnej luce, a z tego wynikają interesujące nowe możliwości i sposoby prowadzenia badań.

  Rachel Nuwer

  1 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Tajemnice nerwu błędnego

  Niezwykłe właściwości tego najdłuższego nerwu czaszkowego człowieka są kluczem do nowych terapii.

  Jena Pincott

  1 kwietnia 2025
• 
  Człowiek

  Czy umiesz ocenić, który węzeł jest mocniejszy?

  Większość ludzi tego nie potrafi.

  Clara Moskowitz

  1 kwietnia 2025
• 
  Zdrowie

  Wspomnienia tworzą się już od pierwszego roku życia. Dlaczego znikają?

  Najnowsze badania z wykorzystaniem neuroobrazowania rzucają nowe światło na tzw. amnezję dziecięcą.

  Marcin Rotkiewicz

  20 marca 2025
• 
  Człowiek

  Dźwięk bywa dla mózgu widoczny

  Echolokacja umożliwia niektórym osobom jazdę na rowerze lub grę w koszykówkę, mimo że są od dziecka niewidome. By orientować się w otoczeniu, zwykle wydają głośne, ostre mlaski językiem, słuchając różnic między odbijanymi od przedmiotów dźwiękami.

  Simon Makin

  1 marca 2025
• 
  Struktura

  Niezniszczalny mózg

  Nieprawidłowo zwinięte białka konserwują mózgi przez tysiące lat.

  Kermit Pattison

  1 marca 2025
• 
  Struktura

  Podkast 125. Aleksandra Pękowska: Widzimy tylko małą część prawdy

  Wspierają, goją, karmią, bronią, asystują. Czym są astrocyty – milczący bohaterowie drugiego planu, bez których funkcjonowanie neuronów byłoby niemożliwe? Rozmowa z badaczką tych niezwykłych komórek, dr hab. Aleksandrą Pękowską, profesorką Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, kierowniczką Dioscuri Centre for Chromatin Biology and Epigenomics.

  Karol Jałochowski

  21 lutego 2025