Jednostka i społeczeństwo

• 
  Człowiek

  Reżyserzy władzy

  W polityce przypadki nie istnieją. Za każdym ważnym politykiem stoi spin doctor ze starannie opracowaną strategią politycznego PR-u.

  Kamil Nadolski

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Marihuana a psychozy u nastolatków

  Młodzi ludzie mają dostęp do bardzo silnie działających konopi. Rodzice powinni mieć świadomość ryzyka.

  Carrie e. Bearden

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Zgonom z przegrzania mogą zapobiec odpowiednie przepisy

  Ekstremalne, wydłużające się fale upałów stają się w USA coraz częstsze, ale rząd reaguje na ten fakt niespiesznie.

  Redakcja Scientific American

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Wiking nieoczywisty

  Do tej pory Skandynawowie kojarzyli nam się wyłącznie z najeźdźcami. Nowe ustalenia archeologów odkrywają nieznane oblicze ludów Północy.

  Kamil Nadolski

  1 lipca 2025
• 
  Człowiek

  Ukryte koszty

  Kiedy mężczyźni cierpią z powodu izolacji społecznej, kobiety też mogą płacić za to wysoką cenę.

  Angelica Puzio Ferrara, Dylan Vergara

  1 lipca 2025
• 
  Struktura

  Wymiary przestrzeni: Niemądry krzyk ulicznych plemion

  Kierowcy muszą walczyć z rowerzystami i pieszymi, żeby mieć więcej miejsca na drogach? To fałsz. A jaka jest prawda? [Artykuł także do słuchania]

  Marcin Skrzypek

  30 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Nastolatkowie ryzykują, bo bardzo chcą nagrody

  Pomóc komuś, choć można na tym stracić czy wzbogacić się jego kosztem? Co przed taką decyzją i po niej dzieje się w mózgu, sprawdzili badacze z Shahid Beheshti University w Teheranie.

  Maria Zguda

  23 czerwca 2025
• 
  Zdrowie

  Nowa wersja CAR-T – zwrot w leczeniu chorób autoimmunologicznych?

  Bez pobierania limfocytów T, wirusów i chemioterapii. W najbliższej przyszłości może tak będzie się leczyć toczeń, stwardnienie rozsiane czy łuszczycę – stwierdzili właśnie naukowcy.

  Wojciech Mikołuszko

  18 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Jak ludzie nauczyli się żyć wszędzie

  Kluczem do sukcesu Homo sapiens nie była rewolucja technologiczna czy nagły skok intelektualny, lecz stopniowe poszerzanie „niszy ekologicznej”. Choć brzmi to jak banał, dopiero teraz naukowcy potrafią to stwierdzić z pełną pewnością.

  Agnieszka Krzemińska

  18 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Psiecko, fur baby, osoba kocia, czyli mieszczuch antropomorfizuje

  Z czego wynikają skłonności do uczłowieczania zwierząt? Sprawdzili to autorzy pracy, która ukazała się właśnie w „iScience”.

  Marta Alicja Trzeciak

  18 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Czaszka z Harbinu: a jednak denisowianin!

  Przez lata pozostawali jedną z największych zagadek wczesnej historii człowieka. Znani byli jedynie z fragmentów kości i zębów oraz z DNA wydobytego z kostki palca z jaskini Denisowa na Syberii. Naukowcy powiązali właśnie z tym tajemniczym gatunkiem niemal kompletną czaszkę hominina.

  Agnieszka Krzemińska

  18 czerwca 2025
• 
  Zdrowie

  Marihuana i serce: miliony badanych, wniosków zbyt mało

  Regularne palenie konopi zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia nagłego zgonu sercowego nawet dwukrotnie. Czy również u konsumentów okazjonalnych? I co z marihuaną przyjmowaną w inhalacji lub w formie doustnej? [Artykuł także do słuchania]

  Marta Alicja Trzeciak

  18 czerwca 2025
• 
  Technologia

  Platforma arXiv: naukowcy zaczynają od niej dzień, wydawcy zgrzytają zębami

  Droga do publikacji ma swoją dynamikę – trzeba stanąć w kolejce, uszanować cykl wydawniczy. Autorom jednak zależy na szybkim ogłoszeniu wyników. Czy zamiast przechodzić przez ucho igielne, mogą je obejść? [Artykuł także do słuchania]

  Marek Ścibior

  16 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Xiaohe: mała rzeka do świata umarłych

  Nowe analizy cmentarzyska w południowej części pustyni Takla Makan w zachodnich Chinach pokazują, że dla żyjącej tam społeczności epoki brązu zmarli nie odchodzili, tylko odpływali. I to dosłownie.

  Agnieszka Krzemińska

  16 czerwca 2025
• 
  Struktura

  Kultura przestrzeni: Nowa nauka przyrodnicza

  Kultura przestrzeni, to dla jednych wygodna metafora, a dla innych kolejny humanistyczny termin bez pokrycia. W praktyce jednak jest ona dla ludzi tym, czym uwarunkowania pokarmowe lub terytorialne dla zwierząt. [Artykuł także do słuchania]

  Marcin Skrzypek

  16 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Niemowlak uczy się nosem

  Zapach matki – nie tylko naturalny, lecz także jej perfumy, mydło i krem. Naukowcy z University of Lübeck pokazali, jak istotną funkcję pełni w tym, jak małe dziecko poznaje emocje i ludzi.

  Maria Zguda

  13 czerwca 2025
• 
  Struktura

  Syria: kraj, którego przeszłość przejmują złodzieje

  Gdy w 2015 r. bojownicy ISIS wysadzali świątynię Szamin-Baala w Palmyrze, świat uznał to za cios w samo serce cywilizacji. Teraz rzeźby, reliefy i monety pojawiają się w internecie. Wystawione na sprzedaż.

  Agnieszka Krzemińska

  11 czerwca 2025
• 
  Człowiek

  Matematyka i płeć uczniów: najpierw równość, szybko różnica

  Zebrane we Francji w latach 2018–2022 dane ponad 2,65 mln uczniów pierwszej i drugiej klasy (w wieku od 5 do 7 lat) przeanalizowali naukowcy. Ich główny wniosek powinien skłonić do przemyśleń dorosłych.

  Marcin Rotkiewicz

  11 czerwca 2025
• 
  Środowisko

  Źródła niepowodzeń

  Woda pitna staje się zasobem coraz rzadszym i coraz trudniej odnawialnym. A my szastamy nią tak, jakbyśmy zupełnie nie zdawali sobie z tego sprawy.

  Materiał we współpracy komercyjnej

  10 czerwca 2025
• 
  Środowisko

  Nosorożce tracą rogi, by zachować życie

  Drastycznie wyglądający zabieg zniechęca kłusowników do nielegalnych polowań – wynika z badań opublikowanych dziś w „Science”.

  Marta Alicja Trzeciak

  5 czerwca 2025