Jednostka i społeczeństwo

• 
  Struktura

  Figury bogów pachniały przez wieki

  Posągi starożytnej Grecji i Rzymu postrzegane są jako piękne, ale zimne figury. Od jakiegoś czasu wiadomo, że były kolorowe. Teraz okazuje się, że niektóre roztaczały woń perfum. Nie one pierwsze zresztą.

  Agnieszka Krzemińska

  20 marca 2025
• 
  Człowiek

  Sowy i śpiochy mogą mieć depresję i demencję? Nie ma podstaw, by w to wierzyć

  Zbyt pochopne wnioski, nadmiernie uproszczone konkluzje, mała grupa badana – to przepis na nieudane doniesienie naukowe.

  Marta Alicja Trzeciak

  20 marca 2025
• 
  Zdrowie

  Bakterie dostaną ostateczny nakaz eksmisji z tytanowych implantów

  Mikroorganizmy są problemem w przypadku wszepu np. stawu biodrowego. Osiadają bowiem na metalu i powodują infekcje. Chińscy naukowcy znaleźli sposób na to, jak się ich pozbyć.

  Tomasz Tarnawski

  18 marca 2025
• 
  Zdrowie

  Sąd nad fluorem: fakty kontra uprzedzenia

  Niepozorny pierwiastek zaliczany do grupy mikroelementów, a więc występujący w organizmach w śladowych ilościach – budzi emocje od lat. Jest jak dentystyczna wersja Doktora Jekylla i Pana Hyde’a: wychwalany jako zbawca szkliwa i demonizowany jako cichy truciciel. Które oblicze jest prawdziwe? [Artykuł także do słuchania]

  Paweł Walewski

  18 marca 2025
• 
  Środowisko

  Marcin Dyderski: Europejskie lasy czekają drastyczne zmiany

  Na południu kontynentu, zadrzewienia w znacznej mierze ustąpią zakrzaczeniom. Za to na północy lasy powiększą swój zasięg, tam tundra będzie zarastać drzewami. Ubędzie drzew iglastych, zastąpią je liściaste. [Artykuł także do słuchania]

  Jędrzej Winiecki

  18 marca 2025
• 
  Technologia

  Uniepalniacze: nie ma ognia, są toksyny

  W urządzeniach elektronicznych istnieje ryzyko zaiskrzenia. Zmniejszają je specjalne dodatki do plastiku. One jednak poza niewątpliwymi zaletami mają poważną wadę, która ujawnia się w każdej kolejnej ich wersji.

  Piotr Panek

  17 marca 2025
• 
  Kosmos

  Trump zamierza wybić zęby NASA. Chce ludzi w kosmosie, nie nauki i legendarnych misji

  Prezydent USA planuje zmniejszyć ogólny budżet naukowy agencji nawet o połowę i przekazać te środki na rzecz załogowych wypraw kosmicznych. Pomaga mu Elon Musk. Z działaniami destrukcyjnymi idzie im dobrze. Z realizacją wizji – gorzej. [Artykuł także do słuchania]

  Marin Rotkiewicz

  17 marca 2025
• 
  Zdrowie

  Ebola: nowy lek będzie przełomem. Być może

  Obeldesivir chroni przed śmiercią 100 proc. rezusów zakażonych wirusem – wynika z badań opublikowanych właśnie na łamach „Science Advances”. Wyniki testów przedklinicznych są obiecujące. Są jednak „ale”.

  Marta Alicja Trzeciak

  14 marca 2025
• 
  Człowiek

  Pokutną zbroję przywdziewali nie tylko mężczyźni

  Ustalono płeć szczątków znalezionych w ruinach bizantyjskiego klasztoru Khirbat el-Masani pod Jerozolimą. Tym samym jest pierwszy dowód na to, że surowe praktyki pokutne stosowały także kobiety.

  Agnieszka Krzemińska

  12 marca 2025
• 
  Człowiek

  Drogi dzielą tych, co blisko siebie

  Wpływ, jaki na więzi społeczne mają obwodnice śródmiejskie w 50 największych miastach USA, przeanalizowali badacze z Complexity Science Hub. Wnioski są zgodne z tezą urbanistów.

  Tomasz Targański

  11 marca 2025
• 
  Struktura

  Polska nauka: nieetyczna gra z systemem nie może być wynagradzana

  Odroczenie ewaluacji i zrobienie jej rygorystycznie, według sensownych zasad, wydaje się jedynym sposobem, abyśmy nie zacementowali bylejakości na kolejną czterolatkę. [Artykuł także do słuchania]

  Dariusz Jemielniak

  11 marca 2025
• 
  Człowiek

  „Długi Covid” ma jeszcze jedną twarz. Polityczną

  A jeśli ten stan to nie tylko problemy z pamięcią i koncentracją? O niebezpiecznych związkach między pandemią a populizmem. [Artykuł także do słuchania]

  Tomasz Targański

  11 marca 2025
• 
  Człowiek

  Nierówności są wpisane w DNA miast? Tak, ale niekoniecznie

  Drapacze chmur bogaczy sąsiadujące z popadającymi w ruinę kamienicami czynszowymi – to obraz wielu metropolii. Współczesnych, ale też starożytnych. Temu tematowi swoje badania poświęcili naukowcy z Max Planck Institute of Geoanthropology w Jenie.

  Agnieszka Krzemińska

  10 marca 2025
• 
  Opinie

  Ropa i gaz ziemny: kłamstwa dla zachowania status quo

  „Istnieje trwałe gospodarcze i społeczne zapotrzebowanie na paliwa kopalne, które nadal będą odgrywać kluczową rolę w naszym życiu”? Są one „niezbędne dla współczesnej cywilizacji”? Argument przeciw takim opiniom ma już 99 lat.

  Naomi Oreskes

  1 marca 2025
• 
  Struktura

  Brudne jak… mydło

  Wynalezione najpewniej przez przypadek, kiedyś trudno dostępne i bardzo drogie, używane głównie do czyszczenia wełny i prania, dopiero później do higieny osobistej. Do dziś w wielu miejscach na świecie produkowane metodą sprzed stuleci, coraz częściej też hobbystycznie.

  Mirosław Dworniczak

  1 marca 2025
• 
  Człowiek

  Foie gras: eleganckie danie niehumanitarne

  Popularny w kuchni francuskiej pasztet zrobiony jest z kaczej lub gęsiej wątroby. Niestety tucz ptaków należy do bardzo drastycznych, dlatego ten kulinarny rarytas jest w wielu krajach zakazany. [Artykuł także do słuchania]

  Radosław Kożuszek

  1 marca 2025
• 
  Zdrowie

  Czy tańsze leki generyczne są mniej skuteczne?

  Odpowiedzi na postawione pytanie udzielili badacze z University of New South Wale (Australia), którzy analizowali psychofizjologiczne aspekty związane z przyjmowaniem leków.

  Katarzyna Kornicka-Garbowska

  1 marca 2025
• 
  Człowiek

  Dlaczego wycieki danych zagrażają naszemu bezpieczeństwu

  Jak chronić poufne informacje?

  Ben Guarino

  1 marca 2025
• 
  Człowiek

  U Celtów rządziły kobiety

  Badania genetyczne sugerują, że 2 tys. lat temu na Wyspach Brytyjskich panował matriarchat.

  (HOLD)

  1 marca 2025
• 
  Człowiek

  Białe kepi, żelazna dyscyplina

  Od armii wyrzutków po najlepiej wyszkolonych najemników świata. Legia Cudzoziemska wciąż przyciąga najtwardszych żołnierzy.

  Kamil Nadolski

  1 marca 2025