Nowy atlas prastarych dróg Imperium

Via Appia, zbudowana w 312 r. p.n.e. przez Appiusza Klaudiusza, do dziś robi wrażenie. Równa, twarda nawierzchnia z kamieni brukowych, lekko wypukła, by odprowadzała wodę, ciągnie się kilometrami. System podobnych traktów oplatał całe imperium – od Syrii po Hiszpanię – tworząc pierwszą w historii sieć lądową łączącą kontynent. Teraz jej cyfrowe odbicie można zobaczyć w projekcie Itiner-e, który niemal podwaja dotychczas znaną długość rzymskich dróg – z 188 do prawie 300 tys. km.

Prof. Tom Brughmans z Aarhus University, współtwórca projektu, wyjaśnia: – Drogi istniały wcześniej, ale wyjątkowe było zintegrowanie tych systemów na obszarze wielkości dzisiejszej Unii Europejskiej. To zrewolucjonizowało podróżowanie i pobudziło gospodarkę.

Cyfrowy atlas, opracowany przez międzynarodowy zespół, powstał na podstawie starożytnych itinerariów (jak Itinerarium Antonini), inskrybowanych kamieni milowych, map topograficznych, zdjęć satelitarnych i danych z bazy Pleiades. Każdy odcinek drogi otrzymał swój identyfikator i określony poziom pewności. Tylko 2,7 proc. tras znamy z dokładnością archeologiczną; 90 proc. to rekonstrukcje oparte na źródłach i topografii, a 7 proc. – drogi hipotetyczne, zwłaszcza pustynne szlaki karawanowe. Ale właśnie ta transparentność, jak podkreśla Brughmans, jest wartością projektu. – Po raz pierwszy pokazujemy, gdzie nasza wiedza jest niepewna. Otwartość w kwestii niepewności to warunek budowania solidnych podstaw nauki.

Mapa ujawnia nie tylko główne arterie, lecz także niemal 200 tys. km dróg drugorzędnych łączących miasta, forty, porty, stacje pocztowe i osady. W jej układzie widać zaskakującą ciągłość – wiele współczesnych autostrad pokrywa się z trasami sprzed dwóch tysięcy lat. Dane z Itiner-e mogą posłużyć do analiz zasięgu epidemii, migracji czy logistyki armii w czasach Cesarstwa, a także pomóc zrozumieć, jak infrastruktura kształtowała rozwój Europy.

Projekt pozostaje otwarty. Naukowcy z całego świata mogą dodawać i weryfikować dane za pośrednictwem strony itiner-e.org. Można na przykład połączyć mapę dróg z bazami rzymskich portów, wodnych szlaków lądowych i morskich, by odtworzyć pełną sieć mobilności antycznego świata. Bo jak mówi Brughmans: Nasza mapa to dopiero wierzchołek góry lodowej – drogi rzymskie istniały wszędzie tam, gdzie przemieszczali się Rzymianie.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.