I w dorosłym mózgu powstają nowe neurony

Neurogeneza to proces powstawania nowych neuronów następujący już po zakończeniu rozwoju embrionalnego. Od lat wiadomo, że zachodzi ona intensywnie u osobników młodocianych, a w przypadku niektórych gatunków – również u tych dorosłych. Czy do tej grupy należy również człowiek? Odpowiedź na to pytanie od lat nastręcza badaczom wielu trudności i prowadzi do licznych sporów.

Z jednej strony, już w latach 60. XX w. pojawiały się doniesienia sugerujące, że tzw. dorosła neurogeneza (adult neurogenesis, AN) może zachodzić u ludzi. Z drugiej – dowody, które miały za tym przemawiać, były słabej jakości i łatwo było je podważyć. Ta szermierka na dane nie skończyła się bynajmniej wraz z rozwojem nowocześniejszych i bardziej precyzyjnych technologii. Na przykład, w 2013 r. na łamach „Cell” ukazały się badania, z których wynikało, że w dorosłym hipokampie każdego dnia przybywa ok. 700 nowych neuronów. Już 5 lat później w „Nature” opublikowano jednak analizę, która tym wynikom przeczyła. Jej autorzy wykazali, że po zakończeniu dzieciństwa w hipokampie komórek nerwowych albo w ogóle nie przybywa, albo dzieje się to na tak niewielką skalę, że procesy te są niewykrywalne.

Tymczasem na stole znowu pojawiły się nowe dane. Uczeni z Karolinska Intitutet, których praca właśnie ukazała się w „Science”, uważają, że rozstrzygnęli spór i dostarczyli – tym razem niezbitych – dowodów na AN zachodzącą u ludzi. Bazowali na próbkach hipokampu pobranych od 25 pacjentów w wieku do 78 lat. W projekcie wykorzystali wiele uzupełniających się i wzajemnie „sprawdzających się” metod. Na przykład: analizę RNA pojedynczych jąder komórkowych i markerów proliferacyjnych, a także hybrydyzację in situ czy metody wykorzystujące transkryptomikę przestrzenną.

Na tej podstawie badacze ustalili, że w dorosłym mózgu zachodzi neurogeneza, choć znacznie mniej intensywna niż w dziecięcym. Co najbardziej interesujące, występują tu znaczące różnice indywidualne. W niektórych badanych przez uczonych mózgach AN odbywała się na bardzo dużą skalę, a w innych – jedynie na niewielką. Być może znaczenie mają tu nie tylko indywidualne predyspozycje, ale też tryb życia. Nie brakuje bowiem danych świadczących o tym, że aktywność fizyczna czy odpowiednia ilość snu mogą usprawniać procesy tworzenia nowych komórek nerwowych. Czy to właśnie te zmienne zadecydowały o różnicach uchwyconych przez naukowców? Na odpowiedź trzeba poczekać do kolejnej publikacji tego typu.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.