O naukowcach inaczej

Zwykle uczonych kojarzymy z prawami, regułami czy zjawiskami, o których dowiedzieliśmy się w szkole i na studiach. Rzadko słyszymy o ich życiu prywatnym czy hobby. Na szczęście są pasjonaci, którzy z benedyktyńską cierpliwością zbierają takie informacje, a potem się nimi dzielą. Kimś takim jest wybitny polski fizyk, prof. Andrzej Kajetan Wróblewski. Od wielu lat na łamach „Wiedzy i Życia” publikuje felietony o uczonych, zwracając szczególną uwagę na ich życie pozanaukowe. Co jakiś czas zbiór tych felietonów ukazuje się na rynku. Tak jest i tym razem. Z dużą przyjemnością pochłonąłem pierwszy z dwóch tomów, zawierających krótkie teksty opisujące barwnym językiem życie prywatne wielkich postaci nauki. Wróblewski odkurza te pomniki, a czasem zdejmuje je z piedestału, pokazując, że poza uprawianiem nauki byli zwykłymi ludźmi. Może niezupełnie zwykłymi, bo czyż można zwykłym nazwać kogoś, kto zajmował się tylko liczbami całkowitymi, bo przecież inne nie pochodzą od Boga? A co można powiedzieć o włoskim prawniku z doktoratem, który porzuca karierę, aby rozpocząć eksperymenty fizyczne? Poznamy ascetów, dla których nauka była całym światem, ale także miłośników imprez, alkoholu i pięknych kobiet, których do pracy inspirowały kolejne kochanki. Dowiemy się, kto w wieku 5 lat znał trzy języki, a kto do końca życia ledwo dukał po angielsku. Zadumamy się nad losem matematyka, który w wieku 21 lat ginie w pojedynku, spisując w przeddzień swoje najważniejsze odkrycia. Zobaczymy też, jak często rolę gra przypadek – gdy zabrakło tapety do pokoju dziecięcego, użyto zamiast niej odbitek wykładów z analizy matematycznej, co zainteresowało mieszkającą tam panienkę do tego stopnia, że została jedną z najwybitniejszych matematyczek XIX w. Serdecznie polecam tę książkę każdemu – bawi i uczy.

Andrzej Kajetan Wróblewski, 300 uczonych prywatnie i na wesoło, Prószyński i S-ka, Warszawa 2018