Mapowanie HIV
HIV/AIDS jest główną przyczyną zgonów w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest już teraz wyrokiem śmierci dzięki istnieniu terapii przeciwretrowirusowej, stosowanej do końca życia – jednak wyzwaniem pozostaje zapewnienie tej terapii wszystkim pacjentom. Naukowcy przeprowadzili ostatnio jedną z najbardziej swoistych pod względem położenia geograficznego analiz, określając częstość występowania HIV w 47 krajach subsaharyjskich. Takie badanie może pomóc władzom w precyzyjniejszych działaniach terapeutycznych i profilaktycznych.
„Mamy nadzieję, że pomoże to osobom pracującym w terenie, w określonych obszarach, i poszerzy ich wiedzę na temat lokalnych społeczności” – mówi główna autorka badań Laura Dwyer-Lindgren, adiunkt w dziedzinie nauk o zdrowiu z University of Washington. – Mamy również nadzieję, że będzie przydatne także na poziomie krajowym, pomagając w określeniu miejsc, gdzie liczba osób potrzebujących pomocy nie znajduje odzwierciedlenia w zasobach”.
Dwyer-Lindgren wraz ze współpracownikami stworzyła bazę danych na temat częstości występowania HIV na podstawie badania populacyjnego oraz danych zbieranych w klinikach, do których zgłaszają się kobiety w celu uzyskania opieki przedporodowej. Badacze wykorzystywali następnie te informacje do oszacowania odsetka osób (w wieku od 15 do 49 lat) dotkniętych HIV w latach 2000–2017 w siatce geograficznej o wielkości oczek pięć na pięć kilometrów (grafiki) oraz liczby osób żyjących z wirusem.
Częstość występowania HIV różniła się znacząco w poszczególnych krajach – na przykład od 15% w dystrykcie Ghanzi w Botswanie po 28% w Dystrykcie Północno-Wschodnim w 2017 roku. Ponadto częstość ta w niektórych rejonach malała – na przykład w dystrykcie Manica w Mozambiku – podczas gdy w innych, jak na przykład w dystrykcie Guijá, rosła.
Taki poziom szczegółowości danych statystycznych jest przydatny podczas kierowania leczeniem i profilaktyką. „To naprawdę pomysłowe badanie, zbierające w całość dane z wielu lat, które próbowaliśmy w jakiś sposób wykorzystać” – mówi Ayesha Kharsany, doświadczona badaczka z Center for the AIDS Program of Research in South Africa (CAPRISA), która nie brała udziału w tym nowym badaniu. „Możemy bardzo skutecznie dopilnować, aby ludzie korzystali z terapii – mówi – ale musimy zadbać o poszerzenie skali leczenia” i jego ukierunkowanie na obszary, które najbardziej tego potrzebują.
Możliwość mapowania z taką dokładnością jest „bardzo interesująca”, dodaje Sten Vermund, dziekan Yale School of Public Health. Uważa on, że Światowa Organizacja Zdrowia oraz Joint United Nations Program on HIV/AIDS (UNAIDS) powinny przyjąć tego rodzaju metodologię podczas tworzenia własnych raportów.
Rosnąca częstość występowania niekoniecznie oznacza nowe przypadki zakażenia HIV. Ludzie zakażeni tym wirusem mogą po prostu dłużej żyć albo przenosić się w inne okolice, dlatego kolejnym ważnym krokiem będzie poprawa możliwości szacowania liczby nowych zachorowań. Ale „zarazem widzimy wyraźnie, że wiele osób nie jest objętych leczeniem – mówi Dwyer-Lindgren. – Wciąż jest bardzo dużo do zrobienia”.