Śmierci dinozaurów winne wulkany czy asteroida – kolejna odsłona naukowego sporu

W wyniku wielkiego wymierania na granicy kredy i paleogenu (dawniej trzeciorzędu) 66 mln lat temu wyginęło – jak się ocenia – aż 75 proc. ówczesnych gatunków, w tym wszystkie nieptasie dinozaury. A to doprowadziło do całkowitej przebudowy ekosystemów i otworzyło drogę do królowania ssakom.

Co spowodowało to wielkie wymieranie? Ponieważ towarzyszyły mu ogromne, trwające niekiedy setki tysięcy lat, wybuchy wulkanów (w czterech seriach, pomiędzy którymi następowały okresy względnego wyciszenia erupcji), one właśnie obarczono winą. Sprawa się skomplikowała, kiedy w 1980 r. odkryto Chixculub – krater po uderzeniu ogromnej asteroidy w rejonie dzisiejszego półwyspu Jukatan (Meksyk). Wyrzucone w wyniku tej kolizji pył, sadza i aerozole siarki prawdopodobnie wywołały na całej Ziemi znaczne oziębienie, które trwało nawet tysiące lat.

Teraz w „Science Advances” grupa badaczy, wśród których pierwszym autorem jest Lauren K. O’Connor z University of Manchester i Utrecht University, opisuje, że przebadała wpływ wulkanów na zmianę klimatu 100 tys. lat przed granicą K–Pg. Zrekonstruowała mianowicie temperaturę na podstawie pozostałości z kopalnych bagien zachodnich Stanów Zjednoczonych.

Okazało się, że ok. 1oo tys. lat przed granicą K–Pg doszło do ocieplenia o mniej więcej 3 st. C, przypuszczalnie spowodowanego emisją CO₂ z wulkanicznej serii Poladpur. 70 tys. lat później, w szczycie tego epizodu, temperatura spadła o 2–5 st. C, do czego przyczyniły się prawdopodobnie aerozole siarczanowe. 20 tys. lat przed granicą K–Pg temperatura powróciła zaś do wartości sprzed ochłodzenia.

Poza tym z danych palinologicznych oraz obecności w zapisie geochemicznym m.in. minerałów wstrząsowych wynika, że masowe wymieranie nastąpiło już po tym przejściowym ochłodzeniu. Z tych badań wynika zatem, że winna zniknięcia dinozaurów jest jednak asteroida. Czy to koniec sporu? Czas pokaże.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.