Wykres jest ilustracją częstości występowania w poszczególnych latach najpopularniejszych słów używanych na łamach Scientific American – od 1845 roku (po lewej) do 2020 (po prawej). Przed zwizualizowaniem archiwów czasopisma wyeliminowaliśmy słowa krótsze niż trzyliterowe, liczby i wyrazy inne niż rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki. Wyekstrahowaliśmy następnie 1000 najczęściej występujących słów dla każdego ze 175 lat, po czym te zbiory scaliliśmy, otrzymując 4420 wyrazów najpowszechniej występujących w całej historii pisma*. Każda warstwa reprezentuje jedno słowo, a jej grubość odpowiada jego procentowemu wystąpieniu w tekstach w danym roku. Kolor i pozycja warstw w pionie wynika z roku, w którym poszczególne słowa pojawiały się stosunkowo najczęściej: wyrazy używane rutynowo w początkach istnienia magazynu (szary) powoli ustępują miejsca słowom powtarzającym się w ostatnich latach (fioletowy). (Jasność sąsiednich warstw zróżnicowano, aby obraz był czytelniejszy.) Widoczne na wykresie kontrasty sygnalizują nagłe zmiany słownictwa. * Podane tłumaczenia słów należy traktować wyłącznie orientacyjnie, ze względu na możliwe różnice w zakresach znaczeniowych wyrazów w jezyku polskim i angielskim – przyp red. Świata Nauki. Tekst Jen Christiansen Wykres jest ilustracją częstości występowania w poszczególnych latach najpopularniejszych słów używanych na łamach Scientific American – od 1845 roku (po lewej) do 2020 (po prawej). Przed zwizualizowaniem archiwów czasopisma wyeliminowaliśmy słowa krótsze niż trzyliterowe, liczby i wyrazy inne niż rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki. Wyekstrahowaliśmy następnie 1000 najczęściej występujących słów dla każdego ze 175 lat, po czym te zbiory scaliliśmy, otrzymując 4420 wyrazów najpowszechniej występujących w całej historii pisma*. Każda warstwa reprezentuje jedno słowo, a jej grubość odpowiada jego procentowemu wystąpieniu w tekstach w danym roku. Kolor i pozycja warstw w pionie wynika z roku, w którym poszczególne słowa pojawiały się stosunkowo najczęściej: wyrazy używane rutynowo w początkach istnienia magazynu (szary) powoli ustępują miejsca słowom powtarzającym się w ostatnich latach (fioletowy). (Jasność sąsiednich warstw zróżnicowano, aby obraz był czytelniejszy.) Widoczne na wykresie kontrasty sygnalizują nagłe zmiany słownictwa. * Podane tłumaczenia słów należy traktować wyłącznie orientacyjnie, ze względu na możliwe różnice w zakresach znaczeniowych wyrazów w jezyku polskim i angielskim – przyp red. Świata Nauki. Tekst Jen Christiansen Grafika Moritz Stefaner
Struktura

Język nauki

Grafika Moritz Stefaner, Teksty Jen Christiansen
Jak w ciągu ostatnich 175 lat zmieniało się nasze słownictwo
Lorraine Daston
1 października 2020

Nauka zmaga się ze słowami przynajmniej od XVII wieku. Francis Bacon, wizjoner nowej, eksperymentalnej filozofii przyrody, nazwał język „idolem rynku”: fałszywą walutą, którą wymieniamy tak odruchowo, że już nie dostrzegamy rozziewu pomiędzy słowami a światem. Wierni idei Bacona członkowie Royal Society of London (Królewskiego Towarzystwa w Londynie), jednego z najstarszych towarzystw naukowych na świecie, uczynili zasadę nullius in verba (nigdy nie wierz nikomu na słowo) swoim mottem krótko po tym, jak towarzystwo powstało (w roku 1660).

Świat Nauki 10.2020 (300350) z dnia 01.10.2020; 175 lat wydanie rocznicowe; s. 20

Lorraine Daston

Reklama