Budowa atomu. W jądrze znajdują się m.in. protony (kolor czerwony), w skład których wchodzą kwarki (granatowy i zielony) sklejone gluonami (biały). Budowa atomu. W jądrze znajdują się m.in. protony (kolor czerwony), w skład których wchodzą kwarki (granatowy i zielony) sklejone gluonami (biały). SPL / Indigo
Struktura

Zagadkowe protony

Budowa prostych atomów.Shutterstock Budowa prostych atomów.
Cała materia składa się z atomów mających w jądrach protony. Nie wiemy do końca, z czego te twory są zbudowane, niejasny jest nawet ich rozmiar.

Niemal 14 mld lat temu, tuż po Wielkim Wybuchu, wszechświat wypełniała plazma kwarkowo-gluonowa. Jest to odrębny stan materii o niezwykłych właściwościach. Potem wszechświat zaczął się rozszerzać, a kwarki i gluony łączyły się, tworząc m.in. protony. Można to w pewnym sensie porównać do przemian gazowej pary wodnej wydostającej się z czajnika, która jest niewidoczna, a w miarę spadku temperatury ulega kondensacji w maleńkie krople wody. W podobny sposób z egzotycznej plazmy powstała znana nam materia.

Wiedza i Życie 3/2024 (1071) z dnia 01.03.2024; Fizyka; s. 36
Reklama