Inżynier, który chciał być pisarzem

W połowie roku 2019 środowiskiem polskich miłośników literatury SF wstrząsnęła wiadomość o śmierci Macieja Parowskiego. Była to bowiem postać kanoniczna, człowiek instytucja. Jak sam o sobie mawiał: inżynier, który pragnął zostać pisarzem i który, już pisarzem będąc, współtworzył nurt fantastyki socjologicznej z przełomu lat 70. i 80. XX w. (obok m.in. J. Zajdla, M. Oramusa, W. Żwikiewicza), opisującej i kontestującej zmierzch systemu socjalistycznego w sposób aluzyjny i alegoryczny.

Wydana w 2 tomach książka „Wasz cyrk, moje małpy” jest swoistym testamentem Parowskiego (kończona była podczas pobytu w szpitalu) i odsłania jego inne, niepisarskie oblicze – publicysty, polemisty i redaktora. Być może jego największym życiowym dziełem było prowadzenie przez dekady działu literatury polskiej w miesięczniku „Fantastyka” (przemianowanym po 1989 na „Nową Fantastykę”), gdzie odkrył talenty wybitnych autorów, m.in. Jacka Dukaja, Andrzeja Sapkowskiego, Macieja Żerdzińskiego. Legendą obrosła korespondencja Parowskiego z młodymi adeptami pióra, jego metody weryfikacji tekstów, zachęty i odmowy druku.

Podstawową zawartością książki – obok esejów, wywiadów i zapisów dyskusji – jest chronologiczny spis autorów, z którymi Parowski współpracował, zawierający biograficzne notki pełne zabawnych opisów, dykteryjek, żartów. Przywodzi na myśl stare dobre czasy, kiedy mieszcząca się w budynku przy ul. Mokotowskiej redakcja „Fantastyki” stanowiła przystań dla ludzi kochających fantastykę.

Odszedł człowiek o wielkiej erudycji i zdecydowanych poglądach, ciepły i serdeczny, a zarazem wnikliwy i krytyczny. Łukasz Orbitowski powiedział o nim: „Kochał ludzi i ich szanował. To chyba najważniejsze”.

Maciej Parowski, Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów, SQN, Kraków 2019