Ciekawość świata

„Podróże z filozofią w tle” to intelektualny dziennik Michała Hellera – duchownego, filozofa nauki, niestrudzonego popularyzatora problemów kosmologicznych i przyrodniczych. Książka jest zapisem podróży, konferencji i spotkań z interesującymi postaciami. Ma kompozycję chronologiczną (od 1975 do 2013 r.) i impresyjną zarazem, co sporo mówi o charakterze autora. Łączy on w sobie bowiem zainteresowania przyrodnika i matematyka z refleksją humanisty i filozofa.

W większym stopniu owe podróże tytułowe mają charakter poszukiwań wewnętrznych niźli zewnętrznych – w sensie: turystycznych, muzealnych, krajoznawczych (choć i takie mają tu miejsce). Z jednej strony podyktowane to jest refleksyjną naturą autora, z drugiej specyfiką „turystyki konferencyjnej”, charakteryzującej się chronicznym brakiem czasu, pieniędzy i przerostem warstwy spekulacyjno-dialogowej nad kontemplacyjną.

Z interesujących osób, z którymi Heller dialogował, wybijają się trzy postacie: jeszcze wówczas kardynał Wyszyński (patron rozwoju naukowego autora), Józef Tischner (z którym Heller się przyjaźnił, ale też filozoficznie sprzeczał – „góralski” filozof uważał przyrodę za „scenę, która nie uczestniczy w dramacie”, co filozofowi przyrody podobać się nie mogło) oraz Richard Dawkins, którego autor „Podróży…” szanował za publicystykę popularnonaukową, ale już za agresywny ateizm nieszczególnie.

Zakres rozważań Michała Hellera jest bardzo szeroki – od literatury Jamesa Joyce’a po zasadę antropiczną, od estetycznego wymiaru teorii naukowych po przyszłość polskiego Kościoła katolickiego (którą autor jest proroczo zatroskany). Wspólnym mianownikiem owej rozpiętości myśli jest ciekawość świata Hellera – żarłoczna, ale też przepełniona troską i empatią.

Michał Heller, Podróże z filozofią w tle, Copernicus Center Press, Kraków 2017