Czy Biblię można analizować naukowo i podważać jej autentyczność, skoro przez Chrześcijan jest uważana za daną przez Boga? Rozmowa z dr. Sławomirem Poloczkiem, historykiem z Katedry Filologii Klasycznej Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, zajmującym się początkami chrześcijaństwa, badaniem tekstów biblijnych i wczesnochrześcijańskich.
Odpowiedź o możliwość badania Biblii brzmi: oczywiście można, a nawet należy.
Po pierwsze, okazuje się, że minęło wiele czasu, zanim nowotestamentowe pisma uznano za natchnione (pochodzące od Boga), ponieważ pierwotnie za takie uchodził tylko Stary Testament.
Po drugie, teksty te były długo i z rozmysłem fałszowane. Podszywanie się pod apostołów nadawało im bowiem wagę i umożliwiało forsowanie doktryny, która w pierwszych wiekach I tysiąclecia dopiero się krystalizowała.
Po trzecie, już antyczni Ojcowie Kościoła, bardzo krytycznie podchodzili do pseudoapokryfów. Analizowali je w sposób niezwykle metodyczny, korzystając z doświadczeń językoznawców i badaczy Homera z hellenistycznej Akademii Aleksandryjskiej.
Gość pulsara tłumaczy, jak skomplikowanym procesem było powstawanie kanonu nowotestamentowego, jakie teksty i dlaczego uznane zostały za apokryficzne i czy mamy szansę na znalezienie kolejnych.
Zapraszamy na wyprawę w świat Biblii, która czytana uważnie przez historyka okazuje się zawierać mnóstwo informacji o religii, którą dziś wyznaje 2,4 mld ludzi, i o świecie, w którym powstawała.
Nasz gość jest – wraz z Piotrem Łapińskim – autorem Podkastu Historyków, do słuchania którego także zachęcamy (YouTube, Spotify).
Cieszymy się, że słuchacie naszych podkastów. Powstają one także dzięki wsparciu naszych cyfrowych prenumeratorów. Aby do nich dołączyć – i skorzystać w pełni z oferty pulsara, „Scientific American” oraz „Wiedzy i Życia” – zajrzyjcie tutaj.
WSZYSTKIE SYGNAŁY PULSARA ZNAJDZIECIE TUTAJ
Agnieszka Krzemińska
Dziennikarka naukowa pulsara i tygodnika POLITYKA. Ukończyła archeologię śródziemnomorską na UW. Stypendystka na Freie Universität w Berlinie. Laureatka konkursu Popularyzator Nauki 2022 w kategorii Media. Autorka książek „Miłość w starożytnym Egipcie”, „Dawniej ludzie żyli w brudzie. Kiedy i dlaczego zaczęliśmy o siebie dbać” oraz „Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich”, za którą w 2022 r. otrzymała Złotą Różę – nagrodę przyznawaną wspólnie przez Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Książki i miesięcznik „Nowe Książki” za pozycję popularnonaukową wyróżniającą się rzetelnością i wybitną formą literacką. Jej najnowsza praca to „Homo (nie tylko) sapiens. Inna opowieść o naszych przodkach” (Wydawnictwo Literackie, 2025).