Pulsar - portal popularnonaukowy Pulsar - portal popularnonaukowy NASA
Kosmos

W sąsiedztwie czarnej dziury w jądrze Galaktyki dzieją się rzeczy niebywałe

Żaden tamtejszy inny obiekt nie uległ ostatnio tak dramatycznym zmianom, jak obserwowana przez astronomów gazowo-pyłowa chmura.

Dwie dekady obserwacji w kosmicznych skalach to zazwyczaj zdecydowanie zbyt mało, aby zarejestrować znaczące zmiany. Jednak centrum Galaktyki to szczególne miejsce. Znajduje się tam czarna dziura o masie równej trzem milionom Słońc. Te ponad dwadzieścia lat obserwacji z W.M Keck Observatory na Hawajach pozwoliło przyjrzeć się dokładniej jej otoczeniu. Niektóre ze znalezisk sprawiają, że astrofizycy drapią się po głowach.

Jeden z tych obiektów to gazowo-pyłowa chmura nazwana X7, która zbliża się do czarnej dziury z zawrotną prędkością 1,1 tys. kilometrów na sekundę. Masa tej chmury równa się 50 Ziemiom. Obiekt X7 od 2002 r. niemal dwukrotnie zwiększył swoje rozmiary i obecnie rozciąga się na 3 tys. jednostek astronomicznych (odległości Ziemia – Słońce).

Dr Anna Ciurlo, astrofizyczka z University of California w Los Angeles, główna autorka artykułu opublikowanego w „The Astrophysical Journal” podkreśla, że żaden inny obiekt w centrum Galaktyki nie uległ tak dramatycznym zmianom w ostatnich latach.

Zdjęcie wykonane instrumentem NIRC2 w Obserwatorium W. M. Keck prezentujące otoczenie czarnej dziury wraz z obiektem X7. Sztuczne kolory powstały w wyniku złożenia trzech podczerwonych filtrów: (3.8 μm – czerwony, 4.7 μm – zielony, 2.1 μm - niebieski). Czerwień obiektu X7 podkreśla jego niższą – w porównaniu z różowymi gwiazdami – temperaturę.A. Ciurlo et al./UCLA GCOI/W. M. Keck Observatory/ArchiwumZdjęcie wykonane instrumentem NIRC2 w Obserwatorium W. M. Keck prezentujące otoczenie czarnej dziury wraz z obiektem X7. Sztuczne kolory powstały w wyniku złożenia trzech podczerwonych filtrów: (3.8 μm – czerwony, 4.7 μm – zielony, 2.1 μm - niebieski). Czerwień obiektu X7 podkreśla jego niższą – w porównaniu z różowymi gwiazdami – temperaturę.

Czy wiadomo jak powstała chmura X7? Autorka nowej publikacji wskazuje kolizję gwiazd jako najbardziej prawdopodobną wersję wydarzeń. W wyniku takiego zderzenia ogromne ilości materii wyrzucane są w przestrzeń kosmiczną. O ile te w naszej Galaktyce są to incydenty niezwykle rzadkie, o tyle wywołane masą czarnej dziury duże prędkości gwiazd, którymi usiana jest przestrzeń wokół tego obiektu, mogą zwiększać prawdopodobieństwo kraksy.

Kolejna lata obserwacji obiektu X7 będą niezwykle interesujące: wszystko wskazuje na to, że chmura rozpadnie się w ciągu najbliższych lat, jeszcze przed maksymalnym zbliżeniem do czarnej dziury w 2036 r.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną