Kiedy kwazary stają się jałowe

Kwazary to szczególny typ galaktyk. W ich centrum znajduje się supermasywna czarna dziura, z opadającym na nią rozgrzanym gazem. Należą do najjaśniejszych obiektów kosmosu. Dzięki nim możemy obserwować zachowanie galaktyk w bardzo odległym Wszechświecie. Zagadką jednak pozostawało, jak kwazary przestają produkować gwiazdy.

Astronomowie podejrzewali, że masywne wiatry z centrum galaktyki mogą opróżniać galaktyki z gazu, paliwa niezbędnego do produkcji gwiazd. Żeby to zweryfikować, skierowali teleskopy w jedną z najodleglejszych masywnych galaktyk. Jej światło dotarło do nas z czasów, gdy Wszechświat miał niespełna miliard lat. Dragan Salak z Hokkaido University w Japonii wraz z zespołem użyli do tego najpotężniejszego instrumentu radiowego na świecie: Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). Wyniki obserwacji opublikowali w „The Astrophysical Journal”.

Astronomowie zobaczyli wydobywający się z centrum galaktyki superszybki wiatr rozwijający prędkość do 1500 km/s (0,5 proc. prędkości światła) – a konkretnie zarejestrowali przysłonięcie jądra galaktyki przez gaz wyrzucany kosmicznym wiatrem. Zidentyfikowali związek chemiczny odpowiedzialny za blokowanie światła: hydroksyl (OH, a więc proste połączenie wodoru i tlenu). Ta powszechna w międzygwiezdnej przestrzeni molekuła zablokowała promieniowanie o długości fali 119 mikrometrów. Gdy jednak dotarło do obserwatorów, długość wynosiła 840 mikrometrów. To rozszerzający się Wszechświat spowodował wydłużenie się fali, która podróżowała do nas przez ponad 12 miliardów lat. Całe szczęście! ALMA pracuje w zakresie powyżej 300 mikrometrów.

Mierząc prędkość i masę hydroksylu, astrofizycy ustalili, że rozrzutna galaktyka pozbędzie się gazu niezbędnego do produkcji gwiazd w kilkadziesiąt milionów lat. To nie tylko potwierdza, że nawet najodleglejsze galaktyki w młodym Wszechświecie tracą zdolność tworzenia gwiazd. Pokazuje również, że międzygwiezdny materiał bardzo efektywnie się rozprzestrzenia, zasilając kolejne pokolenia galaktyk, wzbogacając je w pierwiastki.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.