Wizualizacja czarnej dziury. Wizualizacja czarnej dziury. Goddard / NASA
Kosmos

Czarne dziury: poznanie przez kwantowe wirowanie

Jak naukowiec ma badać obiekt, którego nie obowiązują prawa znanej fizyki, i którego nie ma w najbliższej okolicy astronomicznej (całe szczęście). Stworzenie czarnej mikro-dziury nie wydaje się rozsądnym pomysłem. A co, gdyby stworzyć coś, co nią nie jest, ale zachowuje się w podobny sposób?

Okazuje się, że płyny o ekstremalnie niskiej lepkości są całkiem niezłym symulatorem czarnych dziur. Przykładem jest ciekły hel – w temperaturze ok. –271 st. C (2 stopnie powyżej zera absolutnego) osiąga on stan nadciekłości, czyli właśnie całkowitego zaniku lepkości. I zachowuje się w sposób, który przeczy zdrowemu rozsądkowi, np. może „wspinać” się po krawędzi naczynia i wyciekać z niego na przekór grawitacji.

Sięgnij do źródeł

Badania naukowe: Giant quantum tornado behaves like a black hole in miniature

Jak to się ma do czarnych dziur? Otóż jednym ze zjawisk obserwowanych w ciekłym helu są tzw. wiry kwantowe, które zwykle tworzą się w dużej ilości i mają niewyobrażalnie małe wymiary. Naukowcom udało się przejąć nad nimi kontrolę. Patrik Svancara oraz Silke Weinfurtner z University of Nottingham zdołali ustabilizować kilkadziesiąt tysięcy takich wirów i połączyć je w jedną, większą strukturę. A ponieważ w tak małej skali dużą rolę odgrywają efekty kwantowe, zakłada się, że nadciecz wirująca wokół zachowuje się w podobny sposób jak, czasoprzestrzeń wirująca wokół czarnej dziury.

Mając taki symulator, zespół naukowy pracuje teraz nad udoskonaleniem technik pomiarowych. Svancara wierzy, że dalsze badania nad kwantowymi wirami pomogą lepiej zrozumieć dynamikę czarnych dziur i rozwiązać kilka zagadek tych jednych z najbardziej tajemniczych obiektów we Wszechświecie.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną