Najwyższy wodospad świata Salto Ángel znajduje się w Wenezueli. Woda spada z wielkiej góry stołowej Auyán w kilometrową przepaść. Najwyższy wodospad świata Salto Ángel znajduje się w Wenezueli. Woda spada z wielkiej góry stołowej Auyán w kilometrową przepaść. Shutterstock
Środowisko

Wodospady: dla rzek czy dla ludzi

Wodospady Khone przegradzają Mekong. Nie są wysokie, za to rekordowo szerokie (ponad 10 km), i mają przepływ wody jak pięć Niagar.Shutterstock Wodospady Khone przegradzają Mekong. Nie są wysokie, za to rekordowo szerokie (ponad 10 km), i mają przepływ wody jak pięć Niagar.
Rzeki nie lubią przeszkód terenowych. Dążą do ich wyeliminowania, aby ich profil podłużny – poprowadzony wzdłuż doliny od źródeł do ujścia – przypominał idealnie wygładzoną linię. Czasami jednak geologia stawia opór temu dążeniu wody do wygładzania wszystkiego. Wtedy powstają wodospady.

Dawno, dawno temu w północnej części Ameryki Południowej między dorzeczami Amazonki i Orinoko wznosił się rozległy prastary płaskowyż, zbudowany z liczących 2 mld lat piaskowców. Potem jednak przyszła erozja, która usunęła znaczną jego część. Ale najbardziej odporne fragmenty nie poddały się wodzie – bo to ona była, rzecz jasna, głównym czynnikiem niszczącym – i dziś wznoszą się nawet na kilometr ponad otaczające równiny. Tak właśnie powstały słynne tepui – izolowane od siebie góry stołowe z gigantycznymi pionowymi ścianami.

Wiedza i Życie 8/2021 (1040) z dnia 01.08.2021; Hydrologia; s. 22
Reklama