Zatoka Cala Varques na Majorce z ­licznymi nadbrzeżnymi jaskiniami. Zatoka Cala Varques na Majorce z ­licznymi nadbrzeżnymi jaskiniami. Indigo
Środowisko

Skalne nacieki wskazują dawne poziomy mórz

Naukowcy nurkowali w jaskiniach, aby na podstawie tempa przyrostu form krasowych zrekonstruować zmiany poziomu mórz.University of South Florida Naukowcy nurkowali w jaskiniach, aby na podstawie tempa przyrostu form krasowych zrekonstruować zmiany poziomu mórz.
Od początku XX w. oceany podniosły się o 18 cm. Precyzyjny zapis tej ekspansji mórz znaleziono w jaskiniach.

Wzdłuż wschodniego, skalistego w wielu miejscach wybrzeża Majorki znajdują się setki jaskiń. Ich dna są dziś częściowo zalane przez wodę morską, natomiast na ścianach i stropach zachowały się rozmaite formy naciekowe, powstałe w wyniku wytrącania się z wody węglanu wapnia – w tym zwisające stalaktyty, draperie i nawisy.

Ostatnio naukowcy doszli do wniosku, że niektóre z tych form mogą posłużyć do zrekonstruowania zmian poziomu mórz. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy dno jaskini jest lub było w przeszłości zalewane przez morze. Wówczas w miejscu zetknięcia się zwisającego nacieku z lustrem wody dochodziło do wytrącenia się charakterystycznej narośli mineralnej. Jeśli następnie poziom morza opadł, wówczas wytrącenie znajduje się powyżej wody. Jeśli jednak morze się podniosło, wtedy mineralna narośl, która
cały czas przyrastała od góry, znalazła się poniżej lustra wody.

Cała sztuka polega na bardzo dokładnych pomiarach narośli i określeniu jej wieku bezwzględnego. Do tego drugiego służy w przypadku nacieków jaskiniowych metoda uranowo-torowa (promieniotwórcze izotopy uranu, rozpadając się, przechodzą w pierwiastek tor). Gdy próbki narośli z ośmiu jaskiń, pobrane przez grupę płetwonurków, trafiły do analiz, okazało się, że w ciągu ostatnich 4 tys. lat poziom mórz na Ziemi był zaskakująco stabilny, ale na początku XX w. zaczął się podnosić i od tego czasu urósł o 18 cm. To dość nagła i szybka zmiana. Powód może być tylko jeden: globalne ocieplenie.

Wiedza i Życie 8/2022 (1052) z dnia 01.08.2022; Sygnały; s. 8

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną