Golec piaskowy może pomóc ludziom się odmładzać

Wykryto wiele cech współodpowiedzialnych za długowieczność golca. Ze względu na środowisko życia, często oddycha atmosferą o niskiej zawartości tlenu i wysokiej dwutlenku węgla (tzw. stan hipoksji) – to przystosowanie zawdzięcza wydajnej hemoglobinie wyłapującej tlen o wiele łatwiej niż w przypadku innych ssaków. Ma też o wiele powolniejszy metabolizm.

Badania ekspresji genów golca w porównaniu z ekspresją obserwowaną u innych gryzoni ujawniły zespoły genów charakterystyczne dla długo i krótko żyjących zwierząt.

Znaczenie mają też geny broniące przed nowotworami. Okazało się, że golce mają podwójny system ochronny. Pierwszy opiera się na genie Ink4a, drugi – na Has2. Ink4a hamuje aktywność enzymów fosforylujących inne białka o nazwie kinaz zależnych od cyklin (CDK4 i CDK6), co zmniejsza intensywność podziałów komórkowych. Has2 koduje szczególnie wydajną formę enzymu odpowiedzialnego za syntezę wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego. To właśnie roli genu Has2 golca przyjrzeli się naukowcy z University of Rochester i Harvard Medical School w USA pracujący pod kierunkiem Very Gorbunovej (publikacja w „Nature”).

Zmodyfikowali oni genetycznie myszy, wprowadzając do ich genomu Has2 golca w taki sposób, by aktywowany był po 3 miesiącach od urodzenia myszy. Aktywacja powodowała pojawianie się w tkankach dużych ilości wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego. Szczególnie dużo było go w mięśniach, skórze, nerkach i jelitach (mniej w wątrobie i trzustce – naukowcy sądzą, że związane jest to z obecnością enzymów rozkładających wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy w tych narządach).

Okazało się, że ekspresja tego genu nie tylko wydłużała czas życia myszy, ale też poprawiała stan ich zdrowia na starość. Zaobserwowano znacznie mniejszą liczbę samoistnie pojawiających się nowotworów i odporność na ich indukcję chemiczną oraz zmniejszanie ilości stanów zapalnych, co wynikało ze zwiększonej aktywności antyzapalnych i zmniejszonej aktywności prozapalnych cech komórek układu odpornościowego – głównie makrofagów. Lepiej działała też bariera strzegąca komórki nabłonka jelita przed zniszczeniem, a to właśnie jej pogarszający się wraz z wiekiem stan jest jednym z głównych powodów pojawiania się nowotworów w tej części przewodu pokarmowego.

Co istotne, wykazano, że działanie genu Has2 golca polega właśnie na produkcji dużych ilości wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego, a nie na aktywacji innych, dotąd nieznanych, funkcji tego genu. Podwyższenie ekspresji mysiego genu Has2 u innych transgenicznych myszy dawało podobne wyniki jak aktywacja genu Has2 golca.

Obecność genu Has2 golca u myszy zmieniała też ekspresję genów gryzoni. Obserwowano opóźnienie zmian ekspresji genów związanych ze starzeniem i z krótkim czasem życia.

Wyniki amerykańskich badań napawają nadzieją, że podobne zabiegi można będzie w przyszłości stosować u ludzi. Co ważne: opisany w publikacji sposób działania genu Has2 golca dotyczy wyłącznie wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego. Formy małocząsteczkowe, często stosowane w kosmetyce i w medycynie, nie mają tak rewelacyjnego działania. A w tych przypadkach stosuje się głównie te formy kwasu hialuronowego z tej przyczyny, że mają one duże zdolności przenikania do tkanek. Dlatego samo smarowanie się kremami z kwasem hialuronowym nie przedłuży nikomu życia i nie uchroni przed rakiem. Zwiększenie aktywności genu Has2, niekoniecznie pochodzącego od golca, w przyszłości może spełnić takie zadanie.

To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.