Czy istnieje płeć mózgu? Są nowe argumenty

Czy mózg ma płeć? To jedno z najgorętszych pytań psychologii, neuronauki i nie tylko. Dlatego istnieje cała paleta różnych odpowiedzi, również skrajnych: mózgi różnią się bardzo istotnie budową, a co za tym idzie funkcjonowaniem i wpływem na zachowanie kobiet i mężczyzn, albo wręcz przeciwnie, bo organy te są niemal identyczne. Spory na ten temat wykroczyły też poza środowisko naukowe, czego przykładem jest gorąca dyskusja wokół głośnej książki „Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą” Anne Moir i Davida Jessela.

Opublikowane właśnie w „PNAS” wyniki badań naukowców ze Stanford University wydają się wyraźnie wspierać tezę, że pod pewnymi względami mózgi mają płeć. Odmienności te bowiem nie są przypadkowe, lecz powtarzalne i uogólnialne (dotyczą wielu ludzi).

Amerykańscy badacze wykorzystali sztuczną inteligencję (model głębokiej sieci neuronowej). Analizowała ona skany fMRI (metoda obrazowania za pomocą rezonansu magnetycznego) ponad 1,5 tys. osób w wieku 20–35 lat, szukając istotnych różnic we wzorcach aktywności mózgu charakterystycznych dla płci. I udało się je wychwycić. Co więcej, były na tyle wyraźne, że AI potrafiła zidentyfikować płeć danego mózg z aż 90-procentową dokładnością.

Najbardziej wyraźnie odmienne wzorce zaobserwowała w aktywności tzw. sieci stanu spoczynkowego (ang. default mode network, DMN), czyli zespole obszarów „zapalających się”, gdy mózg nie jest skupiony na konkretnym zadaniu, a myśli podążają swoim własnym torem. Oznacza to, że specyfika działania sieci DMN może mieć wpływ na to, jak kobiety i mężczyźni przypominają sobie przeszłe doświadczenia, kształtują koncepcje siebie lub angażują się w przyjmowanie perspektywy innych (empatia).

AI wykryła również istotne różnice w aktywności prążkowia i układu limbicznego. Pierwsza struktura jest zaangażowana m.in. w procesy uczenia się przez wzmacnianie oraz podejmowanie decyzji, a także pomaga m.in. kontrolować niepożądane zachowania. Druga związana jest z regulację stanów emocjonalnych (strach, zadowolenie, przyjemność, euforia, uniesienie), zapamiętywaniem i motywacją wewnętrzną.

Dlatego autorzy publikacji piszą w podsumowaniu, że uzyskane wyniki podważają koncepcję kontinuum funkcjonowania mózgów, czyli zakładającą, że nie da się dokonać wyraźnego podziału na męski i żeński.

Zwracają też uwagę, że sieć DMN, prążkowie i układ limbiczny są obszarami związanymi z zaburzeniami psychicznymi czy chorobami, które częściej występują albo u kobiet, albo u mężczyzn. Dotyczy to m.in. autyzmu (ok. cztery razy częściej diagnozowany u mężczyzn), ADHD (ok. 2 razy częściej u mężczyzn), depresji (ok. 2 razy częściej u kobiet), schizofrenii (lekka przewaga mężczyzn) czy choroby Parkinsona (1,5 częściej zapadają mężczyźni). Dlatego tego typu analizy AI mogą być pomocne w dalszych badaniach nad wpływem różnic płciowych na podatność na poszczególne problemy psychiczne i neurologiczne.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.