Podkast 75. Ewelina Knapska: Strach to choroba zakaźna

Zbędny balast, ewolucyjny nawis – w ten sposób jeszcze niedawno uczeni mówili o emocjach. Dziś sądzą inaczej: emocje mają znaczenie pierwszorzędne. Umożliwiają nawigowanie w złożonym środowisk i unikanie zagrożeń, ale też dają motywację do działania, utrzymują w dążeniach.

Część informacji o świecie zdobywamy sami. Część jednak przekazujemy drogą społeczną, indukując w innych umysłach echa własnych stanów emocjonalnych. Jesteśmy nadawcami i odbiorcami. Tworzymy dynamiczną sieć. Może w niej dochodzić do gwałtownych kaskad, niekontrolowanych epidemii lęku. Uspołecznione istnienie, bliska obecność innych przedstawicieli naszego (i innych) gatunków może też jednak działać buforująco – redukując poziom niepokoju.

U złożonych organizmów wszystkie te procesy rozgrywają się – technicznie rzecz biorąc – w niewielkim obszarze zwanym ciałem migdałowatym, gdzieś między biegunem skroniowym półkuli mózgu a rogiem dolnym komory bocznej. U ludzi to obszar objętości ok. centymetra sześciennego. Tam determinowane są nasze zachowania związane z emocjami, głównie tymi negatywnymi – ale nie tylko.

Jeśli coś w tamtejszych obwodach neuronalnych poważnie szwankuje, rodzą się stany niemające uzasadnienia w danych płynących ze środowiska. Stany lękowe, depresje. Niewykluczone jednak, że nauczymy się awarie skutecznie usuwać.

Badaniem tych właśnie zjawisk zajmuje się Ewelina Knapska.