Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Shutterstock
Kosmos

Urodziny Księżyca trzeba przesunąć o kilkadziesiąt milionów lat

Badania cyrkonów, które naukowcy znaleźli w glebie ze Srebrnego Globu, przyniosły zaskakujące informacje. Głównie na temat tego, kiedy nasz satelita ostygł.

Kiedy w grudniu 1972 r. astronauci Gene Cernan i Harrison Schmitt z misji Apollo 17 powracali na Ziemię, nie sądzili zapewne, że będą ostatnimi jak do tej pory ludźmi, którzy wylądują na Srebrnym Globie. Przywieźli jednak ze sobą ze 117 kg księżycowych skał, których badania zmieniają naszą wiedzę o Księżycu. Najnowsze – opisane dziś w czasopiśmie „Geochemical Perspectives Letters” – są dziełem zespołu geochemików pod kierunkiem Philippa Hecka, profesora University of Chicago.

Naukowcy znaleźli w księżycowej glebie cyrkony. To twardziele wśród minerałów. Są trwalsze niż skały, w skład których wchodzą. Badający je naukowcy z pewną przesadą, ale też fascynacją mówią o nich, że są wieczne. Wielką zaletą jest to, że ich kryształki kryją w sobie precyzyjny zegar geologiczny. Zawierają bowiem śladowe ilości uranu, który w wyniku rozpadu promieniotwórczego zamienia się w ołów. Znając tempo tej przemiany oraz proporcję atomów obu pierwiastków w konkretnym cyrkonie, można poznać jego wiek. Okazało się, że te, które zbadał Heck ze współpracownikami, mają 4,46 mld lat! To znaczy, że jedyny naturalny satelita Ziemi nie tylko o 40–50 mln lat szybciej zameldował się na orbicie, lecz także błyskawicznie ostygł. Cyrkony nie mogłyby bowiem wykrystalizować na rozgrzanym, pokrytym płynną magmą globie.

W skrócie

Łącznie podczas sześciu księżycowych wypraw Apollo zebrano prawie 382 kg gruntu. Stanowi on bezcenny materiał do coraz bardziej zaawansowanych analiz geologicznych i chemicznych.

W tamtych odległych czasach Układ Słoneczny liczył sobie ok. 100 mln lat, a zatem wciąż był w wieku niemowlęcym. Mimo to Ziemia – równie młoda i wciąż powiększająca swoje rozmiary – przeszła już pierwszy potężny wstrząs. Uderzyło w nią bowiem duże ciało niebieskie, być może niewiele mniejsze od niej. Konsekwencją była utrata przez nią części materii, z której następnie uformował się Księżyc. Ten następnie szybko ostygł – twierdzą autorzy badań. Dodajmy, że niemal tak samo stare cyrkony, bo liczące 4,4 mld lat, znaleziono ok. dwóch dekady temu także na Ziemi, a dokładniej – na wzgórzach Jach Hills w zachodniej Australii. Autorzy tamtego odkrycia doszli do wniosku, że rany po zderzeniu z innym protoglobem szybko się na młodej Ziemi zabliźniły, po czym ostygła i pokrył się warstwą lekkich, sztywnych skał, ponad którymi szumiał ocean.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną