Płonącą Gwiazdę odnajdziemy z pomocą teleskopu lub mocniejszej lornetki. Płonącą Gwiazdę odnajdziemy z pomocą teleskopu lub mocniejszej lornetki. dam Block/Mount Lemmon SkyCenter/University of Arizona
Kosmos

Co Woźnica po niebie wozi

Wieczorem wysoko na zachodnim niebie zobaczymy jasny gwiazdozbiór o kształcie przypominającym nieco nieregularny sześciokąt. To konstelacja Woźnicy, jedna z najstarszych, jakie znamy. Przyjrzyjmy jej się dokładniej, bo kryje wiele niezwykłych kosmicznych obiektów.

Obserwuj nas. Pulsar na Facebooku:

www.facebook.com/projektpulsar

Choć Woźnicę wyróżniali wśród gwiazd już mieszkańcy starożytnej Mezopotamii, legendy z nim związane pochodzą od Greków: w Woźnicy widzieli oni Erichtoniosa, wynalazcę pługa i czterokonnego zaprzęgu, lub też Bellerofonta, który pierwszy okiełznał Pegaza. Najjaśniejsza z gwiazd konstelacji, Kapella, jest zwykle utożsamiana z Amalteą, kozą, która wykarmiła Zeusa – stąd stosowana bywa niekiedy polska nazwa gwiazdy, Koza. Kapella to czwarta co do jasności gwiazda na nocnym niebie w Polsce. Choć wydaje się jednym tworem, w rzeczywistości tworzą ją aż cztery obiekty złożone z dwóch par sąsiadujących gwiazd. Jak szacują badacze, takie układy wielokrotne stanowią aż jedną trzecią galaktycznych gwiazd. Prawdopodobnie Koza jest uciekinierką z gromady Hiad, widocznej na tle konstelacji Byka – świadczy o tym jej ruch i odległość od Słońca. Kapella obecnie oddala się od Słońca i jej obserwowana z Ziemi jasność maleje. Nasi wcześni przodkowie sprzed 210–160 tys. lat widzieli ją prawdopodobnie jako najjaśniejszą gwiazdę nocnego nieba.

Właściciele lornetek lub teleskopów odnajdą w Woźnicy wiele gromad otwartych gwiazd, ale warto też spojrzeć na niezwykłą mgławicę o nazwie Płonąca Gwiazda, która zawdzięcza swoje istnienie kolejnej kosmicznej uciekinierce. Około 2,5 mln lat temu w Wielkiej Mgławicy Oriona narodziła się gwiazda znana dziś jako AE Aurigae. Grupa gwiazd, gdzie powstała, zderzyła się jednak z inną, co wyrzuciło AE Aurigae z Mgławicy. Po drodze napotkała ona obłok gazu i pyłu, który obecnie rozświetla na czerwono i niebiesko. Mgławicę Płonąca Gwiazda lepiej oglądać przez teleskop, ale przez mocną lornetkę również dostrzeżemy jej słabą mgiełkę – na więcej mogą liczyć miłośnicy astrofotografii, nastawiający aparat na dłuższe naświetlanie.


Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Wiedza i Życie 3/2024 (1071) z dnia 01.03.2024; Niebo przez lornetkę; s. 76
Oryginalny tytuł tekstu: "Niezwykły Woźnica"

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną