Ronna i quetta, ronto i quecto, czyli nowe miary odcholerybajtów

18 listopada skończyła się 27. Generalna Konferencja Miar i Wag. Jej owocem jest dziewięć uchwał. Niektóre są dość ogólne. Mówią, co należy wspierać i rozwijać. Interesująca jest uchwała piąta, zawierająca deklarację kolejnej (ostatnia miała miejsce w 2018 r.) zmiany w definicji sekundy. Najciekawsza jednak jest uchwała trzecia.

Uczestnicy konferencji zauważyli, że rozwój wiedzy i technik informatycznych sprawia, że operuje się coraz większymi liczbami mierzącymi ilość danych. Naukowcy posługują się kolejnymi potęgami dziesiątki – dodatnimi i ujemnymi – i z reguły to im wystarcza. Jednak w obiegu pojawiają się nieformalne pojęcia jak „hellabyte” (co można by przetłumaczyć jako „odcholerybajt”) oznaczający 10²⁷ bajtów, co pokazuje, że jest zapotrzebowanie społeczne na przedrostki jednostek miary.

Metrolodzy już wcześniej rozszerzali listę znaną z klasycznych tablic układu SI. W 1960 r. do znanych od czasów rewolucji francuskiej deka, hekto i kilo (oraz decy, centy i mili) dodali mega, giga i tera oraz mikro, nano i piko. Później przyszły peta, eksa, zetta i jotta, oraz femto, atto, zepto i jokto. Ostatnia zmiana nastąpiła w 1991 r.

Zatem jeszcze kilka dni temu skala kończyła się na 10²⁴ z jednej – oraz 10^-24 z drugiej strony. Na konferencji dodano dwie pary przedrostków:

• ronna (R), czyli 10²⁷
• quetta (Q, zapewne spolszczymy to na kwetta), czyli 10³⁰
• ronto (r), czyli 10^-27
• quecto (q, kwekto?), czyli 10^-30

Pojawiają się już pierwsze przykłady zastosowań. Od wczoraj Ziemia waży około sześciu ronnagramów, a Jowisz – około trzydziestu kwettagramów. Niektóre ważne pojęcia wciąż jednak pozostają poza zakresem przedrostków. Czas Plancka liczony jest w sekundach do potęgi -44, niezależnie od tego, którą definicję sekundy się przyjmie. Długość Plancka – w metrach do potęgi -35, a więc już blisko kwektometrów. Za to temperatura Plancka to już będzie około stu kwettakelwinów.