Do objawów malarii należą m.in. dreszcze, gorączka i przyspieszone bicie serca. Do objawów malarii należą m.in. dreszcze, gorączka i przyspieszone bicie serca. Yen Strandqvist / Shutterstock
Zdrowie

Skarpetki i malaria

Zapach skarpetek osób cierpiących na malarię rzuca nowe światło na mechanizm rozpowszechniania się tej śmiertelnej choroby tropikalnej.

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.


Co roku na malarię zapada ponad 300 mln ludzi, z czego 1,5–2,7 mln umiera. Szacuje się, że 45% ludności świata żyje obecnie na terenach zagrożonych tą chorobą. Za jej rozwój odpowiadają jednokomórkowe pierwotniaki z rodzaju Plasmodium, które infekują samice komara Anopheles. Te z kolei podczas ukąszenia człowieka wprowadzają do jego krwiobiegu inwazyjną postać pierwotniaka. Pasożyt traktuje ludzkie ciało jak inkubator – rozmnaża się w komórkach krwi, powodując ich rozpad.

Ponieważ komary znacznie chętniej kąsają osoby chore, zwiększając tym samym rozprzestrzenienie pasożyta, skupiono się na badaniach nad preferencją wyboru ofiar. Owady zamykano w specjalnym pojemniku złożonym z dwóch części. W jednej umieszczano skarpetki dzieci chorych na malarię, a w drugiej – skarpetki dzieci zdrowych. Dzięki specjalnej tubie owady mogły swobodnie przemieszczać się między dwiema komorami. Większość kierowała się w stronę skarpetek osób zakażonych! Ponadto gdy skarpetki osób zdrowych zamieniono na te od dzieci po trzytygodniowej kuracji przeciw malarii, większość komarów (około 60%) wciąż wybierała skarpetki osób chorych.

Analiza obecnych w zapachu substancji chemicznych wykazała, że komary przyciągają wydzielane przez zakażonych lotne aldehydy, m.in. heptanal, oktanal i nonanal, stosowane m.in. do produkcji perfum. Naukowcy mają nadzieję, że otrzymane wyniki przysłużą się skutecznej walce z malarią i opracowaniu zapachowej pułapki na zakażone owady.


Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze odkrycia naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Wiedza i Życie 6/2018 (1002) z dnia 01.06.2018; Sygnały; s. 15