Smak bez znaczenia

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Kiedy doświadczamy bólu, nasz mózg wytwarza naturalne substancje przeciwbólowe, przypominające pod względem chemicznych mocne leki, takie jak morfina. Nowe badania sugerują, że te endogenne opioidy odgrywają również inną rolę: wspomagają regulację równowagi energetycznej organizmu.

Lauri Nummenmaa, badacz z Uniwersytecie w Turku w Finlandii, mierzył wraz ze współpracownikami uwalnianie endogennych opioidów w mózgach 10 zdrowych mężczyzn. Uczestnikom wstrzykiwano radioaktywny związek, który łączy się z receptorami dla opioidów, co umożliwia wizualizację aktywności tych receptorów metodą pozytonowej tomografii emisyjnej.

Badanie przyniosło dowody na obecność naturalnych substancji przeciwbólowych w mózgach tych mężczyzn po zjedzeniu przez nich smacznej pizzy. Co zaskakujące, ich mózgi uwalniały jeszcze więcej endogennych opioidów po zjedzeniu zdecydowanie mniej kuszącego – choć podobnie odżywczego – płynnego posiłku. W pracy opublikowanej „Journal of Neuroscience” (2018) badacze stwierdzili, że chociaż uczestnicy uznali, że pizza była smaczniejsza niż papka, uwalnianie opioidów nie korelowało ze stopniem przyjemności płynącej z posiłku.

„Spodziewałbym się odwrotnego wyniku” – mówi Paul Burghardt, naukowiec z Wayne State University, który nie brał udziału w badaniu. Przecież wcześniejsze badania z udziałem ludzi i zwierząt sugerowały, że endogenne opioidy wyrażają przyjemność związaną z jedzeniem.

Nummenmaa też był zaskoczony. Wcześniejsze badania jego grupy wykazały, że osoby otyłe mają w mózgu mniej receptorów opioidowych – jednak ich liczba powraca do właściwej, kiedy schudną. „Być może kiedy ktoś zbyt dużo je, endogenne opioidy nieustannie bombardują te receptory i dlatego zmniejsza się ich liczba, mówi.

Nadal pozostaje zagadką, dlaczego po zjedzeniu papki mózg zalewa więcej opioidów niż po pizzy. Naukowcy spekulują, że to szybsze trawienie płynnego posiłku mogło spowodować wytworzenie większej ilości związków chemicznych w czasie badania kwadrans po posiłku.

Te nowe wyniki mogą sugerować, że opioidy odgrywają w metabolizmie energetycznym większą rolę, niż sądzono. Jedna z możliwości to pobudzanie układu opioidowego przez zadowolenie związane z pełnym żołądkiem.

„Jeśli przyjrzymy się stanom, które aktywują uwalnianie opioidów – ból, jedzenie, przyjemność – to wszystkie one wiążą się z homeostazą”, czyli utrzymywaniem w równowadze energii organizmu, wyjaśnia. „Najciekawsze jest to, że jedzenie pobudzało ten układ nawet wówczas, kiedy nie dawało zmysłowej przyjemności”.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.