Średniowieczna latryna z Rygi, z której pobrano próbki do badań DNA. Średniowieczna latryna z Rygi, z której pobrano próbki do badań DNA. Uldis Kaljis
Strona główna

Mikrobiom z latryn

Pandemia COVID-19 przyspieszyła badania starożytnych bakterii jelitowych, bo może pomóc zrozumieć przyczyny epidemii z przeszłości.

Badanie mikrobiomu ludzkich jelit jest bardzo modne. Uważa się, że to on przyczynia się do tak częstych w naszych czasach otyłości, zapalenia jelit czy alergii pokarmowych, a zestaw bakterii u żyjących dziś zbieraczy-łowców jest inny i chroni ich przed tymi chorobami. A jak było kiedyś? Badaczom z Max-Planck-Institut für Menschheitsgeschichte właśnie udało się uzyskać trochę informacji na temat mikrobiomów osób żyjących w XIV–XV w. Przebadali oni wypełniska dwóch latryn z Rygi i Jerozolimy. Pod mikroskopem doskonale widać było jaja pasożytów, które w przeszłości męczyły ludzi. Ponieważ drobnoustroje jelitowe miały za małe rozmiary, Kirsten Bos przebadała ich molekularne sygnatury. Wyzwanie stanowiło odróżnienie ich od tych pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Wśród zidentyfikowanych jako jelitowe bakterii, archeonów, pierwotniaków, pasożytów i grzybów znaleziono takie, które nie mają odpowiedników we współczesnym mikrobiomie człowieka. Okazało się też, że DNA pozyskane z latryn było podobne do materiału genetycznego występującego u współczesnych myśliwych zbieraczy. Badanie było nowatorskie, bo dotychczas analizowano mikrobiomy poszczególnych osób (m.in. słynnego Człowieka z Lodu), tymczasem znajdujący się w latrynach materiał należał do wielu osób, a zatem stanowił rodzaj wypadkowej dla całej populacji. Połączenie badań mikroskopowych i genetycznych daje doskonałe wyniki, ale to dopiero początek, bo należałoby je porównać z innymi stanowiskami archeologicznymi z różnych okresów, by powiedzieć, jak zmieniał się mikrobiom jelit w ciągu dziejów. Latryny są do takich analiz doskonałe. Problem polega tylko na tym, że nie mamy ich w odniesieniu do każdego okresu historycznego, każdej epoki i kontynentu, więc zadanie nie jest łatwe.

Wiedza i Życie 11/2020 (1031) z dnia 01.11.2020; Sygnały; s. 8

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną