Chemia wszędzie
Brrr, przecież nikt nie lubi chemii. Te straszne pierwiastki, skomplikowane nazwy, jakieś reakcje. To jest tylko dla nielicznych. A jednak okazuje się, że o tej strasznej chemii można napisać książkę, którą się czyta jak najlepszy kryminał. Przyznam, że dawno nie miałem w ręku czegoś tak pasjonującego. W zasadzie nie powinno to specjalnie dziwić, bo autorka nie tylko zrobiła doktorat na Harvardzie, ale pełna twórczej energii prowadzi własny kanał na YouTubie, (maiLab), występuje w radiu i TV, krzewiąc wszędzie wiedzę ścisłą. Książka obejmuje zaledwie jeden dzień – od pobudki do wieczornego powrotu do sypialni. Autorka pokazuje, że od chemii nie można uciec – jesteśmy w niej zanurzeni po uszy. Dowiemy się na samym początku o melatoninie, ale za chwilę już o atomach i cząsteczkowym party. Autorka sprytnie przeplata klasyczną chemię informacjami fizycznymi – w końcu te dwie nauki są ze sobą powiązane. Podczas mycia zębów opowiada o fluorze, obalając kilka pokutujących mitów o tym, jaki to straszny pierwiastek. Poranne mycie jest okazją do opowieści o hydrofilowości i micelach. Potem jest nieco poważniej – dowiemy się, na czym polegają naukowe metody badawcze, co to są grupy kontrolne oraz efekt placebo. A potem polecimy w kosmos, dowiadując się, jak człowiek umiera w próżni. W zasadzie każda kolejna czynność podpowiada autorce nowy temat: bateria w telefonie się wyczerpuje, to opowie o akumulatorach, utlenianiu i redukcji. Robimy kawę? Pogadajmy o receptorach adenozyny. Stosunki międzyludzkie to z kolei pretekst do opowieści o rodzajach wiązań chemicznych. Coś śmierdzi? Chemiczka wyjaśni, co to takiego.
W tej sympatycznej książce znajdziecie wiele innych tematów przedstawionych naprawdę prostym językiem, ale też sporo eksperymentów, które można wykonać w domu. Szczerze polecam ją każdemu, zwłaszcza tym, którzy uważają, że chemia jest straszna. Może zmienią zdanie.
Mai Thi Nguyen-Kim, Śmierć przy myciu zębów, przeł. Anna Makowiecka-Siudut, Prószyński i S-ka, Warszawa 2019