Plejady – konstelacja zwana też Siedmioma Siostrami. Plejady – konstelacja zwana też Siedmioma Siostrami. NASA/ESA/AURA/Caltech
Człowiek

Najstarsza opowieść

Czy znane na całym świecie mity o Plejadach mogą mieć nawet 100 tys. lat?

W grudniu na północnym niebie pojawia się konstelacja gwiazd znana jako Plejady lub Siedem Sióstr. Gdy się im jednak uważnie przyjrzeć, widać sześć gwiazd. W greckiej mitologii jest to siedem córek tytana Atlasa, towarzyszek Artemidy, które – prześladowane przez myśliwego Oriona – w odpowiedzi na prośbę o wybawienie zostały umieszczone wśród gwiazd. Inna wersja mitu mówi, że jedna z sióstr pokochała śmiertelnika i się ukryła, dlatego na niebie widać ich tylko sześć. Podobne opowieści występują w wielu dawnych kulturach afrykańskich, azjatyckich, indonezyjskich, a nawet australijskich. Wyjaśniają, dlaczego w konstelacji jedna z siedmiu gwiazd jest niewidoczna. W mitach Aborygenów Plejady są grupą dziewcząt i występują w kontekście ważnych ceremonii, pełnią też ważną funkcję w kalendarzu i astronomii. W pobliżu Siedmiu Sióstr znajduje się konstelacja Oriona. Podobnie jak przez starożytnych Greków i w kulturach aborygeńskich jest ona identyfikowana z myśliwym lub grupą „łowców kobiet”, ścigającą siedem sióstr. Jedna z nich zmarła, ukrywa się, jest za młoda albo została uprowadzona, więc widać tylko sześć gwiazd. Jak to możliwe, że podobne historie o Plejadach są znane w różnych zakątkach świata?

Australijscy astrofizycy Barnaby Norris i Ray Norris mają wytłumaczenie, które przedstawili w książce „Advancing Cultural Astronomy”. Współcześni ludzie są potomkami gatunku Homo sapiens sapiens, który wyewoluował w Afryce, a następnie jakieś 100 tys. lat temu zaczął migrować. Według badaczy opowieści o konstelacji Siedmiu Sióstr mogą pochodzić z czasów, gdy ludzie żyli jeszcze w Afryce, a następnie zabrali tę historię ze sobą do Europy, Azji i Australii. Obecnie jedna z Plejad, Plejone, jest tak blisko gwiazdy Atlas, że przy obserwacji gołym okiem zlewają się w jedną. Ale jak wyliczono, 100 tys. lat temu znajdowała się ona dalej od Atlasa i ówcześni ludzie mogli dostrzegać siedem gwiazd. Mielibyśmy zatem do czynienia z najstarszą zachowaną w pamięci opowieścią człowieka. Teoria piękna, ale nie do potwierdzenia, bo treść mitów z czasów przed wynalezieniem pisma to czyste domysły.

Wiedza i Życie 2/2021 (1034) z dnia 01.02.2021; Sygnały; s. 7

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną