Mózg: co sobie przypomina podczas snu?

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

W „Panu Tadeuszu” sen zostaje określony złowrogo jako „brat śmierci”. Dzisiaj nie mamy już wątpliwości, że sen służy regeneracji organizmu. Jak wykazały natomiast dotychczasowe badania, w ludzkim mózgu podczas snu zachodzą procesy związane z utrwalaniem pozyskanych informacji lub też radzeniem sobie z negatywnymi emocjami.

Szczegółowe odczytanie treści czyichś marzeń sennych możliwe jest obecnie jedynie w filmach science fiction. Zespół naukowców z University of Geneva w Szwajcarii znalazł jednak sposób, by sprawdzić, jaką wcześniejszą aktywność mózgi uczestników odtwarzały w czasie snu.

W eksperymencie wzięło udział 26 osób. Uczestnicy grali przed snem w dwie gry komputerowe: polegającą na rozpoznawaniu twarzy oraz mającą na celu znalezienie wyjścia z trójwymiarowego labiryntu. Gry dobrano tak, aby podczas rozgrywki aktywowane były zupełnie odmienne obszary mózgu, i zmodyfikowano – grający mógł wygrać tylko w jednej z nich, tłumacząc sobie ten fakt, oczywiście, własnymi umiejętnościami, dzięki czemu ta gra kojarzyła mu się z pozytywnymi emocjami. Połowa uczestników wygrała w jednej grze, połowa w drugiej. Aktywność mózgów uczestników podczas tego zajęcia monitorowano metodą czynnościowego jądrowego rezonansu magnetycznego. Następnie uczestnicy spali przez około 1–2 godziny. Podczas snu aktywność ich mózgów również monitorowano – poprzednią metodą lub za pomocą elektroencefalografii. Jak tłumaczy prof. Sophie Schwartz z Wydziału Neuronauk University of Geneva, taka kombinacja pozwoliła śledzić jednocześnie uaktywniające się obszary oraz stan i etapy snu u badanej osoby.

Okazało się, że początkowo wspominane były obie rozegrane gry. Następnie jednak, po przejściu w fazę snu głębokiego, aktywność mózgu koncentrowała się na grze wygranej. Było to widoczne w aktywności obszarów mózgu zaangażowanych wcześniej podczas wygranej gry, odpowiadających za rozpoznawanie twarzy lub za orientację przestrzenną.

Dwa dni później sprawdzano, czy uczestnicy rozpoznają twarze w grze oraz czy pamiętają rozkład labiryntu. Lepiej zapamiętane zostały detale z gry przypominanej podczas snu. Badanie zostało opublikowane 6 lipca 2021 r. na łamach „Nature Communications”.

Naukowcy przypuszczają, że wyniki badania mogą świadczyć o preferencji mózgu dla odtwarzania działań zakończonych powodzeniem w celu ich lepszego zapamiętania jako przydatnych dla przetrwania – jak uniknięcie niebezpieczeństwa czy znalezienie pożywienia. Nie oznacza to oczywiście, że w czasie snu jesteśmy wolni od wszelkich złych wspomnień. Są one jednak poddawane innego rodzaju procesom, a przy utrwalaniu potencjalnie użytecznych informacji mózg koncentruje się na sukcesach, nie na porażkach. Rezultaty eksperymentu mogą być punktem wyjścia do dalszych badań nad mechanizmami procesów zapamiętywania.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.