Podkast 89. Katarzyna Marciniak: Jeśli zabraknie mitologii, zostanie pustka

Po co komu mitologia? Może być bajką dla dzieci – w końcu są w niej wspaniali bogowie, dzielni herosi ratujący ludzkość, no i oczywiście czarne charaktery. Z tym że ta warstwa mitów to tylko pierwsza z wielu. Ta wielorakość istniała już w starożytności, a dziś dodatkowo nakłada się na nią późniejsza recepcja.

Mity są niezwykle plastyczne, a przez to ponadczasowe i wszechobecne. Mogą służyć za punkt odniesienia, do którego będziemy się odwoływać przy omawianiu uniwersalnych zagadnień, czy współczesnych problemów. – Chociaż zajmuję się mitologią od lat, piszę na jej temat książki, cały czas natrafiam na wątki, które mnie zaskakują, bo potencjał mitów jest olbrzymi. Wciąż możemy odkrywać zupełnie nowe konteksty i związki. Mitologia tworzy sieć połączeń między ludźmi – ponad czasem i wszelkimi granicami. To nasze mityczne dziedzictwo, z którego czerpiemy, mniej lub bardziej świadomie, przez całe życie – przekonuje Marciniak.

Przykładem mit o Dedalu i Ikarze, który poza swym klasycznym, najbardziej oczywistym przekazem, związanym z karą za zbyt wygórowane ambicje, opowiada też o konsekwencjach popełnionych zbrodni. Aby to zrozumieć, trzeba wiedzieć, że genialny wynalazca trafił na Kretę po ucieczce z Aten, gdzie zabił Perdiksa, siostrzeńca – z zazdrości o to, że jest bardziej od niego utalentowanym wynalazcą. – Dedal strąca go z Akropolu, a zatem śmierć jego syna Ikara, który również ginie, spadając z wysokości, to część łańcucha zbrodni i kary – zauważa Marciniak.

Jeśli zabierzemy mitologię, to w jej miejsce pojawi się coś nowego – twierdzą jedni. – Jeśli jej zabraknie, zostanie pustka – mówi Marciniak.