Pulsar - najnowsze odkrycia naukowe. Pulsar - najnowsze odkrycia naukowe. John Lee, The National Museum of Denmark / Archiwum
Człowiek

Jak miniaturowe słońca miały zakończyć neolityczną katastrofę klimatyczną

Setki płaskich kawałków łupka z rytami znaleźli archeolodzy w kompleksie Vasagård na Bornhlomie. Skatalogowano je i odkryto ich funkcję.

Tak zwane kamienie słoneczne symbolizowały płodność i miały zapewnić obfite zbiory, a także powrót światła słonecznego. Kamienie te składano w ofierze wraz z innymi darami – kośćmi zwierząt, fragmentami naczyń i narzędzi z krzemienia – w rowach otaczających osadę.

Badacze z Københavns Universitet odkryli, że ok. 2900 r. p.n.e. mieszkańcy wyspy Bornholm produkowali te miniaturowe grawerowane tabliczki na wielką skalę – znaleziono ich bowiem ponad 600. Przeczy to zatem intuicyjnej myśli, że robili to z powodu incydentu w postaci zaćmienia słońca. Musiało chodzić o długotrwałe zmiany klimatyczne. I rzeczywiście: w tym czasie doszło do ogromnej erupcji wulkanicznej, która wyrzuciła do atmosfery ogromne ilości siarki, zaciemniając i ochładzając klimat w Europie Północnej. Zjawisko to, udokumentowane w rdzeniach lodowych z Grenlandii, wywołało klęskę nieurodzaju, głód i chaos.

Nie był to jednak jedyne wyzwanie dla społeczności neolitycznych. Badania DNA wykazały, że w tym czasie Europę nawiedziła także plaga, która zbierała śmiertelne żniwo. Te dramatyczne wydarzenia wpłynęły na zmiany kulturowe – dominująca do tej pory kultura pucharów lejkowatych zaczęła zanikać, a struktury rytualne, jak rowy ofiarne, zastąpiono palisadami i kultowymi budowlami. „Zmiany klimatyczne mogły mieć wpływ na transformację tradycji, która przez tysiące lat stanowiła fundament tych społeczności” – tłumaczy jeden z badaczy Rove Iversen.

Kamienie słoneczne z Bornholmu to unikatowe w skali europejskiej artefakty. Są jednymi z najstarszych dowodów na istnienie kultu słońca w Europie. Ich historia to opowieść o sile natury, strachu przed jej gniewem i nadziei, że rytuały mogą odwrócić los. Pokazują także, jak już tysiące lat temu ludzie starali się zrozumieć otaczający ich świat i na niego wpływać.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną