„Wartości antyfaszystowskie żyją z nami” – hasło z demonstracji z okazji Dnia Wyzwolenia Narodowego. Włochy, 25 kwietnia 2023 r. „Wartości antyfaszystowskie żyją z nami” – hasło z demonstracji z okazji Dnia Wyzwolenia Narodowego. Włochy, 25 kwietnia 2023 r. Shutterstock
Człowiek

Faszyzm: sprzeciw wobec niego wczoraj, to sprzeciw także dziś

Czy jest możliwe, aby wydarzenia z czasów II wojny światowej miały wpływ na preferencje wyborcze? Dwóch naukowców – Włoch i Holender – dowodzą w „Comparative Political Studies”, że tak.

Posługując się historycznymi danymi, naukowcy najpierw „zmapowali” aktywność antyfaszystowskich partyzantów we Włoszech w latach 1943–45. Wzięli pod uwagę ponad 8 tys. gmin z północnej części kraju, głównie z regionu Emilia-Romagna. Następnie zestawili to z wynikami wyborów parlamentarnych w 2022 r. A także z kampanią dotyczącą zakazu gloryfikacji faszyzmu w przestrzeni publicznej, która w 2020 r. zebrała w całych Włoszech niemal 250 tys. podpisów. Wyniki pokazały, że w gminach szczególnie mocno zaangażowanych w antyfaszystowską partyzantkę, poparcie dla skrajnej prawicy było najniższe.

Na czerwono oznaczone są włoskie gminy, w których podczas wojny domowej działał co najmniej jeden oddział partyzancki. Czarne linie wskazują granice prowincji w 2021 r. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/00104140241252094/ArchiwumNa czerwono oznaczone są włoskie gminy, w których podczas wojny domowej działał co najmniej jeden oddział partyzancki. Czarne linie wskazują granice prowincji w 2021 r.

Na kolorowo oznaczone są włoskie gminy, w których odsetek podpisów pod ustawą antyfaszystowską był wyższy. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/00104140241252094/ArchiwumNa kolorowo oznaczone są włoskie gminy, w których odsetek podpisów pod ustawą antyfaszystowską był wyższy.

To badanie jest o tyle ciekawe, że nie poprzestaje na ukazaniu prostej korelacji, która może być wynikiem wielu innych czynników. Jej prawdziwa wartość leży w analizie jakościowej, połączonej z badaniami terenowymi. Autorzy dokładnie przyjrzeli się gminom, w których skrajna prawica nie cieszy się popularnością. W swoim artykule opisali, jak doświadczenia wojenne i opór przeciw faszyzmowi, stał się fundamentem silnej tożsamości zbiorowej. Na wspomnianych terenach pamięć o partyzanckiej przeszłości wciąż żyje nie tylko w formie symbolicznej (popiersia lokalnych bohaterów, tablice wspomnieniowe). Przede wszystkim stała się częścią życia codziennego: szkoły, towarzystwa turystyczne i sportowe celebrują pamięć o partyzantach, np. urządzając turystyczne wyprawy w rejony, gdzie były ich kryjówki.

Wszystko to pokazuje, że pamięć o przeszłości może być istotnym narzędziem politycznej mobilizacji. Nie musi ona też służyć wyłącznie skrajnej prawicy – właściwie zagospodarowana może być wykorzystana jako oręż w walce o wartości demokratyczne.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.