Tańczące galaktyki, umierające gwiazdy, planety przyjazne życiu – Webb przesyła pierwsze obrazy

Obiekt powyżej to ostatnie etapy cyklu życia gwiazdy: mgławica planetarna Southern Ring. Umierająca gwiazda pod koniec swojego cyklu życia odrzuca ogromne ilości gazu i pyłu. Liczba szczegółów jest powalająca! Porównanie zdjęć dwóch instrumentów JWST – MIRI i NIRCam – pokazuje, jak różnorodne będą obserwacje w podczerwieni. Światło o różnych częstotliwościach dostarczy nam ogrom informacji razem ze spektakularnymi widokami. Niesamowita jest też mnogość „przypadkowych” galaktyk w tle!

SMACS 0723 to bardzo masywna gromada galaktyk, ale to co najciekawsze znajduje się za nią: dzięki efektowi soczewkowania grawitacyjnego ta masywna gromada pozwala powiększyć i zwielokrotnić sygnał galaktyk znajdujących się w polu widzenia. Dzięki temu widzimy dużo odleglejsze galaktyki, wśród nich te pierwsze – które powstały zaledwie kilkaset tysięcy lat po Wielkim Wybuchu. JWST skierował pełny zestaw instrumentów na tę gromadę, znajdując tlen, wodór i neon w galaktyce powstałej 700 tys. lat po narodzinach Wszechświata.

Obok obserwacji z instrumentu NIRCam (z prawej) zaprezentowanej już wczoraj przez prezydenta Joe Bidena, zobaczyliśmy dzisiaj również kolorowe zdjęcie z instrumentu MIRI (z lewej), który ukazuje ogromną różnorodność zaobserwowanych galaktyk. Nigdy jeszcze nie mieliśmy takiego okna na Wszechświat w tym zakresie podczerwieni.

Najbliżej z zaobserwowanych obiektów znajduje się egzoplaneta WASP 96-b. JWST zbadał skład atmosfery ciała niebieskiego o masie mniej więcej połowy Jowisza. Tym co natychmiast zwraca uwagę jest woda, która zablokowała światło macierzystej gwiazdy, dając charakterystyczny spadek jasności gwiazdy. Patrzymy na zachmurzone niebo nad gazowym olbrzymem 1000 lat świetlnych od nas!

To dopiero wierzchołek góry lodowej. Teleskop Webba rozpoczyna nową erę eksploracji planet pozasłonecznych. To co Hubble osiągnął z wielkim wysiłkiem przez wieloletnie obserwacje i żmudne analizy, JWST pokazuje już w pierwszych obrazach!

290 milionów lat świetlnych od nas znajduje się Kwintet Stephana. JWST obserwuje niesamowite interakcje między galaktykami. Chyba najbardziej zdumiewające są obłoki gwiazdotwórcze powstające w zagęszczeniach gazu pomiędzy galaktykami. Nawet pomiędzy tymi energetycznymi wydarzeniami znajduje się miejsce na nowe gwiazdy! Liczba detali w galaktyce w lewej części zdjęcia przyprawia o zawrót głowy! To obietnica, że w najbliższych latach dowiemy się niesamowitych rzeczy na temat narodzin gwiazd w innych galaktykach.

Na to zdjęcie musieliśmy czekać do samego końca prezentacji, ale było warto! W Obłoku Carina znajdującym się około 7600 lat świetlnych od nas widzimy całe piękno powstawania gwiazd. Ten obłok molekularny jest kosmicznym żłobkiem dla tysięcy gwiazd, w tym wielu masywniejszych od Słońca. Widzimy tu wszystko: pył akumulujący się pod wpływem światła gwiazd, dżety i wypływy molekularne z powstających gwiazd, tworzące przepiękny chaos.

Przypomnijmy: to dopiero początek! Teleskop Jamesa Webba wykonuje regularne obserwacje – przygotowane przez astronomów i astronomki z całego świata – dopiero od tygodnia.

Dziś o godz. 16:30 astronomiczny świat wstrzymał oddech. Teraz możemy odetchnąć, bo niecierpliwie wyczekiwany teleskop działa. A od jutra wszyscy zabieramy się do pisania pierwszych analiz tych danych (wyniki pierwszych obserwacji zostaną udostępnione dla wszystkich). Już na pierwszy rzut oka widać ogromne bogactwo wiedzy o Wszechświecie, które się w nich kryje.