Księżyc gra ze sobą w ciepło-zimno

Księżyc to dziwny glob. Wygląda, jakby został sklejony z dwóch różnych półkul. Te odmienności nie są może wielkie, bo wciąż mamy do czynienia z obiektem zbudowanym z tych samych warstw: jądra, płaszcza i skorupy. Niemniej kolejne analizy danych zebranych przez sondy księżycowe wskazują na wyraźną asymetrię. Wiadomo już, że oblicze niewidocznej dla nas strony Księżyca usiane jest niezliczonymi – dużymi i małymi – kraterami meteorytowymi. Nie ma tam natomiast wielkich wulkanicznych równin (zwanych „morzami” ze względu na ciemniejszą barwę), tak charakterystycznych dla oblicza zwróconego ku Ziemi. Niedawno pisaliśmy też o doniesieniach chińskich badaczy twierdzących – na podstawie badań próbek księżycowego gruntu – że płaszcz Księżyca, czyli jego główna warstwa ukryta pod zewnętrzną skorupą, od strony niewidocznej zawiera znacznie mniej wody.

Kolejną asymetryczną cechę, która może wyjaśniać, skąd wzięły się te opisane wyżej, odkrył zespół pod kierunkiem Ryana Parka z NASA Jet Propulsion Laboratory (publikacja w „Nature”). Badacze sięgnęli jeszcze raz po dane z pomiarów wykonanych ponad dekadę temu przez dwie pracujące w duecie sondy GRAIL (ang. Gravity Recovery and Interior Laboratory). Posłano je na orbitę okołoksiężycową jesienią 2011 r., aby dokonały pomiarów pola grawitacyjnego Srebrnego Globu i zebrały w ten sposób jak najwięcej informacji o jego budowie wewnętrznej. Jednym ze sposobów pozyskania takich informacji jest obserwowanie, w jaki sposób płaszcz Księżyca reaguje na siłę pływową wzbudzaną przez przyciąganie grawitacyjne Ziemi. Autorzy badań wykryli różnicę w tej reakcji pomiędzy półkulami.

Skąd się ona wzięła? Szukając odpowiedzi na to pytanie, grupa Parka sięgnęła po model komputerowy budowy Księżyca. I po przeprowadzeniu wielu symulacji doszła do wniosku, że jej przyczyną jest wyraźna asymetria termiczna: płaszcz jest po stronie widocznej cieplejszy o 100–200 st. C od płaszcza po stronie niewidocznej. Ta nadwyżka ciepła może pochodzić z rozpadu izotopów promieniotwórczych, których więcej zebrało się po bliższej nam połówce Księżyca – stwierdzają autorzy badań, przyznając, że to wciąż spekulacja. W każdym razie od dziś możemy mówić, że Księżyc ma nie tylko swoją widoczną i niewidoczną, ale także cieplejszą i chłodniejszą stronę.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.